Törletudıŋ tört täsılı
Elımızdegı jastar 14-29 jas aralyǧyn qamtyp, bügınde el halqynyŋ 30 paiyzdan astam körsetkışın qūrap otyr.
Jalpy, jastar saiasatyna berılgen anyqtama – memleket jüzege asyratyn jäne jastardy qoldauǧa baǧyttalǧan äleumettik-ekonomikalyq, saiasi, ūiymdastyruşylyq
jäne qūqyqtyq şaralar jüiesi qyzmetınıŋ aiasy.
Al, älemdegı jastar mäselesın şeşu qadamdary – joǧary käsıbi bılım, ailyq eŋbekaqysy täuır tölenetın tūraqty jūmys, otbasyn qūruǧa qajettı jeke üiı men salauatty ömır saltyn jürgızuge arnalǧan mümkındık bolyp tabylady. Al, bızdegı jastar saiasatyn jetkılıktı deŋgeide damytu barysy tömendegışe jıkteluı tiıs…
Bırınşıden, kez kelgen maŋyzdy şaruany barynşa qarjylandyryp, onyŋ jelge ūşyp ketpeuın qataŋ qadaǧalap otyru kerek. Mysaly, Gollandiia men İspaniiada jergılıktı aimaqtar özıne qajettı resurstardy ükımetke jıberedı. Sodan soŋ, ol talqylanyp, retteuşı şeşım şyǧarylady. Būl mäsele Fransiiada da aimaqtar men ükımet arasyndaǧy yntymaqtastyq pen bailanys negızınde retteledı. Sol siiaqty bız de qarjylandyru barysynda aimaqtardyŋ mūqtajdyqtaryn basa eskeruımız qajet-aq.
Ekınşıden, Qazaqstanda jastar ısımen Bılım jäne ǧylym ministrlıgınıŋ jastar saiasaty departamentı, QR Prezidentı janyndaǧy Jastar keŋesı, Mädeniet ministrlıgı janyndaǧy jastar komitetı syndy qūrylymdar ainalysady. Endı jastar saiasaty jūmysyn bır jüiege keltıre otyryp, solardy bırıktırgen jön. Al, ondai bırıkken jüie Japoniia, Singapur, Malaiziia elderınde jastar saiasatymen qūrylymdyq-jüielık türde jūmys ısteu nätijesınde tuǧan.
Üşınşıden, tolyp jatqan jastar ūiymdarynyŋ basty bır ortalyǧyn anyqtap almasa, bolmaidy. Sebebı, olar öz saiasatynda basty oryn ala otyryp, tıkelei jastar tarapynan köterılgen mäselelerdıŋ ortaq qyrlaryn bıle alady. Älemdık täjıribede mūndai ortalyqtardyŋ jastar saiasatyn oryndauda da asa maŋyzdy röl atqaratyny belgılı. Al, Qazaqstanda şaşyraŋqy ūiymdar özderınşe bır mäsele kötergenderımen, öz pıkırlern negızdep, memlekettık organdarmen teŋ därejede tıldesu, jūmystarynyŋ köleŋkede qalyp koimauyn qadaǧalau jaǧy kemşın soǧyp jatqany jasyryn emes.
Törtınşıden, äleumettık, ekonomikalyq, mädeni, saiasi qūndylyqtar mäselesın bırtūtas jüie retınde qarastyrǧan tiımdı. Sol arqyly ärbır jeke sektorǧa köŋıl bölu basymdyǧy artady da, bilık qūrylymdary jastar mäselesın olarǧa teŋ därejede qarau ärı arnauly zaŋ jobasyn talqylauǧa belsendı türde qatystyru arqyly şeşe alady.
Mıne, jastar da qoǧam qarym-qatynasyndaǧy kelelı faktor bolǧandyqtan, olardyŋ oi-mūraty eleusız qalmauy tiıs, älı de aqsaŋqyrap jatqan saiasatyn osylaişa kün tärtıbıne qoiyp alsaq, ūtylmaimyz.