Ümıt pen senımnıŋ 100 künı

 19 qyrküiekte Qasym-Jomart Toqaevtyŋ resmi türde Memleket basşysy qyzmetıne kırıskenıne 100 kün toldy. Täuelsız Qazaqstannyŋ ekınşı Prezidentı osy uaqyt ışınde halyqtyŋ senımı men ümıtın oiata aldy ma? Halyqtyŋ sūranysyna jauap beretın, qoǧamdyq pıkırge qūlaq asatyn memleket qandai bolu kerek? Bız bügın sarapşylar qauymdas­tyǧynyŋ Qasym-Jomart Toqaevtyŋ 100 kündık qyzmetıne baǧa bergen pıkırlerın jariialap otyrmyz.

Keşe QR Prezidentı janyndaǧy Ortalyq kommunikasiialar qyzmetınıŋ alaŋynda Euraziialyq integrasiia institutynyŋ ūiym­dastyruymen «Q.Toqaevtyŋ prezidenttıgı: alǧaşqy 100 kün – maqsattar, qadamdar, taktika» atty döŋgelek üstel öttı. Reseilık jäne otandyq sarapşylar Qasym-Jomart Toqaevtyŋ 100 kündık qyzmetıne taldau jasap, özderınıŋ oi-pıkırlerımen bölıstı.
Basqosuǧa saiasi ǧylymdar kandidaty Eduard Solovev (Resei Federasiiasy), äleu­mettanu ǧylymdarynyŋ doktory, professor Zarema Şaukenova, saiasi ǧylymdar kandidaty Andrei Chebotarev, saiasattanuşy Marat Şibūtov, saiasi ǧylymdar doktory, professor Natalia Kalaşnikova, tarih ǧylymdarynyŋ doktory Sattar Mäjitov, saia­sattanuşy Talǧat Qaliev, saiasi ǧylymdar doktory, professor Roza Nūrtazina jäne t.b. tanymal sarapşy-mamandar qatys­ty. Osy jiynda aitylǧan pıkır-paiym, oi-közqaras­tarǧa taldau jasadyq.

Prezidenttıŋ erık-jıgerı anyq baiqaldy

Moderator qyz­metın atqarǧan, saiasi ǧylymdar kandidaty, belgılı saiasattanuşy Erlan Sairovtyŋ pıkırınşe, Q.Toqaevtyŋ prezidenttıgınıŋ 100 künınde elımızdegı saiasi jüie evoliusiialyq tūrǧyda basqa bır sapaly deŋgeige köşuge qabılettılıgın körsettı. Erlan Biahmetūly Qasym-Jomart ­Toqaevtyŋ äleumettıŋ «qyzuy» üdep, halyq ädılettılıktı aşyq talap etken kezınde bilıkke kelgenıne ekpın tüsırdı.
Būqara da, bilık te äleu­mettık sauyǧuǧa müddelı boldy. Halyqqa ümıt syilaityn şaq tudy. Mūndai kezde bırınşı basşynyŋ Prezident, şeneu­nık emes, halyqpen teŋ qūqyly azamat retınde el aldyna şyǧu mındetı tūrdy. Adal, ädıl dialogqa negızdelgen jaŋa format qalyptastyru qajettılıgı tuyndady. Ekınşı Prezident osyndai üdeden şyǧa bıldı. Menıŋşe, qoǧamdyq sananyŋ tūraqtaluyna köp jaǧdaida Qasym-Jomart Kemelūlynyŋ erık-jıgerınıŋ yqpaly zor boldy. Eŋ bastysy, bilık halyqtyŋ sūranysy men qajettılıkterıne qūlaq asty. Demek, 100 kün ışınde būqara men bilıktıŋ arasynda dūrys dialog kezeŋı, barlyq taraptardyŋ müddesın eskeruge negızdelgen dialogtyŋ jaŋa vektory qalyptasyp ülgerdı, – dep sözın tüiındedı E.Sairov.

Elmen tıl tabysa bıletın saiasatker

Reseilık sarapşy Eduard Solovev Q.Toqaevtyŋ 100 kündık prezidenttık qyzmetındegı saiasi taktikasyn jahandyq kölemde taldady. Älemdık saiasattaǧy tüitkıldı mäselenıŋ bırı – saiasi kommunikasiiaǧa tolyq tüsınık berdı.
Būl – älemdık saiasatta kün tärtıbınde tūrǧan problema. Demokratiiasy damyǧan, tūraqtylyq ornaǧan batys elderınıŋ özınde halyqtyŋ narazylyǧy örşıp barady. Aǧylşyn tıldı saiasattanuşy İ.Krastovtyŋ «Ükımettı auystyruǧa bolǧanymen, saiasatty özgertu mümkın emes» degen sözı bar. Soŋǧy jyldary keibır elderdegı halyqtyŋ jinalyp qalǧan aşu-yzasy saiasi kommunikasiia daǧdarysyn tuǧyzdy. Mysaly, Fransiiadaǧy «sary jeide» kigender narazylyqtyŋ simvoly emes. Būl – bilıkke qordalanǧan problemalardy jetkızu, öitkenı «sary jeide» degennıŋ özı jamanşylyqty bıldıretın ūǧym. Fransiiada adamdar jol apatyna ūşyraǧanda «sary jeide» kiedı. Būdan ne baiqaimyz? Qarapaiym adamdardyŋ bilıkke özınıŋ ünın jetkızgısı keletının köremız, – dedı saiasattanuşy.
Eduard Gennadevichtıŋ paiymdauynşa, osy tūrǧyda Q.Toqaev älemdık betalystardy da, özı basqaratyn memlekettıŋ aldynda tūrǧan tüitkıldı mäselelerdı tolyq tüsınetın ülken saiasatker ekenın däleldedı. Eldıŋ qoǧamdyq-saiasi ömırıne özgerıs engızbei, aldaǧy uaqytta tabysty ekonomikalyq reformalar jürgızu mümkın emestıgın özıne baǧdar etıp aldy. Q.Toqaevtyŋ taktikasynyŋ negızgı özegı – osy. Eŋ bastysy, el basqaruda ekı negızgı baǧytty temırqazyq ettı. Bırı – eldegı saiasi jüienı jetıldıru. Iаǧni, köppartiialyqty, saiasi bäsekelestıktı, pıkır aluandyǧyn damytuda naqty logika bar. Ekınşısı – halyqpen tiımdı qarym-qatynas ornatu, būl – bükılälemdık ürdıs.

Toqaevtyŋ trendterı

 Qazaqstandyq strategiialyq zertteuler institutynyŋ direktory, professor Zarema Şaukenova Prezidenttıŋ 100 kün ışındegı qyzmetıne taldau jasai kele negızgı saiasi trendterın anyqtap berdı. Halyqtyŋ sözıne qūlaq asatyn bilıktıŋ ekı belgısı bar: bırı – Ūlttyq qoǧamdyq senım keŋesı, ekınşısı – Prezidenttıŋ virtualdy qabyldauy. Aitpaqşy, 100 künde Qasym-Jomart Kemelūly Tvitterdegı paraqşasynda 400-den astam, İns­tagramda 16 jazba jariialaǧan.
Sarapşy Q.Toqaevtyŋ el basqaru stilınde mynadai trendterdıŋ anyqtalǧanyn tızbelep berdı: mämıleger, reformator, senımge laiyqty basşy, kommunikator, ädıldık jolyndaǧy küresker. Bırınşıden, Prezident – qiyn jaǧdailarda tez şeşım qabyldai bıletın jäne eldıŋ aldynda jüretın tiımdı daǧdarys menedjerı. Būǧan Arystaǧy apat kezınde bükıl qazaqstandyqtardyŋ közı jettı. Ekınşıden, Prezidenttıŋ bastamalary men tapsyrmalary onyŋ memlekettık saiasattaǧy jaǧymdy özgerısterge daiyn ekenın körsetedı. Üşınşı qasietı – saiasi täjıribesınıŋ moldyǧy, ǧylymi-saraptamalyq qabıletınıŋ boluy jūrttyŋ Memleket basşysyna degen senımın arttyra tüsedı. Törtınşı qasietı – qoǧamnyŋ oi-pıkırıne ünemı aşyq, qoljetımdı köşbasşy. Mysaly, äleumettık jelıler arqyly Prezident halyqty el ömırındegı aituly jaŋalyqtarmen jedel habardar etıp otyrady. Besınşıden, azamattardyŋ müddelerınıŋ teŋgerımın saqtai bıletın, ūlttyq bailyǧymyzdyŋ ädıl bölınuıne jaqtasatyn töreşı.

Halyqtyŋ sözıne qūlaq asatyn memleket

Saiasattanuşy Talǧat Qaliev öz sözınde qarapaiym halyqtyŋ sözıne qūlaq asatyn memlekettıŋ tūjyrymdamasy bügıngı taŋdaǧy äleumettık saualdarǧa tolyq jauap beretınıne toqtaldy. Būǧan deiıngı köptegen äleumettık daǧdarystardyŋ bilık pen būqaranyŋ arasyndaǧy aşyq bailanystyŋ joqtyǧynan, şeneunıkterdıŋ öz halqynyŋ sözıne qūlaq aspauynan bolǧanyn jasyrmady. Bügıngı bilık halyqtyŋ tarapynan jasalatyn köŋıl tolmauşylyqqa ǧana emes, aitylǧan mäselenıŋ sebepterın de anyqtap, şeşu joldaryn tabuǧa ūmtylyp otyr. Mäselen, Prezident Äkımşılıgındegı jūrttyŋ saualdaryn qabyldaityn bölımge 4 myŋ aryz-şaǧym tüsıptı. Demek, halyqtyŋ Prezidentke degen senımı men ümıtı bärınen de maŋyz­dy, qūndy.
Talǧat Qaliev būǧan deiın bolyp kelgen ǧalamtordaǧy qoljetımdılık mäselesınıŋ oŋ şeşılgenın mysalǧa keltırdı. «Şeneunıkter būrynǧydai baspasözden qaşpai, özektı mäseleler boiynşa jedel tüsındıretın jaǧdaiǧa jettık. Öitkenı Prezidenttıŋ özı äleumettık jelılerde erekşe belsendılık tanytyp, şeneunıkterden de sony talap etude. Joldaudaǧy jergılıktı bilıkke degen halyqtyŋ közqarasyn zertteu jobasy köŋılden şyqty. Būlardyŋ bärı – Prezidenttıŋ halyqşyldyǧyn, onyŋ saiasatynyŋ ädıldıgın körsetedı» dedı sarapşy.