Qazaq ūlttyq öner universitetınde «EKSPO-2017» körmesı şeŋberınde ötken «Ūly Jıbek joly: Şyǧys pen Batys mädenietterınıŋ qarym-qatynastary» atty II halyqaralyq forumnyŋ aiasynda muzykatanuşy, önertanu kandidaty Bolat Sarybaevtyŋ tuǧanyna 90 jyl toluyna arnalǧan «Qazırgı zamandaǧy muzykatanu jäne etnoorganologiia mäselelerı» atty halyqaralyq konferensiia ūiymdastyryldy
Forumǧa Qazaqstan, Resei, Qytai, Oŋtüstık Koreia, Türkiia, Belarus, Qyrǧyzstan, Özbekstan, Täjıkstan, Äzırbaijan, İtaliia memleketterındegı muzykalyq bılım beretın bırqatar joǧary oqu oryndarynyŋ basşylary men ūstazdary jinaldy. Onyŋ barysynda dästürlı mädeniettı, ūlttyq muzykany saqtau men damytu mäselelerı talqylanyp, muzykalyq mūranyŋ bügıngı künmen sabaqtastaǧy ortaǧa salyndy.
«Bolat Sarybaevty qazaqtyŋ ūlttyq aspaptaryn jinauşy, ūmyt bolǧan köptegen aspaptardy jaŋǧyrtuşy retınde bılemız. Mäselen, üş şektı dombyrany jaŋǧyrtyp, zerttegen tūŋǧyş ǧalym Bolat Şamǧaliūly edı». Būl turaly «Halyq qazynasy» ǧylymi zertteu institutynyŋ ǧylymi qyzmetkerı Rüstem Nürkenov söz sabaqtady.
Onyŋ aituynşa, önertanuşynyŋ «Qazaqtyŋ muzykalyq aspaptary» kıtaby men albomynda jäne orys tılındegı «Kazahskie muzykalnye instrumenty» eŋbegınde üş şektı dombyra jönınde aitylady. Sonda Bolat Sarybaev mūndai dombyra türı jaily alǧaşqy derekter Batys Qazaqstan aimaǧynda kezdesetının aityp, 1857 jyly Bökei Ordasynda bolǧan etnograf D.İsaevtyŋ jazbalaryna süienedı. Sondai-aq, A.Evreinov, A.Haruzin, P.Iýdin syndy etnograftardyŋ eŋbekterınen ärtürlı mälımet alady.
«Alaida Bolat Sarybaev üş ışektı dombyra jaily keltırgen derekterdıŋ köbısı qazırgı Şyǧys Qazaqstan oblysyna jeteleidı. Ol üş ışektı jäne şanaǧynyŋ ışıne qosymşa ışekter salynǧan köne dombyralar Semei oblysynyŋ Abai, Şūbartau jäne Jaŋa Semei audandarynda jiı kezdeskenın, Semei oblysynda üş ışektı dombyra tartudyŋ tamaşa şeberlerı köp bolǧanyn keltıredı. Sonyŋ ışınde ūly Abaidyŋ balasy Aqylbai men nemeresı İsrail üş ışektı dombyrany şeber tartqanyn, İsraildyŋ dombyrasy Semeidegı Abaidyŋ respublikalyq memorialdyq muzeiınde saqtalǧanyn, Abai Qūnanbaev pen onyŋ dosy N.Dolgopolov Semei ölketanu muzeiıne 1885 jyly üş şektı dombyra tapsyrǧanyn aitady. Bolat Sarybaevtan keiın üş şektı dombyrany zertteudı onyŋ şäkırtı Jarqyn Şäkärım qolǧa aldy. Ūstazynyŋ tıkelei tapsyrmasymen būl aspap türın şertudı üirenıp, zertteudı ärı qarai jalǧastyrdy» deidı Rüstem Nürkenov.
«Ūly Jıbek joly: Şyǧys pen Batys mädenietterınıŋ qarym-qatynastary» atty II halyqaralyq forum aiasynda özge de özektı mäseleler qozǧaldy. Al bügın Qazaq ūlttyq öner universitetınde P.Chaikovskii atyndaǧy H halyqaralyq jasöspırımder baiqauy bastalyp, 10 künge sozylady.
Amanǧali QALJANOV
