Elımızdıŋ «Sifrly Qazaqstan» memlekettık baǧdarlamasynyŋ maqsaty adam ömırınıŋ barlyq salalaryn qamti otyryp, ärbır azamattyŋ ömır deŋgeiın joǧarylatudyŋ bır joly retınde oŋ özgerısterge jol aşpaq. Aigül Qasymova basqaratyn №8 qalalyq emhana – densaulyq saqtau salasyn sifrlandyrudy alǧaşqylardyŋ bırı bolyp qolǧa alǧan memlekettık mekemenıŋ bırı.
Bügıngı künde emhanada tırkelgen 70760 adamnyŋ medisinalyq kartalary sandyq sapaǧa auystyrylyp, elektrondy «Densaulyq pasportyna» tolyq köşırılgen. Emhananyŋ barlyq kabinetterınde kompiuter ornatylyp, uchaskelık därıgerler men medbikeler keşendı baǧdarlamaǧa sai jūmysyn tiımdı ūiymdastyryp otyr.
– Osydan on şaqty jyl būryn emhana jūmysyn sifrlandyruǧa kırısken bolatynbyz. Degenmen alǧaşqy talpynysymyz dıttegen maqsatymyzǧa bırden jetkıze qoimady. Onyŋ bır ūşy qarjyǧa tırelse, ekınşı jaǧynan baǧdarlamalardyŋ olqylyǧy köp boldy. Statistikaǧa, mälımetterdı qorytuǧa arnalǧan baǧdarlama emhanaışılık jūmystarǧa, därıgerler men emdeluşılerdıŋ arasyn bailanystyryp, olardyŋ özara äreketın üilestıre almady. Qazırgı qoldanylatyn keşendı baǧdarlama, bırınşıden, därıgerge qolaily. Ol özınıŋ uchaskesıne tırkelgen adamdardyŋ hal-jaǧdaiyna, olardyŋ emhanadan tysqaryda bolyp jatqan densaulyǧyna qatysty özgerısterge monitoring jasai alady. Özıne qarasty tırkeude tūrǧan adamnyŋ densaulyǧy kürt tömendep, jedel järdem şaqyrdy ma, ne bolmasa auruhanada emdeldı me, basqa da oqys oqiǧaǧa tap keldı me? Mūnyŋ bärın därıger öz modulı arqyly emdeluşılerdıŋ barlyq qimyl-qozǧalysyn, emdelu qorytyndylaryn baqylap otyrady. Därıger uchaskesındegılerdıŋ tolyq tızımın köre alady, ony top-tobymen jasyna qarai, taǧy basqa sipattarymen ırıktei alady. Osy tızım arqyly skriningten ötuge tiıstı tūrǧyndardy anyqtap, basqa da kezektegı em-şaralardyŋ kestesın tüzep, habarlasa alady, – dep emhananyŋ bas därıgerı jūmys barysymen tanystyrdy.
Al nauqastar tūrǧysynda būl jaŋalyq nesımen qolaily degen sūraqtyŋ da mänın tüsındık. Ädettegıdei, densaulyǧymyz syr berıp, naşar sezınsek, özımızdıŋ mekenjaidaǧy tırkelgen emhanamyzǧa kelıp, jalpy täjıribedegı därıgerge körınemız. Ol öz kezegınde auruymyzǧa säikes salalyq mamandarǧa joldama berıp, baǧyttaidy. Sol joldamamen tırkeu ornyna qaita baryp, qaralatyn därıgerge taǧy kezekke jazylamyz. Däl osy tūsta sandyq sapaǧa köşudıŋ oŋtailylyǧyn baiqauǧa bolady. Sifrlandyrudyŋ arqasynda emhananyŋ kabinetterın aralaityn, kezekke tūratyn uaqytymyz qysqarady. Tūrǧyndar öz därıgerınıŋ kabinetınde otyryp, tiıstı mamanǧa tekserıletın künı men saǧatyn anyqtap alady. Maman därıgerlerge tekserılıp bolǧan soŋ, olardyŋ nūsqauyn alyp, taǧy da terapevke kelmeidı. Öitkenı barlyq jazbalar uchaskelık därıgerlerdıŋ modulınde körınıp tūrady. Diagnozy anyqtalyp, ärı qarai emdeu prosesın jalǧastyra beredı. Dispanserlık esepte tūrǧandar da kezektı tekseruden ötıp, qan tapsyryp, taldau jasatu qajet bolsa, onyŋ da nätijesın alu üşın tabanymyzdan tozbaimyz. Zerthananyŋ taldamalarymen bırınşı bolyp därıgerıŋız tanysyp, tiıstı nūsqauyn bırden ala alady.
Ärine, ärkım densaulyǧyn özı qadaǧalaǧany jön. Degenmen balalarǧa ekpe salu, skriningten ötu, jylyna bır ret fliuorografiiadan ötu, taǧy basqa em-şaralardy erterek eske salyp, uaqytyn körsetıp otyruǧa da osy baǧdarlamalar arqyly qol jetkızuge bolady eken. Mobildı qosymşalar arqyly da emdeluşı men därıgerdıŋ bailanysuyna bolady. Sandyq sapaǧa köşuden köş bastap tūrǧan elordalyq №8 qalalyq emhananyŋ jūmysy jaqsy baǧalanyp, ūjymǧa «Altyn şipager» jüldesı tabys etıldı. Būl köşbastauşy emhananyŋ köp jyldardan bergı jaŋa qyzmet körsetu ülgısın engızıp, oŋ nätijege qol jetkızgenı üşın berılıp otyr.
