Elordaǧa kelgen qonaqtar men qala tūrǧyndarynyŋ at basyn köp tıreitın jerı – Tūŋǧyş Prezident muzeiı. Būl Elbasynyŋ bas şahardaǧy alǧaşqy rezidensiiasynda ornalasqan. Rezidensiia ǧimaraty 1997 jyly elımızdıŋ bas ordasyn Alataudyŋ etegındegı äsem qaladan Arqa tösındegı Aqmolaǧa auystyrǧan kezde salynǧan. Däl osy jyldan bastap, rezidensiia tarihi jäne säuletkerlık jaǧynan şahardaǧy bıregei ǧimaratqa ainaldy. Däl osy jerde Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaev 1997 jyldan bastap 2004 jylǧa deiın, iaǧni jetı jyl qyzmet atqardy.
Halqymyzda «jetı atasyn bılgen er, jetı jūrttyŋ qamyn jer» degen kielı söz bar. Mūrajaida Elbasynyŋ ata-babasy men äke-şeşesı, bauyrlary turaly keŋırek maǧlūmat berılgen.
Prezident Almaty oblysyndaǧy Qarasai audany Üşqoŋyr auylynda ömırge kelgen. Nūrsūltan Nazarbaev – arǧy tegınen batyrlyq üzılmegen tektı äulettıŋ ūrpaǧy. Babasy – eŋsegei boily Esımhannyŋ tuyn ūstaǧan qolbasşy Qarasai batyr. Odan keiıngı Qarasaiūly Köşek batyr, atasy Nazarbai bi öz zamanynda söz ūstaǧan tūlǧalar bolypty. Bır ruly eldıŋ ūranyna ainalǧan Qarasai batyr Nūrsūltan Äbışūlynyŋ segızınşı atasy eken.
Nūrsūltan Äbışūlynyŋ atasy Nazarbai – el ışınde söz ūstaǧan, bilık jürgızgen bi bolypty. Nazarbai Sapaqbaiūly 1909 jyly 52 jasynda Şamalǧan öŋırındegı №4 auyldyŋ biı bolyp sailanǧan. Būl derektı Ortalyq memlekettık mūraǧat qorynan alynǧan 1909 jylǧy 11 şıldedegı Şamalǧan bolysyndaǧy bolys, biler jäne olardyŋ kandidattaryn sailau paraǧynan baiqaisyz. Nazarbai bidıŋ qara şaŋyraǧynyŋ iesı, kenje ūly Äbıştıŋ şaŋyraǧynda, 1940 jyly şılde aiynyŋ altynşy jūldyzynda säbi düniege keledı. Säbidıŋ esımın äjesı «Nūrsūltan» dep qoiady. Ärbır balanyŋ ömırınde onyŋ ata-anasynyŋ orny erekşe maŋyzdy. Elbasynyŋ äkesı Äbış, anasy Äljan maŋaiyndaǧy elge syily, qadırlı jandar bolypty.Äkesı Äbış qarapaiym eŋbekqor azamat atanǧan. Jastaiynan eŋbekpen şiryǧyp ösken aqsaqal keiınırekte şaruaşylyqta türlı qyzmet ıstegen. Jer öŋdep, diırmen jürgızıp, dihanşylyqpen ainalysqan. Söreden Prezidenttıŋ anasymen bırge tüsken suretı közge jyly ūşyraidy.
Ol kısınıŋ anasy Äljan apa boiyndaǧy suyrypsalma aqyndyq qabıletı, änşılıgı, tapqyrlyǧy, äzıl sözge ūstalyǧy, ısmerlıgı, aǧaiyn arasynda ūiytqy bolyp jüretın mämılegerlıgınıŋ arqasynda el ışınde bedeldı, ülken-kışıge syily jan bolǧan. Sörege Äljan apanyŋ tūtynǧan ūrşyǧy, tıgın maşinkasy jäne jüzıgı qoiylǧan. Elbasynyŋ otbasylyq suretınen ol kısınıŋ – Satybaldy, Änipa, Bolat atty bauyrlarynyŋ beinelerın köresız.
Nūrsūltan Äbışūly 1948 jyly Şamalǧan auylyndaǧy D. Furmanov atyndaǧy mekteptıŋ tabaldyryǧyn attaidy. Bala Nūrsūltannyŋ qolyna qalam ūstatyp, ärıp üiretken alǧaşqy ūstazy Täkura Ysmaiylovanyŋ suretı körnekı jerden oryn alǧan.
Bızdı myna bır oqiǧa qatty taŋǧaldyrdy. 1958 jyly nauryz aiynda Qaskeleŋ audandyq komsomol komitetıne Mäskeu qalasynan, Bükılodaqtyq Leninşıl Komsomol Jastar Odaǧynan kelgen hat jıberıledı. Hatta qytailyq jas mūǧalım jıgıttıŋ keŋestık bır jas azamatpen jaqynyraq tanysyp, dos bolǧysy keletındıgı turaly aitylady. Būl hatqa jauap jazu sol kezdegı audannyŋ eŋ üzdık oquşysy, belsendı komsomol müşesı Nūrsūltan Nazarbaevqa tapsyrylady. Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ qytailyq dosy Chjou Bai-Siaoǧa jazǧan dostyq jauap haty sol uaqyttaǧy «Kommunizm üşın» atty audandyq gazette 1958 jyly 16 nauryz küngı № 30 sanynda jariialanǧan.
***
Prezidenttıŋ qabyldau bölmesı. Būl zalda «N.Ä. Nazarbaevtyŋ eŋbek joly» atty ekspozisiia ūsynylǧan. Onda Elbasynyŋ orta mekteptı bıtırgennen keiın Dneprodzerjinsk qalasyna baryp, käsıptık uchilişede oqyǧandyǧy, odan keiın Temırtaudaǧy Qazaqstan Magnitkasynda jūmys ıstegen jyldary keŋırek baiandalady. Uchilişede oqyǧan qazaqstandyq jastar tügeldei sportpen şūǧyldanǧan. Nūrsūltan Äbışūly da bapker Lev Ejevskii jetekşılık etken küres seksiiasyna qatysyp, qalalyq, oblystyq jarystardyŋ jüldegerı bolady. Bırınşı razriad sport şeberınıŋ normasyn oryndaidy.
1962 jyl Elbasy üşın tabysty jyl bolǧan eken. Däl osy jyly säuır aiynda Nūrsūltan Nazarbaev Qazaqstannan BLKJO-nyŋ HIV sezıne delegat retınde qatysyp, tūŋǧyş ǧaryşker Iýrii Gagarinmen kezdesedı. Sondai-aq, şılde aiynda keŋestık delegasiia qūramynda respublikalyq komsomol ūiymdary atynan Finliandiianyŋ Helsinki qalasynda ötken Jastardyŋ VIII Düniejüzılık festivalıne barady. Festivalǧa älemnıŋ 100-den astam elınen delegasiia keledı. Nūrsūltan Äbışūly halyqaralyq jastar festivalınen
oralysymen Qarmetzauytta dispetcher bolyp ısteitın Sara Alpysqyzy Qonaqaevamen otbasyn qūrady. 25 tamyzda «Komsomoles» kafesınde jaqyn dostarynyŋ, ärıptesterı men tuǧan-tuystarynyŋ ortasynda komsomol-jastar toiyn ötkızedı. Osy oqiǧalardyŋ bärı äserlı surettermen körsetılgen.
***
Tūŋǧyş Prezidenttıŋ jūmys kabinetı sol küiınde saqtalǧan. Elbasy jetı jyl boiy osy kabinette jūmys ıstegen. Jūmys üstelınıŋ betınde är küngı belgılengen jūmys tärtıbınıŋ kestesı, kezdesulerde söilegen sözderı men jazbalary jazylǧan bloknottar sol qalpynda tūr.
Sondai-aq, Elbasyǧa tartu etılgen syilyqtarda är türlı erekşelıgımen köz tartady. Qysqasy, şaǧyn maqalaǧa muzeidegı barlyq qūndy dünielerdı syidyru mümkın emes. Bız özımızdı tolǧantqan jädıgerlerge toqtaldyq.
