Astanalyq polisiia qyzmetkerlerı qoǧamdyq oryndarda köpşılıktıŋ şyrqyn būzyp, mazasyn alatyndarǧa qarsy qataŋ küres jürgızude. Jyl basynan berı osyndai faktıler boiynşa 230 äkımşılık hattama toltyrylǧan eken. Bıraq, zaŋdy ainalyp ötkısı keletınder älı de azaiar emes.
QR ÄQB kodeksıne ötken jyly engızılgen jaŋa qosymşalarǧa bailanysty qoǧamdyq oryndarda zaŋsyz taksi qyzmetın ūsynu, äldebır tauardy tyqpalap saudalau nemese zaŋdastyrylmaǧan türlı qyzmetter ūsynu da zaŋǧa qaişy äreket sanalady. Sondyqtan, elordada qazırgı uaqytta käsıpkerlık subektısı retınde tırkelıp, jolauşylar tasymalymen ainalysatyn taksi parkterı köbeie bastaǧan. Bügınde Astanada jeŋıl kölıktermen jolauşylar jäne şaǧyn jük tasymaldaumen ainalysatyn 14 taksi parkı tırkelgen. Ondai kölıkterde arnaiy belgı, taksi parkınıŋ atauy, taǧy basqa erekşelıkter ornatylady. Al aldyŋyzdy kes-kestep, arzan baǧaǧa äldebır jerge aparyp tastaimyn dep, şalǧaiyŋyzdan jarmasyp jürgızbeitınder – qoǧamdyq oryndarda jūrttyŋ mazasyn alatyn zaŋ būzuşylar, jeke käsıppen ainalysyp, bıraq salyq tölemeitın qūqyq būzuşylar. Olar būǧan qosa, vokzal, äuejai, ülken sauda üilerı aldynda zaŋsyz avtotūraq jasap, köpşılıktıŋ jürıp-tūruyna kedergı keltıredı.
Astana qalalyq IID Jergılıktı polisiia qyzmetı «jabaiy taksi» qyzmetınıŋ jolyn kesu maqsatynda qalada aptalyq reidterdı jiı ūiymdastyryp tūrady. Sonyŋ bırı 29 aqpanda bastalǧan bolatyn. Nauryz aiynyŋ besıne deiın jürgen reidke «Astana aqşamy» gazetınıŋ jurnalisterı de qatysty.
Bız 4 nauryz künı tüsten keiın Astana vokzalynyŋ aldyna barǧanbyz. Būl jerde bızdı Saryarqa audandyq IIB Jergılıktı polisiia qyzmetı №20 tırek punktınıŋ jauapty uchaskelık inspektory, polisiia kapitany Arnūr Mahanov, uchaskelık inspektorlar Aian Qūlniiazov pen Samat Boqyşev qarsy aldy. Qiyn da kürdelı qyzmettı syrtynan baqylauǧa bız de kırısıp kettık. Baiqauymyzşa, vokzal maŋy zaŋsyz taksi jürgızuşılerden kende emes siiaqty.
– Jyl basynan berı būl aimaqta jürgınşılerdıŋ mazasyn alǧan, zaŋsyz taksi qyzmetın ūsynǧan, jezökşelık sipattaǧy tiısulerge bailanysty 170 äkımşılık hattama toltyrylǧan bolatyn. Osylai tynymsyz jūmys jürgızıp jatqandyqtan, būrynǧydai emes, vokzal maŋynda «jabaiy taksister» azaiyp keledı. Degenmen, bärın bırden jolǧa qoiu qiyn ǧoi. Qazır arnaiy reid barysynda taǧy zaŋ būzatyndar tabylary anyq, – dep män-jaidy äŋgımelep berdı Arnūr Şertaiūly.
Arnūrdyŋ aitqany aidai keldı. Polisiia qyzmetkerlerı poiyzdan tüsken jolauşy obrazyna säikestendırıp bır adamdy daiyndap qoiǧan eken. Tūla boiyna dybys jazu apparattaryn da mūqiiat ornatyp qoiǧan. Ol vokzaldan chemodanyn köterıp jaiymen aiaŋdap bara jatqanda, reidke qatysuşylar onyŋ syrtynan baqylauǧa köştı.
«Jolauşymyz» chemodanyn süiretıp vokzal aldynda qatar-qatar tızılgen avtokölıkterdıŋ arasynan ötıp bara jatty. Vokzaldan bıraz jer ūzaǧanymen, jolyn bögegen eşkım bolmady. Demımızdı ışımızge tartyp bız tūrmyz. «Būl reidten bos qaitatyn boldyq-au» degenımızşe bolǧan joq, tızılgen kölıkterdıŋ eŋ şetıne jete bergen «jolauşymyzdyŋ» aldynan bır jıgıt şyǧyp: «Qai jaqqa barasyz, zyr etkızıp jetkızıp salaiyn, qymbat emes» dep kes-kestei jöneldı. «Jolauşy» ainalyp ötıp ketuge äreket jasaǧanymen, şaujaiynan jabysyp qalar emes. Sol kezde polisiia qyzmetkerlerı Samat Boqyşev pen Aian Qūlniiazov ıske kırıstı. Teksere kelgende onyŋ qyzmetı zaŋdastyrylmaǧany anyqtaldy. Sol sebeptı «jabaiy taksistıŋ» zaŋsyz äreketıne bailanysty äkımşılık hattama lezde toltyryldy. Jai toltyryp qoiǧan joq, jürgızuşıge zaŋ talaptaryn tolyq tüsındırıp, mūndai qūqyq būzuşylyqqa bailanysty qandai jaza qoldanylatynyn egjei-tegjeilı aityp berdı.
– QR ÄQB kodeksınıŋ 449-baby boiynşa äkımşılık jauapkerşılıkke tartylǧanda 5AEK kölemınde aiyppūl salynady. Būl 10 105 teŋge bolady. Eger mūndai qūqyq būzuşylyqty taǧy qaitalaityn bolsa, onda onyŋ üstınen ıs qozǧalyp, arnaiy material jinaqtalyp, Astana qalalyq audanaralyq mamandandyrylǧan sotyna jöneltıledı. Sosyn sot şeşımı boiynşa 10 AEK şamasynda aiyppūl salynady nemese bes täulıkke qamalady. Eger zaŋsyz qyzmetterdı ūsynuşy şetel azamaty bolsa, ısı sotqa joldanady. Oǧan da aiyppūl salynyp, bes täulıkke qamau jazasy qoldanylady, odan soŋ Qazaqstan aimaǧynan şyǧarylady, – dep tüsındırdı zaŋ talabyn polisiia leitenanty Samat Boqyşev.
Reid barysynda polisiia qyzmetkerlerımen de jaqyn äŋgımelesuge mümkındık tudy. Sol sättı paidalanyp, polisiianyŋ qyzmetıne bailanysty sūraǧymyzdy qoiyp jatyrmyz. Polisiia kapitany Aian Qūlniiazov onyŋ bärıne aspai-saspai jauap berdı.
– Jalpy, zaŋnyŋ bärı igı maqsatty közdeidı ǧoi. Atalmyş kodekstıŋ 449-baby da negızınde azamattardyŋ qauıpsızdıgın maqsat tūtady. Mäselen, qyzmetın zaŋdastyrǧan taksi parkınıŋ kölıgıne otyrsaŋyz, özıŋızdı senımdı sezınesız. Äldebır mülkıŋız ūmyt qalsa, keiın habarlasyp tauyp aluyŋyz oŋai bolady. Ärı mūndai taksi parkınıŋ jürgızuşılerı tūraqty medisinalyq tekseruden ötedı. Käsıbi jürgızuşılık bılıktılıgı de joǧary bolady. Al zaŋsyz qyzmet ūsynatyndardy kölıgınen tüskennen keiın qaityp taba almaisyz. Ondai jürgızuşılerdıŋ densaulyǧy da senımsız. Tıptı, aralarynda jol erejesın jaqsy bılmeitınder de kezdesedı ǧoi. Mūnyŋ bärı ainalyp kelgende jolauşynyŋ ömırıne qauıptı. Sol sebeptı, zaŋdy taksi qyzmetın paidalanǧan abzal. Qazır halyq mūnyŋ tiımdılıgın, qauıpsızdıgın tüsınıp keledı.
Bolaşaqta tek zaŋdy qyzmetterdı paidalanuǧa bükıl qoǧam bolyp üirenetınımızge senımdımın, – deidı Aian Bırlıkbaiūly aǧynan jarylyp.
İä, qazaq atamyz «Arzannyŋ tūzy tatymaidy» degende osyndai jaǧdailardy meŋzegen ǧoi. Qymbat bolsa da qyzmettıŋ qauıpsızdıgıne, senımdılıgıne jetetın eşteŋe joq. Adam ömırı – qoǧamnyŋ qūndylyǧy. Örkeniettı qoǧam mūny öte jaqsy tüsınedı.
Tek zaŋ būzuşylyqty ǧana qadaǧalamai, qoǧamdyq sananyŋ da köterıluıne üles qosyp jürgen polisiia qyzmetkerlerınıŋ jūmysyna sättılık tılep bız de attanyp kettık. Sol künı polisiia qyzmetkerlerı äuejai aumaǧynda, qaladaǧy bırneşe sauda üilerı maŋynda osyndai reidter ötkızıp, «jabaiy taksisterdıŋ» jolyna tosqauyl qoidy. Osyndai şaralar jabaiylyqtan aryltyp, ızgı zaŋdar saltanat qūrǧan qoǧamǧa bızdı bır taban jaqyndata tüserı kämıl.
Meŋdolla ŞAMŪRATOV
Materialdy «Astana aqşamy» gazetınıŋ astana-akshamy.kz resmi saityna sılteme jasaǧanda ǧana paidalanuǧa rūqsat etıledı.
