Astanadaǧy Dostyq üiınde «Bırlık pen tūraqtylyq – ruhani jaŋǧyrudyŋ negızı» atty Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ XVII sessiiasy öttı. Oǧan elorda äkımınıŋ orynbasary Ermek Amanşaev, Mäjılıs jäne mäslihat deputattary, Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ ökılderı, memlekettık organdardyŋ basşylary, qoǧamdyq kelısım keŋesınıŋ müşelerı jäne jastar qanatynyŋ belsendılerı qatysty.
Sessiianyŋ jūmysyn aşqan E.Amanşaev el täuelsızdıgınıŋ 27 jylynda negızgı mındetterdıŋ ıske asyrylǧandyǧyn aitty:
– Bügın elordalyq Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ qūramynda 22 etnomädeni bırlestık bar. Olardyŋ jūmysynyŋ arqasynda bız qalamyzda tūratyn etnostardyŋ tūrmystyq mädenietımen keŋırek tanysa alamyz. Mūnymen qosa, Astanada 12 etnolingvistikalyq ortalyq jūmys ısteidı. «Jaŋǧyru joly» atty respublikalyq jastar qozǧalysynyŋ qalalyq ştabynyŋ qūryluy da – astanalyq assambleianyŋ damu baǧdarlamasyn ıske asyrudaǧy taǧy bır qadam. Sondai-aq ol assambleia qyzmetınde qoǧamdyq kelısım keŋesterınıŋ maŋyzdy röl atqaratynyna da toqtaldy.
– Qazırgı taŋda bas şahardaǧy bes ırı mekeme bazasynda jūmys ısteitın qoǧamdyq kelısım keŋesterın qalalyq assambleianyŋ eŋbek ūjymdaryndaǧy arnaiy filialy dep aituǧa bolady. Būl sondaǧy jūmysşylardyŋ äleumettık ahualyna jaqsy jaǧynan äser etetını sözsız, – dedı äkım orynbasary.
Qalalyq assambleia qaiyrymdylyq şaralaryna da belsene atsalysady. Mäselen, olar qūrǧan mesenattar klubynyŋ kömegımen biyl Astanada 18460 adamdy qamtityn 135 şara ötkızgen. Al mūqtaj jandarǧa körsetılgen kömektıŋ jalpy somasy 16 million 694 myŋ teŋge bolǧan. Osy oraida E.Amanşaev Dostyq üiınde qaladaǧy barlyq qaiyrymdylyq şaralary jönınde aqparatty rettep otyratyn «Parasat» qaiyrymdylyq ortalyǧyn aşu kerektıgın ūsyndy.
El Prezidentınıŋ bastamasymen keler jyldyŋ «Jastar jyly» bolyp jariialanuyna orai, assambleia müşelerı aldaǧy uaqytta qaladaǧy jastar ūiymdaryn baiqaularǧa köbırek tartudy maqsat etıp qoidy. Sondai-aq Dostyq üiı janynda türlı etnos ökılderıne arnap memlekettık tıldı üirenu ortalyǧyn aşu da josparǧa endı. Būdan bölek, onda tūraqty türde türlı taqyryptyq körmeler, qolöner järmeŋkelerı, tarihi-arheologiialyq ekspozisiialardyŋ körmesı ūiymdastyrylmaq.
Elorda äkımdıgı qalalyq assambleiaǧa barynşa qoldau körsetıp keledı. Mysaly, soŋǧy üş jylda etnomädeni bırlestıkter üşın 34 million teŋgege kostiumder tıktırılgen. Mūndai demeudıŋ arqasynda bügınde «Chen riu» korei hory, «Stanichki» kazak hory, «Vainah» şeşen-inguş ansamblı sekıldı öner ūjymdary respublikalyq jäne halyqaralyq sahnalarda biık satylardan körınıp jür.
Sessiia barysynda qatysuşylar bırlık, toleranttylyq, kelısım men eldıŋ körkeiuı turaly pıkırlerı men ideialaryn ortaǧa saldy. Olar Memleket basşysynyŋ «Ūly dalanyŋ jetı qyry» baǧdarlamalyq maqalasynda qoiylǧan mındetter men jaŋa maqsattarǧa jetude ülken jūmystyŋ kütıp tūrǧanyn atap öttı. Odan soŋ keler jyly jasalatyn ısterdıŋ rezoliusiiasy qabyldanyp, jiynnyŋ soŋy öner merekesıne ūlasty.
Gülmira AIMAǦANBET
Botagöz MARATQYZY
Olga ANDRİEVSKAIа,
«Zlata» bolgar etnomädeni ortalyǧynyŋ basşysy:
– Elbasy Joldauynda ekonomikamyzdyŋ jaqsaruy, halyqaralyq bedeldıŋ artuy jäne Qazaqstannyŋ älemdık qoǧamdastyqta tanyluy turaly aityldy. Äsırese, bılım beru sapasy men qoljetımdılıgıne qoǧam nazaryn audardy. Būl ärbır otbasyna qatysty. Halyqtyŋ äl-auqaty ömır süru deŋgeiı men ösuıne bailanysty. Qazır bız sekıldı pedagogtar üşın basty basymdyq – «Pedagog märtebesı turaly» zaŋdy äzırleu. Onda mūǧalımder üşın barlyq yntalandyru qarastyrylǧan. Mūǧalım kütpegen tekserulerden barynşa qorǧalyp, jūmys jüktemesı qysqaratyn boldy. Būl – är pedagogtyŋ armany. Pedagogikalyq qyzmetımnıŋ barlyq uaqytynda, iaǧni 28 jyl ışınde bılım beru jüiesınıŋ reformalaryn bırneşe ret köruge tura keldı. Bıraq bügınde zamanaui qoǧam bızge jas, tabysty, funksionaldy sauatty ūrpaqty oqytudyŋ jaŋa şarttary men täsılderın talap etedı. Bız Nazarbaev ziiatkerlık mektepterındegı oqytudyŋ jüiesı men ädıstemesıne ūmtyluymyz kerek.
Chu İong MİN,
L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetı
halyqaralyq qatynastar fakultetınıŋ doktoranty:
– Men Koreianyŋ Seul qalasynanmyn. Qazaqstanda tūryp jatqanyma üş jyldai boldy. 2005 jyly alǧaş ret qazaq tılın oqi bastadym. Koreiada Hankuk şetel tılder universitetınde Ortalyq Aziia kafedrasy bar. Sol jerde Korei studentterı qazaq tılı nemese özbek tılın taŋdap oqidy. Men qazaq tılın taŋdadym. Koreianyŋ ırı lingvist ǧalymy «Adam ana tılı arqyly ömırdı bıle bastaidy, onyŋ ışınde bır halyqtyŋ ruhy bar» dep aitqan edı. Tıl degen jai söilesu emes, bır halyqtyŋ tarihy jäne dästürı, tırı mūrasy dep oilaimyn. Ärine, Qazaqstan köp etnikalyq memleket jäne qoǧamda köbı älı orysşa söilesedı. Bıraq Qazaqstannyŋ resmi memlekettık tılı – qazaq tılı, osy tıl jaŋa Qazaqstannyŋ erekşelıgın körsetedı. 2005 jylmen salystyrsam, qazır qazaq tılı qanat jaiyp keledı. Biyldan bastap Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ «Qazaqtanu» mädeni-aǧartu jobasy ıske asyryluda.Būl joba qazaq halqynyŋ tarihyn, mädenietın, salt-dästürlerın, ädet-ǧūryptaryn qazaqstandyq etnostarǧa tanystyrady jäne jalpyqazaqstandyq qūndylyqtardy nasihattaidy.
Natalia KARAGEUR,
«Jaŋǧyru joly» respublikalyq jastar
qozǧalysynyŋ qalalyq ştaby jetekşısı:
– Biyl bız elordamyzdyŋ 20 jyldyq mereitoiyn toiladyq. Astana beibıtşılık pen kelısımnıŋ ortalyǧyna, armandar oryndalatyn ordaǧa ainaldy. Bızde jyl saiyn «Men qazaqstandyqpyn!» atty köşbasşy jobalardy tanystyratyn baiqau, sondai-aq memlekettık tıldı bılu konkursy, halyqaralyq etnikalyq sändı marafon, qoǧamdyq kelısım taqyrybyn jariialaityn jas jurnalister jarysy ötıp tūrady. Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ tarihi-ekologiialyq jobasy aiasynda Astana qalasynyŋ jastary ata-babalarymyzdyŋ mädeni jäne ruhani mūrasymen bailanystyratyn maŋyzdy oryndardy aralady. Bız Aqmola oblysynyŋ jerınde bolyp, ärbır qazaqstandyqqa tanymal, ūly adamdardyŋ jerlengen jerlerıne, iaǧni Bırjan saldyŋ, ataqty Baluan Şolaqtyŋ basyna baryp, täu ettık.
