Mädeniet

ŪLY DALA ÜNI JAŊǦYRADY



DSC_6415

Erteŋ Kongress-holda küişı-kompozitor, Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek sıŋırgen ärtısı, «Aq jauyn» memlekettık kameralyq orkestrınıŋ körkemdık jetekşısı-bas dirijerı Seken Tūrysbektıŋ Qazaq handyǧynyŋ 550 jyldyǧyna arnalǧan «Ūly dala ünı» atty şyǧarmaşylyq keşı ötedı. Keşke Gülzira Bökeihanqyzy, Tamara Asar, Erlan Rysqali, Altynai Mamyrova syndy tanymal änşıler qatysady.  

– Keiıngı jyldary küimen «auyryp qaldym da», änge köp köŋıl böle almadym. Äitse de, änderım küilerımnıŋ bır būtaǧy siiaqty. Şyǧarmaşylyq keşımde änderıme basymdyq beremın dep şeştım, – deidı Seken Tūrysbek.
Kompozitordyŋ keŋ taraǧan änderınıŋ bırı – «Aqqu sazy» atalady. Būl tuyndyny Maqpal Jünısova, Qūdaibergen Bekışev syndy estrada maitalmandary köpşılıkke tanytty. Byltyr Seken Tūrysbektıŋ Nauryz meiramyna arnalyp ötkızılgen konsertınde osy ändı Gülmira Sarinanyŋ oryndauynda estıdık. Al, biylǧy keş körermenderı «Aqqu sazyn» jaŋa oryndauda tyŋdai alady.
Qairat Baibosynov, Ramazan Stamǧaziev, Erkın Şükımanov syndy beldı änşılerdıŋ repertuaryna da kompozitordyŋ änderı engen. Muzykasy men sözın özı jazǧan «Erke qūsym» degen änsüier qauymǧa tanys ändı Dälel Uaşev oryndap jür. Erteŋgı konsertte osy jäne «Tarbaǧatai», «Qoŋyr qaz», «Asyl ana», «Astana» atty, t.b. tuyndylar, halyq änderımen qatar Estai Berkımbaiūlynyŋ «Sanduǧaş änı» körermennıŋ aldynda şyrqalmaq.
Seken Tūrysbek küi oryndaudan bölek än de salady. Sondai özı aitatyn änderınıŋ qataryna aqyn Ūlyqbek Esdäulettıŋ öleŋıne jazylǧan «Aiaqtalady bärı de» tuyndysy jatady. Tyŋdauşyny oilandyratyn, ömırdıŋ ötkınşı ekenıne köz jetkızetın būl änge de şyǧarmaşylyq keşınde oryn tabylyp qalady. Onyŋ kompozitorlyq qorjynyn epikalyq qūlaşy keŋ aqyn Nesıpbek Aitūlymen bırıgıp jazǧan bıraz än de toltyryp tastady.
Küilerıne kelsek, «Köŋıl tolqyny» men «Aq jauyndy» köpşılık osy künderge deiın süiıp tyŋdaidy. Tarihi taqyrypqa arnalǧan küilerı de jetkılıktı. Mäselen, Astanaǧa qonys audarǧanda alǧaşqy jazǧan tuyndysy «Kültegın» atauyn aldy. «Daraboz» atty küiın «Batyr Baian» körkem filmınen esti alamyz. Osy taqyryptaǧy jaŋa küilerınıŋ qataryna «Ūly dala» jäne «Tölegetai» tuyndylaryn qosuǧa bolady.
Seken Tūrysbek özge küişılerdıŋ şyǧarmalaryn oryndaumen de erekşelenedı. Qaratau küi mektebınıŋ ırı ökılı Tölegen Mombekovten kezınde bata alǧany bar. Onyŋ oryndauynda şyǧarmaşylyq keşte osy avtordyŋ «Saltanat» atty küiı şertılmek. Būǧan qosa Arqa şertpe küi mektebınıŋ negızın saluşy Tättımbet Qazanǧapūlynyŋ «Bes töre» küiın de oryndamaq. Keiıngı zertteuşılerdıŋ paiymdauynşa, būl şyǧarmanyŋ handyq däuırge tıkelei qatysy bar. Tättımbet mūny qazaqtyŋ soŋǧy hany Kenesaryǧa, onyŋ äkesı Qasym men aǧa-ınılerı Esengeldı, Sarjan, Nauryzbaiǧa arnaǧan deidı olar. Tättımbet mektebınen när alǧan Äşımtai Qarymsaqūlynyŋ «Qoŋyr qaz» küiın de keş iesı şertedı.
Şyǧarmaşylyq keş barysynda Batys Qazaqstan küişılık mektebıne jatatyn tökpe küiler de oryndalady. Sondai küilerdıŋ qataryna HIH ǧasyrdyŋ basynda bilık qūrǧan kışı jüz hany, Äbılqaiyrdyŋ nemeresı Jantöre Aişuaqūlynyŋ «Şalqyma» küiın jatqyzuǧa bolady. Būl küidı «Aq jauyn» memlekettık kameralyq orkestrı tökpeletedı. Kompozitor Seidolla Bäiterekovtıŋ Qūrmanǧazynyŋ küiımen attas «Kışkentai» şyǧarmasyn, halyq küiı «Būlǧyn susardy», Jünısbaidyŋ «Qoŋyr qaz» küiın jäne Seken Tūrysbektıŋ ūstazy Mälgajdar Äubäkırovtıŋ «Talas» tuyndysyn da orkestr oryndamaq.




Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button