Basty aqparatMädeniet

Säken – sarqylmaityn qazyna



Astanada Qazaq ūlttyq öner universitetınıŋ 25 jyldyǧy aiasynda «Säken» operasy konserttık nūsqasynyŋ premerasy öttı. Körnektı memleket qairatkerı, aqyn, jazuşy, dramaturg, kompozitor Säken Seifullinnıŋ ömırı men qyzmetı, şyǧarmaşylyǧy turaly syr şertetın tuyndy librettosynyŋ avtory – Qanat Jünısov, muzykasyn jazǧan – Älıbi Äbdınūrov.   

Jaqynda «Dala dauysy» respublikalyq şyǧarmaşylyq baiqauynyŋ «Üzdık muzykalyq-teatrlyq jaŋa tuyndy» atalymynda top jarǧan opera atalmyş oqu ornynyŋ şyǧarmaşylyq ūjymdarynyŋ küşımen qoiyldy. Atap aitqanda, būl – avtorlardan bölek studenttık simfoniialyq orkestr (körkemdık jetekşısı – Aidar Torybaev), studenttık hor kapellasy (körkemdık jetekşısı jäne dirijerı – Batyrjan Smaqov), hormeister Marina Buhvalova, konsertmeister Dana İvşina eŋbegı.

Konserttık qoiylymdy qoiudyŋ öz erekşelıkterı bar. Tuyndy opera teatrynda, käsıbi akterlerdıŋ qatysuymen qoiylǧanda äser bölek bolady. Būl – aldaǧy künderdıŋ enşısınde. Al osy joly studentter bar önerlerın saldy. Jaŋa tuyndyǧa zaldy lyq toltyrǧan körermenderdıŋ yqylasy da zor boldy.

Operanyŋ jelısıne toqtalatyn bolsaq, Säken tūlǧasy arqyly qazaqtyŋ qasırettı tarihy men säulelı künderı qamtylǧan. Tuyndyda ūlttyŋ mūŋy men şerı, quanyşy qatar örbıp otyrady. Atap aitqanda, qazaqtardy äskerge alu turaly patşa jarlyǧy şyqqanda eldıŋ tolquy, aşarşylyq, 1936 jyly Mäskeude ötken qazaq önerı men mädenietınıŋ onkündıgındegı ūlttyq önerdıŋ jeŋısı, saiasi quǧyn-sürgın sekıldı tarihtyŋ öşpes paraqtary körınıs tapqan. Operada körnektı säkentanuşy ǧalym Tūrsynbek Käkışūlyna qūrmet te bar. Būl tuyndy bastalǧanda düniege kelgen säbige Tūrsynbek esımın berumen aişyqtalǧan.

Ūlttyq operalarǧa halyq änderı men küilerın, halyq kompozitorlardyŋ tuyndylaryn paidalanu äu bastan-aq bar dästür. Būl ädıstı qazaq operasynyŋ basynda tūrǧan Evgenii Brusilovskii, Mūqan Tölebaev ta kezınde qoldanylǧan. «Säken» operasynda da Säken Seifullinnıŋ «Kökşetau», «Tau ışınde» siiaqty änderı, Ükılı Ybyrai, Aqan serı sekıldı halyq kompozitorlardyŋ tuyndylary paidalanylǧan. Äsırese, Säken ūstalardaǧy Aqan serınıŋ «Şyrmauyq» änı äuenınıŋ äserı bölek. Däl osy tūsta būl ändı qoldanu öte oryndy bolǧan dep esepteimız. Operaǧa Säkennıŋ «Jas qazaq marselezasy», «Syr sandyq» syndy öleŋderı de ädemı kırıktırılgen.

Tuyndy keiıpkerlerıne toqtalsaq, olardy Qazaq ūlttyq öner universitetınıŋ studentterı somdap şyqty. Atap aitqanda, Säken Seifullindı Aibek Äbdıäşımūly, onyŋ jary Gülbahramdy Nūrjainar Äbılqaiyrova oinady. Operada Goloşekin, Ejov, Mirzoian, Küläş Baiseiıtova syndy tarihi tūlǧalardyŋ beinelerı de bar.

«Säken» operasy S.Seifullin atyndaǧy qoǧamdyq qordyŋ qoldauymen jazyldy.


Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button