Äbubäkır Bermūhamedūly Aldiiarov 1879 jyly Torǧai oblysy, Nikolaev uezınıŋ (qazırgı Qostanai oblysy Qarabalyq audany) Sarai bolysynda auqatty otbasynda ömırge kelgen. Äkesı Bermūhamed Qaumenūly osy aimaqqa belgılı adam bolǧan.
Jasynan zerek bolyp ösken ol qazaqtyŋ körnektı pedagog aǧartuşysy Ybyrai Altynsarinnıŋ alǧaşqy şäkırtterınıŋ bırı boldy. Äbubäkırdıŋ Torǧai qolöner uchilişesınde oqyǧan 1889 jyly ūly ūstazben bırge tüsken suretı saqtalǧan. Ol 1891 jyly Orynbordaǧy erler gimnaziiasyna tüsıp, latyn, nemıs, fransuz tılı jäne basqa da pänderdı öte jaqsy oqyǧan.
Gimnaziiany 1899 jyly sättı bıtırıp şyǧady. Atalǧan oqu ordasynyŋ oǧan bergen mınezdemesınde: «Oquşy Aldiiarov Torǧai oblysy Sarai bolysyndaǧy bi, qūrmettı azamattar tūqymynyŋ balasy, qūdaiǧa qūlşylyq etuşı mūsylman qyrǧyzdardan. Jasy 20-da, gimnaziiada 8 jyl oqydy…. gimnaziiada oqyp jürgende ol pansionda tūrdy, Torǧai oblysy qyrǧyzdaryna arnalǧan stipendiiany paidalandy…» dep jazylǧan. Äbubäkır gimnaziiaǧa kelgenge deiın de orys tılın jaqsy meŋgergen.
1899 jyly bızdıŋ keiıpkerımız Qazan imperatorlyq universitetınıŋ medisina fakultetıne tüsıp, sonda oqyp jürgende general adiutant Kryjanovskii atyndaǧy stipendiiany alady. Joǧary oqu ornyn 1904 jyly tämamdap, Troisk qalasyna kelıp, mamandyǧy boiynşa jūmys ısteidı. Elge qoly jeŋıl hirurg retınde tanylyp, jūrtşylyq arasynda zor bedelge ie bolady.
Sol jyly ol qazaqtyŋ ülken aqyny Sūltanmahmūt Toraiǧyrovqa kürdelı ota jasaidy. Būl oqiǧa jaiynda aqyn Dihan Äbılev öz estelıgınde: «Qaladaǧy aituly hirurg Bäkır Aldiiarov pen terapevt Nikolai Ponomarev Sūltanmahmūttyŋ syrqatyn mūqiiat qarap şyqty. Odan keiın Bäkır Sūltanmahmūttyŋ közıne operasiia jasady…». – Qūdai jarylqap, operasiia sättı şyqty! – Bäkır Aldiiarovich būl joly öz qabıletınen de asyp tüstı…» dedı Nikolai İvanovich… Onyŋ däl aldynda aq halatty jas därıger Bäkır quanyştan külıp tūrdy» dep jazǧan.
Sondai-aq bılıktı därıgerden emdelgen G.Şoqaevanyŋ 1913 jyly «Aiqap» jurnalynyŋ segızınşı nömırıne jariialaǧan maqalasynda Troisk auruhanasynyŋ därıgerı Ä.Aldiiarovtyŋ hal üstınde jatqan adamdy emdep şyǧarǧany, medisinalyq kömek alu üşın jūrttyŋ oǧan keluge qūştar ekendıgı aitylǧan. 1916 jyly ol öz erkımen äsker qataryna alynyp, Belorussiianyŋ Pin degen batpaqty aimaǧynda auyr jaǧdaida qyzmet etıp jürgen qazaq soldattaryna därıgerlık kömek körsetedı. Äskerden Troiskıge qaita oralyp, 1928 jylǧa deiın qyzmetın qaita jalǧastyrady. Odan keiın Öskemen, Qaraköl jäne Jambyl qalasynda tūryp, qanşama janǧa araşy boldy.
Sol qiyn-qystau jyldary qarlyǧaştyŋ qanatymen su sepkendei tuǧan halqynyŋ ömırı men densaulyǧy üşın jan aiamai qyzmet etken abzal tūlǧa 59 jasynda ömırden öttı.
Möldır BAIMAHANBETOVA,
Ūlttyq akademiialyq kıtaphananyŋ
«Kıtap» mūrajaiy meŋgeruşısı
