Astananyŋ äleumettık-ekonomikalyq ömırındegı soŋǧy jyldardaǧy özgerıster turizm
salasyn şapşaŋ damytuǧa mümkındık berdı. Turisterdıŋ elordamyzǧa degen qyzyǧuşylyǧy osy salanyŋ jaqsy körsetkışterımen däleldendı. 2023 jyldyŋ bırınşı jartyjyldyǧynda turister sany 29%-ǧa artyp, bas qalaǧa 600 myŋnan astam adam kelgen.
Bas qalaǧa investisiialar tartu jäne elorda turizmın damytu salasynda «Astana damu ortalyǧy» JŞS jüielı jūmys ısteidı. Elordaǧa turisterdıŋ keluı üşın barlyq infraqūrylymdyq mümkındık jasalǧan. Atap aitqanda, Ortalyq Aziiada eŋ quatty bolyp tanylǧan zamanaui äuejai, ekı temırjol vokzaly men saparjai bar. Qaladaǧy halyqaralyq äuejaida 29 baǧyt boiynşa älemnıŋ 15 elıne tıkelei reister aşyq. Sol arqyly turisterdı qabyldaudyŋ negızgı ortalyǧy sanalady. Osy jyldyŋ 9 aiynda ūşaqpen qatynaǧan jolauşylar qatary 28%-ǧa, al temırjolda jolauşy aǧyny 17%-ǧa ūlǧaidy. Turisterdıŋ jaily tūraqtauy üşın qalada ärtürlı kategoriialy 229 qonaqüi bar. Sonyŋ ışınde älemdık brend sanalatyn ırı qonaqüilerge sūranys köp.
Qolaily jaǧdai jasalǧan ba?
Elordanyŋ paidaly infraqūrylymy turaly aitatyn bolsaq, qalada qūrylǧan jaiau jürgınşılerge baǧdarlaudyŋ bıryŋǧai jüiesı – negızgı elementterdıŋ bırı. Qala qonaqtary men tūrǧyndary 105 navigasiialyq tırek pen 138 belgı arqyly elorda boiynşa marşruttardy oŋai qūrastyra alady jäne qalanyŋ körıktı jerlerı, sondai-aq qalalyq qyzmetterdıŋ barlyq qajettı bailanystary turaly üş tılde aqparat alady.
Qandai da bır elge barǧanda, köptegen turist qyzyqty marşrut jasauǧa, qarajat ünemdeuge, baratyn jerlerı turaly paidaly maǧlūmatpen qanyǧuǧa mümkındık beretın mobildı qosymşalardy ornatyp jatady. Al Astanada saiahattauǧa tiımdı mobildı qosymşalardyŋ bırı – izi.TRAVEL. Oǧan kez kelgen turist qalanyŋ bırqatar körıktı jerlerınıŋ maŋdaişalarynda körsetılgen QR kodyn paidalanyp kıre alady. Halyqaralyq platformada ornalastyrylǧan 167-den astam audioekskursiia köpşılıkke qoljetımdı. Elordanyŋ tarihi-mädeni obektılerı turaly aqparat qosymşada 6 tılde (qazaq, orys, aǧylşyn, qytai jäne türık) berıledı. Sonymen qatar CityPass turisterge arnalǧan bıryŋǧai kartasy arqyly astananyŋ 11-den astam nysanyna arnaiy belgılengen baǧa boiynşa erkın kıruge bolady.
Bas şaharǧa kelgen ärbır turistke yŋǧaily boluy üşın qalada turistık aqparattyq düŋgırşekter (Halyqaralyq äuejai jäne «Bäiterek» monumentınde) jūmys ısteidı. Aqparattyq düŋgırşekterde Z-kartany, «AstanaOfficial Guide» boiynşa nūsqaulyqty tegın aluǧa jäne elorda qonaqtaryn qyzyqtyratyn körıktı jerler, ıs-şaralar, ekskursiialyq marşruttar, oiyn-sauyq oryndary, qonaqüiler turaly barlyq qajettı aqparatty aluǧa bolady.
Iskerlık turizm äleuetı qandai?
Qai jaǧynan alyp qarasaŋyz da, astananyŋ ıskerlık turizmdı damytuǧa qajettı mümkındıgı bar. Elordanyŋ auqymdy älemdık şaralar men körmeler ötkızetın ıskerlık ortalyq retındegı kelbetı jyl ötken saiyn nyǧaiyp, myŋdaǧan adam Astanaǧa ärtürlı körmege, konferensiia men seminarǧa qatysu üşın, iaǧni ıskerlık maqsatpen keledı. Jahandyq deŋgeide «meetings, incentives, conferences, exhibitions» degen ūǧymdar bar, bırıgıp olar MICE dep atalyp, ıskerlık turizm baǧyty bolyp tanylady.
«Astana damu ortalyǧy» JŞS – kongrester men konferensiialardyŋ halyqaralyq assosiasiiasynyŋ (ICCA) müşesı. Halyqaralyq ūiymdardyŋ ıs-şaralary elımızge bidding arqyly tartylady. Oǧan qatysu arqyly elordada INQAAHE Conference 2023, THE BIZZ Eurasia2023, 17th Asian Regional Geotechnical Engineering Conference sekıldı maŋyzdy ıs-şaralar ötkızıldı. Bügınde turizmnıŋ imidjın qalyptastyruda sifrly tehnologiialar, naqtyraq aitsaq, äleumettık jelıler qarqyndy damyp jatyr. Turisterdıŋ türlı agenttıkterge nazaryn audartuda ärı media arqyly köpşılıktı qyzyqtyruda būl qūral tiımdılıgın körsetıp otyr. «Visit Astana» – turistık brend. Qazırgı uaqytta sifrlyq keŋıstıkte 10 millionnan astam adamdy qamtityn 5 aqparat arnalary qyzmet etedı. Olardyŋ qataryna turisterge arnalǧan «Visit Astana» elektrondy saity jatady. Saitta turist özıne qajettı barlyq aqparatty tauyp, sonymen qatar bos uaqytyn josparlai alady.
Sondai-aq jaqynda elordada komikster, kino, beine oiyndar, anime jäne zamanaui pop-mädeniet industriiasynyŋ ökılderı bas qosqan Comic Con Astana 2023 halyqaralyq festivalı öttı. Būl ıs-şara 81 myŋnan astam keluşılerdıŋ, sonyŋ ışınde Resei, Äzerbaijan, Koreia, Qytai jäne basqa elderden kelgen 3 myŋnan astam şeteldık qonaqtardy bırıktırdı. Olardyŋ basym bölıgı – jastar. Osylaişa halyqaralyq festival elordanyŋ oqiǧaly turizmdı damytu salasynda nätije körsettı.
Älemde turizmnıŋ osy türınen qyruar tabys tauyp, ūlttyq ekonomikasyn örkendetken elder men qalalar köp. Sondyqtan qazırden bastap bas qalada halyqaralyq aviareisterdıŋ sanyn arttyru, ırı halyqaralyq festivalder men jarystar ötkızudı josparlau, qalany turister üşın tartymdy jäne jaily etu kezek küttırmeitın mındetterdıŋ bırı bolmaq.
Medisinalyq turizmge män berıledı
Elordanyŋ medisinalyq turizmdı damytuda artyqşylyǧy basym. Bas qalada älemnıŋ soŋǧy tehnologiialyq jetıstıkterımen jabdyqtalǧan medisinalyq mekeme köp, sonyŋ arqasynda äsırese kardio, onkologiia jäne neirohirurgiialyq kömek körsetu ısı qarqyndy damyp keledı. Bügıngı taŋda Qazaqstanda medisinada «altyn standart» sanalatyn JCI (Joint Commission International) Halyqaralyq akkreditasiiasyn alǧan 9 emhana bar bolsa, sonyŋ 7-euı Astana qalasynda ornalasqan. Mysaly, bas qalamyzdaǧy Respublikalyq diagnostikalyq ortalyq, Ana men bala ūlttyq ǧylymi ortalyǧy, Balalardy oŋaltu ūlttyq ortalyǧy, Onkologiia, transplantologiia ūlttyq ǧylymi ortalyǧy sekıldı emdeu mekemelerıne medisinalyq turizmdı damytu boiynşa ülken ümıt artylyp otyr. Respublikalyq diagnostikalyq ortalyqta Qazaqstandaǧy jalǧyz PET ortalyq jūmys ısteidı. Qazaqstandaǧy eŋ ırı medisinalyq zerthana da osynda. Al Balalardy oŋaltu ūlttyq ortalyǧynda keşendı türde medisinalyq, äleumettık jäne pedagogikalyq oŋaltu qyzmetterı ūsynylady. Astana qalasy men jalpy Qazaqstan üşın medisinalyq turizm donorlary – TMD elderı jäne Qytai memleketınıŋ ökılderı.
Medisinalyq mekemelerde baǧa saiasaty boiynşa bäsekege qabılettı qyzmettıŋ aluan türlılıgı ūsynylady, sebebı ol älemdegı eŋ tömengı körsetkışterdıŋ bırı.
Medisinalyq ūiymdarda şeteldık azamattarǧa diagnostikadan (check-up – aǧzany tolyq tekseru) bastap, jürekke, omyrtqaǧa jäne miǧa jasalatyn operasiialar siiaqty joǧary tehnologiialyq medisinalyq qyzmetterdı qosa alǧanda, kürdelı operasiialardy jürgızuge deiıngı qyzmetter ūsynylady. Bas qalada ekstrakorporaldy ūryqtandyru (EKŪ) qyzmetıne şeteldıkter tarapynan sūranystyŋ arta tüskenı baiqalady. Mäselen, 2022 jyly elordanyŋ medisinalyq ūiymdaryna Qyrǧyzstannan 900-den astam adam, Özbekstannan 254 adam, Reseiden 92 adam, AQŞ, Kanada, Qytai, Türkiia jäne t.b. elderden 41 adam osy EKŪ boiynşa jügındı. Sifrly keŋıstıkte medisinalyq turizmdı ılgerıletu üşın Med-Tourism.kz alǧaşqy medisinalyq nūsqaulyq saity ıske qosyldy. Sondai-aq Astananyŋ alǧaşqy medisinalyq katalogy şyǧarylyp, ol respublikadan tys jerlerde taratylady.
