Astanada qūrylysy aiaqtalmaǧan nysandardy satu üşın arnaiy järmeŋke öttı. Ekınşı ret ūiymdastyrylǧan şarada 13 tūrǧyn üidıŋ texnikalyq syzba-nūsqasy biznes ökılderıne tanystyryldy.
Elımızde aldanǧan üleskerler sany 9 myŋdai bolsa, onyŋ basym bölıgı – elorda tūrǧyndary. Astanada 7 myŋǧa juyq üleskerlerdıŋ üiı aiaqsyz qalǧan. Qala äkımdıgı qūrylys jūmystary toqtap qalǧan osyndai nysandardy investorlarǧa satyp, tūralap qalǧan üilerdı üleskerlerge tapsyrudy közdeidı.
Alǧaş ret ūiymdastyrylǧan järmeŋkede 9 tūrǧyn üi, atap aitqanda «Alǧa Samal», «Ümıt-Bereke», «Jailau siti», «Arabi-2», «Hazıret-Astana», «Stolichnyi-2», «Skai Siti», «Qūryltai» jäne «Baitau» keşenderı satylymǧa şyǧarylǧan edı. Atalmyş üilerge aqşa salǧan 2 myŋnan astam otbasy öz päterlerın taǧatsyzdana kütumen keldı. Järmeŋkege kelgen biznes ökılderıne atalmyş nysandardyŋ bos alaŋdary, jer telımderı men texnikalyq syzba-nūsqalary büge-şügesıne deiın tügel körsetılgen bolatyn. Nätijesınde, 3 tūrǧyn üi keşenıne qaitadan jan bıtıp, qūrylys jobasyn aiaqtaityn senımdı investorlar tabylǧan bolatyn.
Endı, mıne, qala äkımdıgı men prokuraturanyŋ bırlesıp ötkızgen «Elordadaǧy qauıpsızdık pen jailylyq jobasyna» 70-ten astam qūrylys kompaniialary qyzyǧuşylyq tanytqan. Ärine, arasynda şeteldık investorlar da bar.
Jalpy, üleskerler mäselesı būǧan deiın talai köterıldı. Kezınde «Arzan päterge ie bolamyn» degen azamattar soŋynda san soǧyp qaldy. Uädenı üiıp-tögıp bergen keibır kompaniia basşylary bır künde şetel asyp kettı. Qaşyp kete almai qalǧandardyŋ üstınen qylmystyq ıs qozǧaldy. Būǧan deiın «Alaiaqtyq» baby boiynşa «Aqjol» tūrǧyn üi keşenınıŋ basşysy 101 üleskerden 800 mln teŋge kölemınde qarjy ielengenı anyqtalyp, basşysy Erbol Manaşevqa qatysty qylmystyq ıs sotqa jöneltılgenı belgılı. Sonymen qatar, «Arabi-1, 2» jäne «Samal» tūrǧyn üi keşenderınıŋ 183 üleskerınen 1 mlrd 700 myŋ teŋge kölemınde aqşa ielengen «Kvartira NS» mekemesınıŋ direktory Medet Bektemırovke qatysty ıs, «Stolichnyi-2», «Anisa-1», «Köktal-2», «Abat» tūrǧyn üi keşenderıne tiesılı «Tölendı» kompaniiasynyŋ töraǧasy Aidyn Baijūmanovqa qatysty päterlerdı ekı ret satu faktılerı boiynşa da ıs sotqa jıberılıp, soŋy qamaumen aiaqtaldy.
Satuǧa qoiylǧan problemaly nysandardyŋ qatarynda atalǧan üilerdıŋ keibırı bar. Sonymen, investorlarǧa tanystyrylǧan üilerdıŋ bırı – «Ümıt Bereke» keşenı. Oǧan qarjy qūiǧan üleskerlerdıŋ de ümıtı zor. Kezınde 80 adam üilı bolamyn dep senıp qalǧan eken. Ökınışke qarai, bügınde qūrylys ta, qūiǧan qarjynyŋ ızı de joq. Al «Arabi-Senım» tūrǧyn üi keşenınıŋ basşylary halyqtyŋ senımın aqtamai, 10 jäne 7 jylǧa sottalyp ketkenı aian. Ondaǧy qūrylys jūmystaryn aiaqtauǧa älı 4 mlrd-tan astam qarajat kerek eken.
«Köppäterlı «Hazıret-Astana» keşenıne 70 adam ülesker bolǧan. Alaida qūrylys älı bastalmady. Sot şeşımımen basşylar 7-8 jylǧa abaqtyǧa jabyldy. Bügıngı järmeŋkede üleskerlerdıŋ mäselesın şeşıp beretın investorlar tabylsa degen tılegımız bar» deidı atalmyş tūrǧyn üi qūrylysy kooperativınıŋ töraiymy Baian Älieva.
Memlekettık qala qūrylysy säulet-qūrylys baqylau basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Däulet Dosqūlovtyŋ aituynşa, käsıpkerler üleskerlerdı baspanamen qamtamasyz etıp qana qoimai, artyq şarşy audandar esebınen paida tabuǧa mümkındık alady. Qala äkımdıgı qūjat jaǧynan kömek körsetuge äzır. Järmeŋkege şyǧarylǧan nysandarǧa üleskerlık qūrylys turaly jaŋa zaŋnama qoldanylady. Sondyqtan rūqsat qaǧazdardyŋ barlyǧy jaŋa zaŋ boiynşa berıledı.
Järmeŋkede tanystyrylǧan üilerdıŋ qatarynda «Jailau Siti», «Tabys Qūryltai», «Pana-Komfort», «Han Tau», «Jaŋa Köktal», «TK Astana», «İmbeis», «Adam stroi servis», «Tölendı» jäne «Zere-Samūryq» keşenderı bar. Jalpy, däl qazırgı uaqytta Astanada 52 tūrǧyn üi keşenı problemalyq nysandar qataryna jatady eken.
Gülmira Aimaǧanbet
