Üleskerler endı aldanbaidy

Astanada arzan baǧaǧa päter aludy közdep, bar aqşasyn ırgetasy ǧana qalanǧan üilerge salǧan üleskerlerdıŋ köbı aldanyp qalǧany jasyryn emes. Olar sottyŋ esıgın talai ret tozdyryp, jergılıktı bilıkten kömek sūraumen boldy. Endı 10 qazannan bastap «Tūrǧyn üi qūrylysyna ülestık qatysu turaly» zaŋ küşıne engennen keiın, üleskerler aldanbaityn bolady. Sebebı, onda qūrylys kompaniialaryna degen talap pen tärtıp küşeidı.

QARJYNY QYMQYRǦAN KIMDER?
Jalpy, jyl basynan berı jön-josyqsyz üi saluşylarǧa qatysty 11 qylmystyq ıs qarauǧa alynǧan. Onyŋ törteuı sotqa jıberılse, jeteuı öndırıske alyndy. Astana qalasy Işkı ıster departamentı Tergeu basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Asyljan Qaldarbekovtyŋ mälımetıne süiensek, «Alaiaqtyq» baby boiynşa «Aqjol» tūrǧyn üi keşenınıŋ basşysy 101 üleskerden 800 mln teŋge kölemınde qarjy ielengen. Bügınde onyŋ basşysy Erbol Manaşevqa qatysty qylmystyq ıs sotqa jöneltıldı. Sonymen qatar, «Arabi-1, 2» jäne «Samal» tūrǧyn üi keşenderınıŋ 183 üleskerınen 1 mlrd 700 myŋ teŋge kölemınde aqşa ielengen «Kvartira NS» mekemesınıŋ direktory Medet Bektemırovke qatysty ıs, «Stolichnyi-2», «Anisa-1», «Köktal-2», «Abat» tūrǧyn üi keşenderıne tiesılı «Tölendı» kompaniiasynyŋ töraǧasy Aidyn Baijūmanovqa qatysty päterlerdı ekı ret satu faktılerı boiynşa ıs sotqa jıberıldı.

2015 jyly da däl osyndai oqiǧalar tırkelgen. Ol kezde 7 qylmystyq ıs qaral­sa, ekeuı sotqa jıberılıptı. Nätijesınde qūrylys kompaniialarynyŋ basşylary aiypty dep tanylyp, türlı merzımderge temır torǧa jabyldy.

Güljan KİVENOVA,
Astana qalasy Memlekettık säulet-qūrylys baqylau basqar­masy basşysynyŋ orynbasary:
– Jaŋa qūjattyŋ artyq­şylyǧy öte köp. Äsırese, jylda qaitalanatyn mäsele – üleskerler jäne üleskerlık qarjy tartu mä­­selesı qataŋ baqy­lanady. Qū­ry­lys kompaniialary arnaiy ke­pıldendıru qorynyŋ kepıldıgın almaiynşa, eşkımnen qarjy tarta almaidy. Sonymen qatar, ekınşı deŋ­geilı bankterdıŋ jobasyna qa­tysuy tiıs. Üşınşıden, üidıŋ qaŋ­qasy tolyqtai köterıluı kerek. Osy zaŋdylyqtar tolyq oryndalmaiynşa, eşqandai kom­­paniianyŋ üleskerlerden qar­jy tartuǧa qūqy joq. Jaŋa qūjat erejesı boiynşa qūrylys naryǧyndaǧy täjıribesı bar, auditorlyq tekserısten sürınbei ötken qūrylys saluşy kompaniialar ǧana qatysa alady. Būl öz kezegınde qūrylys salasyndaǧy bäse­kenı arttyrady.

JAŊA ZAŊNYŊ ARTYQŞYLYǦY QANDAI?
Qala äkımdıgınde jäne Astana qala­synyŋ Işkı ıster departamentınde «Tūrǧyn üi qūrylysyna ülestık qa­tysu turaly» jaŋa zaŋnyŋ jai-jap­sary keŋınen tüsındırılude. Atalǧan qūjatqa säikes, üleskerlerden aqşa tartu jäne aqşa tartuǧa rūqsat berudı baqylau küşeidı. Mäselen, atalmyş zaŋda üleskerlerdıŋ aqşasyn tartudyŋ üş joly qarastyrylǧan. Bırınşısı – kepıldendıru qorynyŋ kepıldıgın alu. Kelesı – ekınşı deŋgeilı bankterdıŋ jobasyna qatysu. Al üşınşısı, tūrǧyn üi qorynyŋ ǧimaraty salynǧannan keiın ǧana üleskerlerden aqşa tartuǧa rūqsat berıledı.

Astana qalasy Memlekettık säu­let-qūrylys baqylau basqarmasy bas­şysynyŋ orynbasary Däulet Dos­qūlov atalmyş zaŋ aiasynda täuekelderdı azaityp, qūrylys salasyndaǧy aiqyn­dylyqty, üleskerlerdıŋ qūqyqtary men zaŋdy müddesın qorǧau, tūrǧyn üidıŋ qoljetımdılıgın qamtamasyz etudı qarastyrǧan jaŋa tetıkter ıske qosylatynyn aitty.

«Mūnda üleskerlerdıŋ aqşasyn tartuǧa rūqsat aludyŋ üş joly qarastyrylǧan. Barlyq jaǧdaida üleskermen tūrǧyn üi qūrylysyna ülestık qatysudyŋ tiptık kelısımı jasaluy tiıs. Būl rette üleskerler saluşylardyŋ qūrylys qūjattarymen tanysuǧa qūqyly. Sonymen qatar, üleskerlerdıŋ qarjysyn tartudyŋ atalǧan joldary qūrylys saluşyǧa jäne uäkılettı kompaniiaǧa joǧary bılıktılık talaptaryn qoiady. Qūrylys naryǧyndaǧy täjıribe kem degende 3 jyl, al tūrǧyzylǧan ǧimarattardyŋ jalpy audany kem degende 9 myŋ şarşy metr boluy kerek» deidı ol.

Endı tūrǧyn üi qūrylysyna qatysty azamattardyŋ qarjysyn zaŋsyz tartatyn barlyq kelısımder jaramsyz dep tanylady. Zaŋ talaptaryn oryndamaǧan qūrylys saluşylar qylmystyq qudalauǧa tüsedı.

Gülmira AIMAǦAMBET