«Elorda aqparat» media resursy men «Astana» radiosynyŋ bırlesken «Qala tynysy» jobasy är aptanyŋ särsenbı künı tıkelei efirge şyǧady. Joba avtory ärı jürgızuşı – Qaisar Jūmabaiūly.
Alǧaşqy şyǧarylym Astanany smart-siti jäne qauıpsız qala etıp qalyptastyru ideiasynyŋ qūramdas bölıgı bolyp tabylatyn taqyrypqa arnaldy. Naqty aitqanda, «Sergek» beinebaqylau, taldau jäne boljam jasau intellektualdy jüiesı. 15 qyrküiekten bastap «Sergek» kameralarynyŋ aldynda jol jüru erejelerın būzǧan kölık jürgızuşılerge aiyppūl salyna bastady. Būl jobanyŋ artyqşylyǧy men tiımdılıgı turaly tıkelei efirde sala mamandary äŋgımelep berdı.
Älışer
ÄBDIQADYROV,
Astana qalalyq İnvestisiia jäne damu basqarmasynyŋ basşysy:
– Qalanyŋ qauıpsızdık deŋgeiın köterudı, qoǧamdyq oryndar men köşedegı qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn aludy közdeitın būl jobanyŋ jaŋalyǧy köp. Kameralar kölıktıŋ nömırlık belgılerın, jyldamdyq rejimın, sonymen qatar, kölık ielerınıŋ toqtau belgısı men avtobus jolaqtaryn qiyp ötuın jyldam anyqtauǧa mümkındık beredı. Naqty aitqanda, 400 köşe qiylysyna jäne 300 syzyǧy bar uchaskelerge 6000 kamera qoiylady. Halyq jiı baratyn oryndar, atap aitqanda sauda-oiyn-sauyq ortalyqtary, teatr, sporttyq nysandar, muzei jäne taǧy basqa qoǧamdyq oryndarǧa 4000 kamera ornatu josparlanǧan.
Däl qazırgı uaqytta täulık boiy tynyştyq pen qoǧamdyq tärtıptı qadaǧalaityn 3000 kamera jūmys ıstep tūr. Jyl soŋyna deiın jalpy sany 13000 kamera qalanyŋ qauıpsızdıgın baqylaityn bolady.
Jaǧymdy joba Astana äkımdıgınıŋ memlekettık-jekemenşık serıktestıgı arqyly ıske asuda. Jalpy investisiia kölemı 8,4 mlrd teŋgenı qūraidy. Joba jekemenşık investorlar esebınen qarjylandyrylady. Qala biudjetıne qūqyq būzuşylardan tüsken aiyppūl esebınen investisiia qaitarylmaq. Osy rette aita ketken jön, jobanyŋ serıktesterı kameralardyŋ sapaly qyzmetı men dūrys jūmys ısteuıne tıkelei jauapty bolady.
Äset AHMETOV,
Äzırleuşı kompaniianyŋ direktory:
– Astanada «Sergek» beinebaqylau, taldau jäne boljam jasau intellektualdy jüiesı qoldanysqa endı. Eŋ aldymen, būl jüie jyldamdyq qozǧalysyn asyrǧany üşın jäne Bus Lane syzyǧyn kesıp ötu siiaqty būzuşylyqtardy tırkeitın bolady. Jaŋadan ıske qosylatyn būl beinebaqylau kameralary täulık boiy jūmys ısteidı. Ereje būzyp, kameraǧa tüsıp qalǧan kölık ielerınıŋ deregı Ahualdyq ortalyqqa öŋdelu üşın jıberıledı. Būǧan deiın joba testılık kezeŋnen öttı. Bız būl bastamany jüzege asyra otyryp, «Smart City» tehnologiiasyn engızu arqyly elorda tūrǧyndary men qonaqtarynyŋ ömırın qauıpsız etudı közdeimız. Aiyppūl mäselesıne kelsek, töleudıŋ türlı täsılderı qarastyryldy. Atap aitqanda, qolma-qol aqşany ekınşı deŋgeilı bankter nemese «Qazpoşta», Kaspi jäne QIWI koşelek terminaldary arqyly , sonymen qatar bank kartasymen egov.kz portalynda tırkelu negızınde onlain-tölem jasauǧa bolady jäne HandyPay, MyPay mobildık qosymşalaryn paidalanǧan tiımdı.
Darhan Taşmūhambetov,
Astana qalasy IID Äkımşılık polisiia basqarmasy Äkımşılık täjıribe bölımı basşysynyŋ orynbasary:
– Beinebaqylau – būltartpas aiǧaq. Sondyqtan beinebaqylau ornatylǧan oryndarda ūsaq-tüiek qylmys kezdespeidı. Ötken jyldyŋ säikes kezeŋımen salystyrǧanda qoǧamdyq oryndardaǧy qylmys 21,1 paiyzǧa, qala köşelerınde – 32,7, jol-kölık apattarynyŋ sany 20 paiyzǧa azaidy. Beinebaqylau kameralary tek qalanyŋ ışın emes, şet aimaqtardy da qamtidy. Qalaǧa auyldardan keletın kıreberıs joldar tügel baqylauǧa alynatyn bolady.
Jaŋa oqu jylynyŋ bastaluyna orai, balalardyŋ qauıpsızdıgıne baǧyttalǧan jūmystar qolǧa alyndy. Bılım beretın ūiymdar men balabaqşalarǧa jaqyn köşelerge kölık qozǧalysynyŋ jyldamdyǧy 40 km/saǧ deiın şekteitın jol belgılerı ornatyldy. Soǧan säikes jol belgılerı de syzyldy. Mūndai oryndardyŋ bärı «Sergek» suret jäne beine jazu jüielerınıŋ nazarynda bolady.
Gülmira AIMAǦANBET
