Osydan bırneşe ai būryn, psihologtardyŋ balanyŋ qalyptasuyna kerı äserı bar multfilmderdıŋ tızımın jasaǧanyn jazǧan edık. Olardyŋ pıkırınşe, reseilık arnalardy jaulap alǧan «Maşa men maimaq» multserialy balalar üşın eŋ qauıptı bolyp sanalady.
Ekınşı orynda – amerikanyŋ «Monstr Hai», üşınşı orynda «Gubka Bob» multserialy. Ata-analar qauymyna bala tärbiesındegı multfilm keiıpkerlerınıŋ äserı turaly psihologtyŋ keŋesın jariialaǧan bolatynbyz.
Araǧa köp uaqyt ötken joq, «Maşa men maimaq» taǧy da aldymyzdan şyǧyp, osy maqalany jazuǧa mäjbür boldyq. Elordaǧa jaz jaqyndaǧan saiyn qalalyq baqtar esıgın aşyp, demaluşylar qatary köbeiedı. Nemeresın jetektegen ata-äjeler, bır balasyn besık arbada äldilep, ekınşısın jetektegen jas ata-analar – şaharymyzdyŋ ädemı körınısterınıŋ bırı.
Osyndaida eresekter är balanyŋ bırıne balmūzdaq, ekınşısınıŋ qolyna türlı-tüstı şar ūstatyp qoiady. Kısı jürgen jerlerdıŋ bärınde satylatyn şarlar da asa qymbat emes, kölemıne qarai 200-500 teŋge aralyǧynda. Būl balanyŋ bır kündık köŋıl-küiın köterıp qana qoimaidy, demalystan estelık retınde üiınıŋ törınde bırazǧa deiın ılulı tūrady.
Bızdıŋ aitpaǧymyz, jas säbidıŋ tanymy men talǧamyna äser etetın şardyŋ bezendırıluı, şarǧa basylǧan suret jaiynda bolmaq. Öitkenı şarlardyŋ barlyǧyna, mamandardyŋ özı bırauyzdan balanyŋ psihikasyna kerı äserı bar dep tapqan – «Maşa men Maimaq», «Gubka Bob», taǧy bır amerikalyq multfilm keiıpkerı «Mikki maustyŋ» suretterı basylǧan.
Ūsaq-tüiek desek te, dünie esıgın endı aşyp, täi-täi basa bastaǧannan ūstatatynyŋyz – özgenıŋ jädıgerı. Özge mädenietke täueldılıktıŋ bastauy osylai tamyr jaiǧanyna män bermeimız. Sūrasaŋ, «Eger bar bolsa satar edık» degen satuşylar tömen qaraidy. Olar da jürgızıp otyrǧan biznesınıŋ balanyŋ dünietanymyŋ qalyptasuynda ziiany baryn tüsınedı. Bıraq… Bala jasynan ūlttyq mädeniettıŋ nyşanyna közı üirenıp, «jaltyrauyqqa» äuestıgı bolsa, kımge ökpeleimız?!
Mūndai şarlar Almatydan tasymaldanady eken. Onda şar şyǧaratyn zauyt aşyldy dep estımedık. Demek, şar tielgen keruen özge jerlerden kelıp jatyr. Alaida qai elde, qai jerde şyǧarylsa da, ekı ortada jürgen deldaldar ūlttyq mūqtajymyzdy eskeruı kerek edı. Iаǧni, şar şyǧaratyn mekemenıŋ saudasyn döŋgeletıp jürgen ırı biznes ielerı alyp kelgen tauarynyŋ mazmūnyna da män berse, «maimaq» ormanyna, «qara tyşqan» mūhit asyp, «gubka» teŋız tübıne tüser me edı?!
Aigül UAISOVA
