Bügınde Ūlttyq ūlan sarbazdary elımızdegı 11 strategiialyq jäne 3 maŋyzdy memlekettık nysandy küzetedı. El tynyştyǧyn saqtauǧa kün saiyn 5 myŋǧa juyq äskeri qyzmetşı tartylatyn bolsa, sonyŋ 1000-nan astamy bas qalamyzdyŋ tynyştyǧyn qamtamasyz etuge jūmyldyrylady. Osy rette elordalyq jasaqtyŋ komandirı Säkentai Amantaiūlymen äŋgımelesken edık.
– Sakentai Amantaiūly, özıŋız basşylyq etıp otyrǧan 5573 äskeri bölımıne qandai mındet jüktelgen?
– Osydan on jyl būryn elordamyzdyŋ qauıpsızdıgın küşeitu maqsatynda äskerdıŋ jedel maqsattaǧy qūramasyn qūru turaly şeşım qabyldanyp, 2007 jyly 5573 äskeri bölımı qūryldy. Aumaǧy 20 gektardy alyp jatqan zamanaui äskeri qalaşyqtyŋ qūrylysy jetı jylǧa sozyldy. 2014 jyly Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev qalaşyqtyŋ aşylu saltanatyna qatysyp, äskeri bölımımızge öz qolymen Jauyngerlık Tu tabystady. Astanalyq qūrama – elımızdıŋ bas qalasyndaǧy qoǧamdyq tärtıptı qadaǧalaidy. Elordamyzdaǧy ärbır auqymdy şarada qonaqtar men qala jūrtşylyǧynyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etedı. Ūlttyq ūlan Bas qolbasşylyǧyna ıs-saparmen kelgen şeteldık delegattarǧa äskerımızdıŋ äleuetın, qaru-jaraq, kiım ülgılerı men äskeri tehnikasyn paş etedı. Qaisybır batalonyn alyp qarasaŋyz da, künı-tünı damyl tappai, qūrama jäne qala tırşılıgımen bıte qainasyp jatady. Jeke qūramy jauyngerlık daiyndyǧyn kündelıktı ıs jüzınde şyŋdap otyrady.
– Jalpy Astana ırgesındegı Ürker şaǧyn audanynda ornalasqan osy äskeri qalaşyqtyŋ bügıngı äleuetıne kelsek, qaru-jaraqpen jabdyqtaluy, materialdyq tehnikalyq qamtamasyz etıluı tiıstı deŋgeide me?
– Ärine. Tötenşe jaǧdailarda, tabiǧi apattar kezınde, kündelıktı qoǧam tynyştyǧyn qamtamasyz etu qyzmetınde jauyngerlık mındetterdı sapaly oryndau üşın qūramamyz tiıstı tehnikamen tolyqqandy qamtamasyz etılgen. Esterıŋızde bolsa, byltyr osy kezde Talapker, Qaraötkel eldı mekenderın, Astana aumaǧyndaǧy tūrǧyn üilerdı su alu qaupı töngen bolatyn. Aqmola oblysyna qarasty Alva dambasyndaǧy, Nūra jäne Esıl özenderındegı su deŋgeiı mölşerınen tasyǧanda qūramanyŋ jeke qūramy dabylmen köterılgen edı. Tūrǧyndardy der kezınde evakuasiialauǧa, sondai-aq, auyldardan arnaiy apattyq-qūtqaru toptaryn qūryp, jūrtşylyqty aqparattandyru men qauıpsızdendıru şaralaryn atqardyq. Sarbazdarymyz jedel arada dambalardyŋ jiegıne qūm salynǧan qapşyqtardan bekınıster jasady.
Bügınde Astana törınde ötetın älemdık deŋgeidegı basqosular, mädeni-sporttyq auqymdy ıs-şaralarda, merekelık-köpşılık jiyndarda qūrama jauyngerlerı qoǧamdyq tärtıptı qadaǧalauǧa mındettı türde jūmyldyrylady.
– Äskerilerdı baspanamen qamtuǧa bailanysty zaŋ jobasy Parlament Mäjılısınde maqūldanǧan edı, osy baǧytta qandai özgerıster bolyp jatyr?
– İä, özıŋız bılesız, 2017 jylǧy 30 qaraşa künı Senat äskerilerdı baspanamen qamtamasyz etetın zaŋ jobasyn qabyldady. Derekterge süiensek, üş jylda äskerilerdıŋ baspanasyn jalǧa alu üşın memleket biudjetınen 50 mlrd teŋge jūmsalǧan. Būl qarajat üilerın jalǧa bergen jeke käsıpkerlerdıŋ qolynda kettı. Demek, äskeriler üşın de, memleket üşın de tiımsız bop kelgen. Endı tūrǧyn üi tölemderiniŋ 100 paiyzy ekinşi deŋgeili bankterdiŋ arnaiy şottaryna audarylady. Tölem üidegı adam sanyna bailanysty berıledı. Atalǧan baǧdarlama boiynşa ūsynylatyn tūrǧyn üi zaemy 5% jyldyq mölşerlememen berıledı. «Tūrǧyn üi jinaq bankı» arnaiy joba ūsynyp otyr. Oǧan säikes, bastapqy jarna tıptı talap etılmeuı de mümkın. Bız būl jobanyŋ bolaşaqta ülken sūranysqa ie bolatynyn körıp otyrmyz.
Sūhbattasqan
Gülmira AIMAǦANBET
