Mädeniet

JAN-DÜNİENIŊ JAŊǦYRYǦY

Ūnatqan ännıŋ kompozitoryna emes, eŋ aldymen mätın avtoryna män beru ädetımız bolyp ketken. Sol siiaqty aqyn Marfuǧa Bektemırovanyŋ esımın alǧaş ret änşı Eralhan  Äbışev oryndaityn  «Aqquym menıŋ, qaidasyŋ?» änı şyqqan kezde tanydyq. Sonda osy ännıŋ sözın jazǧan adamnyŋ jyr aqquy atanǧan Marfuǧa Aithojinamen attastyǧyna nazar audarǧanbyz. Būl bergı jaǧy eken, Marfuǧa Bektemırova men orystyŋ ataqty aqyny Marina Svetaevanyŋ jyldary basqa bolǧanmen, tuǧan künderı bır bolyp şyqty.

oblojka knigi

Taǧdyr maŋdaiyna ūzaq ǧūmyr jazbaǧan ekı aqyn da poe­ziiadan bölek prozaǧa qalam tartty. Jaqynda aqyn retınde tanylǧan Mar­fuǧanyŋ qalamgerlık qary­myn baiqatatyn «Nūrly dünie» atty kıtap qoly­myzǧa tüstı. Aqynnyŋ jary Esengeldı Süiınov qūrastyrǧan kıtapta belgılı tūlǧalardyŋ Marfuǧa Bek­temırova jaily kezınde aitqan pıkırlerı, avtordyŋ äŋgımelerı men sūhbattary jinaqtalǧan.

«Jaqsy söz jaqsylyqqa jeteleidı» atty kıtaptyŋ betaşar tarauyndaǧy bır pıkırge köŋıl audaraiyq. Alaştyŋ aiauly azamaty, ǧalym Aq­seleu Seidımbek Marfuǧa Bektemırovanyŋ jekelegen şumaqtaryn taldai kele, ony degdar aqynǧa balaidy. Köteretın taqy­rybyn tap basyp: «Onyŋ öleŋderınıŋ altyn arqauy – adam, qoǧam, tabiǧat. Tüptep kelgende, öner ataulynyŋ tūǧyry da osy üştaǧan. Bır-bırımen ūly tūtastyqta bolatyn osy üştaǧan qūbylystan Marfuǧa bärın-bärın de taba alǧan, tani da alǧan. Onyŋ öleŋderın oqyǧanda jüregıŋ tazarady, ülken armannyŋ äldiıne bölenesıŋ. Tuǧan jerıŋnıŋ qadır-qasietın tereŋırek sezıne tüsesıŋ» deidı ol.

Kıtapty ärı qarai oqi kele, Aqseleu Seidımbektıŋ avtordyŋ şyǧarmaşylyǧy turaly aitqan pıkırıne qo­sylasyŋ. «Ömırımnıŋ mänı» atalatyn ekınşı tarau­daǧy äŋgımelerden jylylyq esetının baiqaisyŋ. Sūlu Kökşe öŋırınıŋ perzentı Marfuǧa Bektemırova onda auyl ömırın, bala kezınde özı körgen, köŋılıne tüigen qūbylystardyŋ syryn aşady. Äsırese, «Anamnyŋ aqqulary» atty şyǧarmasy oqyrmandy bei-jai qal­dyr­maidy. Avtor mūnda aq­qulardyŋ tılın tapqan anasynyŋ ölımınen keiın tabiǧattyŋ osynau näzık jaratylysynyŋ jäne jetım qalǧan balanyŋ küiın ǧajap astastyrǧan.

Kıtappen attas «Nūrly dünie» äŋgımesı «Atam, äjem jäne men», «Mektepke baru hikaiasy», «Moldanyŋ emı», «Qorlyq», «İn­ternattaǧy ömır» ata­latyn jeke-jeke bölımderge bö­lıngen. Mūnda da balanyŋ psi­hologiiasy jaqsy aşyl­ǧan. Jalpy, kıtapty oqi otyryp, avtor­dan tamaşa balalar jazu­­şysy şyǧatyn edı dep oiladyq. «Ömırımnıŋ mänı» tarauyn­daǧy äzıl äŋgımeler avtordyŋ osy janrdy da meŋgergenın baiqatady.

Marfuǧa Bektemırova qa­lamy qarymdy jurnalist te bolatyn. Ony kıtapty qorytyndylaityn «Asyl aǧalarmen syrlasu» tarauynan köremız. Mūnda Aqseleu Seidımbek, Säbit Dosanov, Nūrǧoja Oraz, Nesıpbek Aitūly, Tūrlybek Mämeseiıt syndy qazaq ruhaniiatyna eŋbek sıŋırgen tūlǧalarmen sūhbattary toptasqan. Avtor onda tıl, ūlt taǧdyry, auyl tynysy syndy kökeikestı taqyryptardy köteredı.

Jūqa ǧana kıtaptan avtor­dyŋ jan-düniesı körınedı. Esengeldı Süiınovtıŋ aituynşa, aqynnyŋ artynda taǧy bes-alty tom bolatyndai eŋbegı qaldy. Sonyŋ ışınde Anna Ahmatovanyŋ öleŋderınıŋ audarmalarynan bastap öz öleŋderı, maqalalary men sūhbattary bar. Sondai-aq, Marfuǧa Bektemırova – 20 şaqty än­nıŋ avtory. Olardyŋ bar­lyǧyn jinaqtap şyǧaru da – uaqyttyŋ enşısınde. Al, özımız sözımızdıŋ basynda keltırgen «Aqquym menıŋ, qaidasyŋ?» änınıŋ mätının avtor segızınşı synypta oqyp jürgende jazǧan eken. Jürek qylyn şertetın osyndai tuyndylary aqynnyŋ şyǧarmaşylyǧynda älı de kez­desedı. Kompozitorlar tek osy künge deiın jaryq körgen jyr jinaqtaryn tauyp, oqi bılu kerek…

Amanǧali QALJANOV

Materialdy “Astana aqşamy” gazetınıŋ astana-akshamy.kz resmi saityna sılteme jasaǧanda ǧana paidalanuǧa rūqsat etıledı.

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button