Ruhaniiat

Säkennıŋ ızı saqtalǧan…



Biyl körnektı qoǧam qairatkerı, dauylpaz aqyn Säken Seifullin muzeiınıŋ qūrylǧanyna otyz jyl toldy.

Ardaqty azamat esımı 1957 jyly jazyqsyz jaladan tolyq aqtalyp şyqsa da, qairatkerge arnap muzei aşu jabyq küiınde qala berdı. Tek 1980 jyldardyŋ orta kezınen bastap qalanyŋ közıqaraqty qariialary Säkenge arnap mūrajai aşu turaly mäsele köteredı. Aqyry osy ızgılıktı bastama şeşımın tauyp, 1988 jyly 20 aqpanda Qazaq KSR Ministrler Keŋe­sınıŋ sol kezdegı töraǧasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ qau­lysymen Säken Seifullin mūrajaiy aşyldy.
Keŋes ökımetı kezınde Aqmo­lada qazaqtyŋ qasietı men bol­­­mysy saqtalǧan üş mekeme boldy. Bırınşısı – ataqty dıni qai­ratker Säduaqas Ǧylmani atamyz ırgesın qaita kötergen eskı meşıt, ekınşısı – Jambyl atyndaǧy №4 qazaq orta mektebı, üşınşısı – Säken mūrajaiy.
Säken mūrajaiynyŋ alǧaş­qy tızgının ūstaǧan Roza Asylbekova degen apamyz. Būl kısı­nıŋ kielı şaŋyraqtyŋ qalyp­tasuyna sıŋırgen eŋbegı zor. Muzeidıŋ eksponattaryn tolyq­tyruǧa Özbekälı Jänıbekov aǧamyzdyŋ qoldauy da köp bolǧan. Būl uaqytta aqynnyŋ asyl jary Gülbahram apamyz dünieden ozǧan. Alaida Säken­nıŋ közın körgen adamdar men jaqyndary bar bolatyn. Muzei qyzmetkerlerı eŋ aldymen qairatkerge qatysty qūjattardyŋ köşırmelerın, otbasynyŋ tūtynǧan zattaryn jinaidy. Mäskeudegı kinofotoqūjattar mūraǧatyna, Almatydaǧy memlekettık mūraǧattar men mūrajailarǧa, Säken qyzmet atqarǧan Qyzylorda, Taşkent qalalaryna, kındık qany tamǧan jerı Jaŋaarqaǧa baryp, zertteu jūmystaryn jürgızedı. Asyl tūlǧany körgen adamdarmen kezdesıp, estelıkterın jazyp alady. Söitıp, bırte-bırte mūrajaidyŋ qory tolyǧa tüsedı.

Bügıngı muzei ǧimaratynyŋ özı – ötken tarihtyŋ közı. Būl ekı üidı 1846 jyly Samaradan kelgen reseilık köpes Kazansev salǧan. Keŋes ökımetı qūrylǧan 20-ynşy jyldary Säken Seifullin Aqmolada uezdık atqaru komitetınde qyzmet atqarady. Sol kezde äkımşılıktıŋ kabinetterı osynda ornalasqan. Sondyqtan būl ǧimaratta asyl azamattyŋ tabanynyŋ ızı qalǧan.


1994 jyly Aqmolada aqynnyŋ jüz jyldyq torqaly toiy ötedı. Mūrajai janynan aqyn­nyŋ ülken eŋselı eskertkışı boi köterdı. Būl beine – bügıngı taŋda elordaǧa erekşe körık, ruh berıp tūrǧan körkem eskertkış. 1995 jyly tamyz aiynda Elbasymyz Nūrsūltan Nazarbaev Aqmolaǧa kelgende aqyn muzeiıne bas sūǧyp, «Asyl babamyz Säken Seifullin aruaǧy täuelsız elımızdı jelep-jebep jürsın» degen qoltaŋbasyn qaldyrady.
Qazır mūrajai qorynda alyp azamatqa qatysty qūndy jädıgerler men qyzyqty derekter köp. Mäselen, solardyŋ arasy­nan L. Mirzoian syilaǧan jazu maşinkasy men Säkennıŋ üilener aldynda özı satyp alǧan kereuetın aituǧa bolady. Būl kereuet turaly jary Gülbahramǧa jazǧan haty da saqtauly. 1930 jyldary kigen kostiumı, özbek dostary syilaǧan taqiiasy men şapany, taǧy basqa da osyndai qairatkerdıŋ jeke närselerı men būiymdary bar. Olarǧa keluşıler qyzyǧyp qaraidy. Sondai-aq, esıl erdıŋ hattary men türlı qūjattary, maqalalary, fotosuretterı, jaryq körgen kıtaptary da saqtalǧan.
Aqyn mūrajaiyn Roza apamyzdan keiın belgılı aqyn Serık Tūrǧynbek, änşı, öner zertteu­şısı Serık Ospanov basqardy.

Qazır qasiettı şaŋyraqqa körnektı aqyn, Memlekettık syilyqtyŋ laureaty Nesıpbek Aitūly bas-köz bolyp otyr. Mūra­jaidyŋ ekı ǧimaratyna tolyq jaŋǧyrtu jūmystary jür­gızıldı. Jan-jaǧy qorşaldy.
Biyl aqpan aiynda muzeige Säkennıŋ farfordan jasalǧan müsını qoiyldy. Sonymen qatar, mūrajai basşylyǧy üş jyldan berı daryndy qalamger şyǧarmaşylyǧyn zertteuge arnaǧan «Syr sandyq» seriiasymen kıtaptar şyǧardy.




Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button