Täuelsızdık – biık ūǧym. Jylda Täuelsızdık merekesı jaŋa jyldyŋ tasasynda qalatyn edı, biyl halyq arasynda «Şyrşa qoima!» degen qoǧamdyq pıkır köterılıp jatyr, būl – jaŋa jyldy toilama degen söz emes, aldymen özımızdıŋ ūlt retındegı eŋ basty atauly künımızdı ūlyqtaiyq degen niet, Täuelsızdık merekesınıŋ maŋyzyn tüsınuge, nasihattauǧa talpynys baiqalady.
Bız täuelsızdık alǧan bastapqy jyldary eren erık-jıgermen täuelsızdıktı baiandy etuge bar küşımızdı saldyq. Öitkenı osy täuelsızdıktı ata-babalarymyz san jyldardan berı armandady ǧoi. Olardyŋ arman-tılegı bızdıŋ gendık jadymyzda berık saqtalsa kerek. Qolymyz jetken täuelsızdık ärqaisysymyzǧa sol üşın qadırlı. Qazaqstan degen memlekettıŋ keleşegıne zor senımmen qarap, bolaşaqtaǧy igılıkter üşın kezdesken qiyndyqtardy eŋserdık, mädeniet, öner, jalpy bar salada öz ūlttyq erekşelıgımızdı tanytuǧa, sapaly ūlt retındegı äleuetımızdı baiqatuǧa qūştarlyq artty.
Endı osy täuelsızdıgımızdı baiandy etu jolynda bız qazır ne ıstep jatyrmyz, būrynǧy erık-jıgerımızdı bäseŋdetıp alǧan joqpyz ba? Osy tūrǧydan kelgende, bızge ūlttyŋ kesek mınezın, ūlttyq bolmysty jandandyru mäselelerın qaita qolǧa alu kerek siiaqty. Sebebı qazırgı ūrpaqtyŋ ūlttyq mınezden alşaqtau qaupı bar. Oǧan bır jaǧynan özımızdıŋ tärbiemız de sebep bolyp jatqan şyǧar?! Būl – oilanatyn jait. Özım baiqaǧan bırer mysaldy auyzǧa alaiyn, bızde üiınde bala-şaǧasynyŋ közınşe deputatty qolynan eşteŋe kelmeitın, oŋbaǧan dep jamandap otyrady da, al zäude sol deputatpen qonaqta kezdesse: «balamnyŋ auzyna tükırıp ketıŋız, balam öskende deputat bolsyn» deidı. Būl ne mınez? Öz otynyŋ basynda otyryp bala-şaǧasyna memleketşıldık turaly, memlekettıŋ jarqyn keleşegı turaly aityp otyratyn qazaqtar köp pe eken osy dep oilaisyŋ. Aitaiyn degenım – ösıp kele jatqan jas öskın jastaiynan äke-şeşesınıŋ tärbiesımen memlekettı süiu, täuelsızdık ūǧymyn qasterleuge üirense, ondai balanyŋ ūlttyq namysy biık bolyp ösedı. Erteŋ solar ösıp-jetılgende osy memlekettıŋ bır şetı qisaiǧan şaruasyna alaŋdap, ūlttyŋ ūpaiyn tügendeuge atsalysady.
Memleket täuelsızdıgınıŋ baiandy bolmaǧy aldymen onyŋ şaruaşylyǧyna, ekonomikasyna tıkelei bailanysty. Özıne älımsaqtan tanys käsıppen ainalyssa, şaruasy şalqyp, özın qamtamasyz etıp, artylǧanyn satyp, eŋ bastysy özı öndırgen sapaly önımın tūtynsa, ol memlekettıŋ halqy da baquatty ömır sürmek. Sondyqtan Täuelsızdık merekesıne ün qosqan deputat retınde auyl şaruaşylyǧy käsıpkerlıgın damytu, auyl tūrǧyndarynyŋ tūrmys sapasyn köteru mäselesınıŋ öte özektı ekenın taǧy bır märte eske sala ketkım keledı. Bızdıŋ elde halyqtyŋ basym bölıgı älı de auylda, bıraq olardyŋ tabys deŋgeiı tömen. Dūrysyna kelsek, kerısınşe bolu kerek edı. Memleket basşysy Q.Toqaev elımızde qoi, qūs, qozy etın öndıru, süttı mal şaruaşylyǧyn damytu, mal şaruaşylyǧy önımın eksportqa şyǧaru ısın ılgerıletu maqsatynda Ükımet aldyna taqty tapsyrmalar qoiǧan bolatyn. «Eŋbek» memlekettık baǧdarlamasy, «Bastau biznes» jobasy nätijelerın bere bastady. Biylǧy 10 aida jäne 2018 jyly «Bastau biznes» jobasy boiynşa elımızde 61 myŋ adam käsıpkerlık negızderıne oqytatyn kurstarda bılımderın jetıldırıp, 10 myŋnan astamy özderınıŋ biznes-jobalaryn ıske qosqan eken. Būl jobalardyŋ 80 paiyzdan astamy ettı jäne süttı baǧyttaǧy ırı qara mal ösıru, jylqy, qoi şaruaşylyǧymen ainalysady. Qūrylymdardyŋ 76,8 paiyzy «Auyl şaruaşylyǧyn qarjylai qoldau qory» AQ arqyly qarjylandyrylady. Qalǧanyn «Agrarlyq nesie korporasiiasy» AQ qamtamasyz etedı. Al eldı mekenderdegı qyzmet körsetu baǧytyndaǧy käsıpkerlık nysandary ekınşı deŋgeilı bankter nemese arnaiy granttar esebınen tiıstı qarjyǧa qol jetkızıp otyr.
Agrarlyq öndırıs keşenderın subsidiialau bügınde 16 baǧyt boiynşa jüzege asyrylady. Osyndai baǧytta jürgızılgen memlekettık qoldau nätijesınde soŋǧy üş jylda salada negızgı makroekonomikalyq körsetkışter boiynşa oŋ özgerıster baiqaldy. Būl toqtap qalmai, jalǧasa beruı kerek. Memleket jeke qosalqy şaruaşylyqtardy subsidiiamen qamtu tetıkterın jolǧa qoisa, şaǧyn şaruaşylyqtardyŋ özınde önımdı daiyndau, saqtau, bastapqy öŋdeuden ötkızu, tabiǧi sapaly önımnıŋ sapasyn joǧaltpai sauda jelılerıne jetkızu infraqūrylymy qalyptasady, damidy. Bır anyq närse – auyldy kötermei, auyldaǧylardyŋ tabys deŋgeiın arttyrmai, tūtas eldıŋ auqaty jaqsarmaidy. Sondyqtan malşy, şopan, traktorşy mamandyǧyna degen qoǧamda qalyptasqan közqarasty özgertken jön. Dūrysynda eŋ qadırlı adam – auyl eŋbekkerlerı! Bızdıŋ auylsyz künımız joq, osyny tüsınıp, auyl eŋbekkerlerın qūrmetteuge üiretetın memlekettık ideologiia qosa jürgızılse, artyq bolmas edı. Būdan bız tömendep qalmaimyz, kerısınşe, eŋbek adamyn biıkke köteru arqyly yrysyn molaitqan, halyqtyŋ, negızınen, tūtynatyn önımderın özderı daiyndaityn, maqsatker, sapaly ūlt retınde köterıler edık. Eŋ bastysy – öz qoly özıne jetetın şyn mänındegı täuelsız el atanar edık. Qai zamanda da täuelsızdıktı baiandy etetın – bırlık pen eŋbek.
Amangeldı DÄURENBAEV,
QR Parlamentı
Mäjılısınıŋ deputaty
