Ereimentau audanynda ornalasqan Köbeitūz kölı osy jazda aiaq astynan tanymal boldy. Köldıŋ batpaǧy men tūzy dertke şipa ekenı būrynnan belgılı bolatyn. Degenmen, jūrttyŋ köpşılıgı onyŋ bır erekşe qasietın bıle bermeidı. Atap aitqanda, būl köl jylyna bırneşe ret qyzǧylt tüske boialady.
Köbeitūz kölı – Aqmola oblysy Ereimentau audanynda ornalasqan ırı kölderdıŋ bırı. Emdık qasietınen bölek, turisterdı elıktıretın jait – köldıŋ qyzǧylt tüske boialatyny. Ǧalymdardyŋ mälımetınşe, būl tūzdy suda tırşılık etetın duanella (latyn tılınde «Dunaliella salina») galofil bakteriialarynyŋ köbeiuıne bailanysty körınedı.
Bügınde būl şipaly köldı köpşılık tolyq bıle bermeidı. Al bız jaqynda arnaiy baryp keldık. Sondyqtan endı baramyn degen adamdarǧa körıp-bılgenımızdı aitqymyz keldı.
Qyzǧylt köl Nūr-Sūltan – Pavlodar tas jolynyŋ boiynda jatyr. Saiahattap baratyn bolsaŋyz, jol-jönekei ekı dämhana, janarmai beketterı bar. Qona-jatyp kelemın degender üşın şaǧyn qonaq üi de tūr.
Köldıŋ ǧajaiyp sätın tamaşalaimyn degender aldymen Ereimentau qalasyna deiın jetedı. Jol tep-tegıs – avtoban. Ereimentaudan ötkennen keiın «Qorjynköl stansiiasy» atty taqtaişaǧa közıŋız tüsedı, būl – Nūr-Sūltan qalasynan 176 şaqyrym qaşyqtyqta ornalasqan eldı mekennıŋ anyqtamasy. Sol anyqtama taqtaişadan oŋǧa būrylyp, tunnel arqyly joldyŋ arǧy betınde ornalasqan «Aqjol» keşenıne jol tartasyz.
Köldıŋ laiy men tūzy süiekke, terıge äser etedı. Salqyn tigende bölme temperaturasyndaǧy balşyqty tūzdy denege tartsa, öte jaqsy qyzdyrady. Keletınder köp, Qazaqstan tügıl, Reseidıŋ de tükpır-tükpırınen saiahatşylar kelıp jatady.
«Keşenımız 2016 jyldan bastap jūmys ısteidı, qonaq üi jäne kafemız bar. Äzırge qonaq üiımızde 8 nömırımız bar, baǧasy – täulıgıne 5 myŋ teŋge. Jaz mezgılınde turister kelıp tūrady. Köldıŋ laiy men tūzy dertke şipa bolǧandyqtan, emdeluşıler qatary da köbeiıp keledı. Jas kezımızde ata-äjelerımız kiız üiın köterıp, «Tūzǧa kettık…» dep aitatyn edı. Sol köl osy Köbeitūz eken» deidı bızben äŋgımesınde keşennıŋ iesı, jeke käsıpker Altyn Bökeşova.
Osylaişa «Aqjol» keşenınen oŋ jaqqa şamamen 3 şaqyrym jürseŋız, bız özımızşe atap otyrǧan «qyzǧylt» kölge jetesız.
Dalada qyrküiektıŋ qara suyǧy tūrsa da, köl jaǧasynda qarttar suǧa aiaǧyn salyp, em alyp otyr. Al bırneşe adam köldıŋ tūzyn jinap, suyn bötelkelerge qūiyp alyp jatyr.
Jergılıktı tūrǧyn Saǧadi Nyǧmetovtyŋ aituynşa, būl sudy suyq tigende bölme temperaturasyna deiın keltırıp, denege jaqsa, keremet em bolady eken. «Köldıŋ laiy men tūzy süiekke, terıge äser etedı. Salqyn tigende bölme temperaturasyndaǧy balşyqty tūzdy denege tartsa, öte jaqsy qyzdyrady. Keletınder köp, Qazaqstan tügıl, Reseidıŋ de tükpır-tükpırınen saiahatşylar kelıp jatady» deidı ereimendık azamat tuǧan jerın maqtan etıp.
İä, eger baǧalai bılsek, elımızdıŋ är aimaǧynda osyndai şūraily, şipaly tabiǧat syilary köp qoi. Tek jön-jobasyn jasap, nasihattai bılsek, nūr üstıne nūr bolar edı. Olai bolsa, qyzǧylt tüske qūbylyp tūratyn «Köbeitūz» kölıne baryp, şipasyna bölenıŋız.
Äsel İBADULLA
