Jaŋa mausymnyŋ jaŋalyǧy mol

Möldır MYRZAQASYMOVA,
«Kazakh TV» arnasynyŋ prodiuserı:

– Möldır Quandyqqyzy, 2002 jyldyŋ 25 qazanynda «Habar» agenttıgı janynan «Caspionet» telearnasy aşyldy. Byltyrdan berı «Kazakh TV» bolyp öz­gergen telearnanyŋ tuǧan künı qūt­ty bolsyn! Arnanyŋ bügıngı tynys-tırşılıgı qandai?

– İä, älemnıŋ 100-ge juyq elınde 800 millionnan astam körer­menı bar Qazaqstannyŋ tūŋǧyş sput­niktık telearnasy 10 jyldan astam uaqyt efirde. Ötken jyldyŋ 1 qyrküiegınen bastap «Kazakh TV» bolyp özgertılgen telearna bügıngı aqparat keŋıstıgınde özınıŋ közqarasyn aiqyndap, täuelsız elımızdı şetelge nasihattauda, ja­ǧymdy imidjın qalyptastyruǧa eselı eŋbek etude.
– Baǧdarlamalar öndırısı bölımınıŋ prodiuserısız. Jaŋa mausymdaǧy jaŋalyqtarmen bölısseŋız…
– Jaŋa mausymda körermen nazaryna ondaǧan jaŋa telejo­balar ūsynamyz. Naqtyraq aitsam, «Central Asian: report» – aqparattyq-saraptamalyq joba. Būl Orta Aziia aimaǧyndaǧy bır apta ışınde oryn alǧan ma­ŋyzdy oqiǧalarǧa şolu. «Kazakhstan: International Vectors» – Qa­zaq­stan älemdık saiasi alaŋda, köp­salaly syrtqy saiasi baǧyt­tyŋ jetıstıkterı, «EXPO 2017» – älemdegı eŋ be­deldı körme­ler­dıŋ bırın laiyqty qabyl­dauǧa Qa­zaqstannyŋ äzır­lıgı jönınde apta saiynǧy esep. «Discovering Kazakhstan» – kölemı boiynşa älemde 9-orynda tūrǧan mem­le­kettıŋ şeksız da­lasyn şetel­dık jurnalist ara­laidy. Aişyqty äserlerımen, köz­­qa­rasymen bö­lısedı. «Ädebiet älemı» atty jaŋa jobada otan­dyq aqyn-jazu­şylardyŋ şyǧar­ma­şylyǧyn nasihattaimyz. Qazaq tılındegı taǧy bır töl baǧdarlama – «Ūlt­tyq Ensiklopediia». Atal­myş ha­bar­da halqymyzdyŋ salt-sanasy, dästürı tereŋ qoz­ǧalyp, ūlty­­myz­dyŋ tek özıne ǧana tän qūn­dy­lyqtar turaly aitylady. Bızdıŋ eldıŋ tarihi-mädeni mūrasy men örkenietter qū­piiasyn «Heritage» jobasynan körsetemız. Al «Kazakhstan in Fates» – qazaq jerıne tabany tiıp, osy kielı mekennen ūly ısterge şabyt alǧan, älem tarihynda ai­ryqşa oryn alǧan adamdar turaly baǧdarlama. Sonymen qatar, şetelde bırneşe jyl tūryp elge qaita oralǧandar – «East Or West Home Is Best» jobasynyŋ keiıpkerlerı bola alady. Respublikanyŋ köp­ūlt­ty qoǧamy turaly «Aksent» baǧ­darlamasy, ǧylymdaǧy je­tıs­tıkter turaly «Infinite Science» jobasy aşylyp otyr. «Astana – Sity Of The World» jo­­basy arqyly körermen säulet öne­rı­nıŋ aldyŋǧy qatarly jäne ai­ryqşa ülgılerımen, elordanyŋ qai­talanbas äsem bei­nesımen ta­­nyssa, «Travel Guide» baǧdar­la­­­­masynan Qazaq­stan­nyŋ keŋ bai­taq jerı turaly maǧlūmat aluǧa bolady. Jalpy, jaŋa mau­­symda körermendı quantar osyn­­dai dü­nielerımız bar.
– Şynynda qyzyqty jaŋa jobalar köp eken. Jalpy, «Habar» agenttıgı «Euronews Network» bırlestıgınıŋ qūra­myna kırgenın bılemız. Būl bai­lanystyŋ sal­maǧy qandai?
– Biyl jaz aiynda Parij qa­lasynda täulık boiy habar taratatyn aqparattyq «Euronews» arnasynyŋ atqaruşy keŋes tör­aǧasy Maikl Piters, «Habar» agenttıgınıŋ basqarma töraǧasy Aidos Ükıbaev jäne «Kazakh TV» telearnasynyŋ direktory Anisa Berdina «Habar» agenttı­gı­nıŋ «Euronews Network» bır­les­tı­­gınıŋ qūramyna kıru turaly ekı­­jaqty kelısımge qol qoidy. Ha­­lyq­aralyq aqparat keŋıstıgınde «Euronews» televiziialyq hol­dingımen yntymaqtastyq orna­tuǧa müddelılık tanytu – uaqyt ta­laby. «Euronews» üşın Qazaq­stan men Ortalyq Aziianyŋ sapaly TV-kontentı tartymdy bolyp tūr. Sondyqtan euro­pa­lyq ärıp­testerımız özara ynty­maq­tastyq turaly bastamany yqy­laspen qabyl alǧanyn aitqym keledı.
– Atalmyş kelısım qandai mümkındıkterge jol aşady?
– «Euronews» – 13 tılde älemdık oqiǧalardyŋ beine hronikasyn jäne audio-tüsınıktemelerdı bırıktıretın, täulık boiy habar taratatyn aqparattyq telearna.
Onyŋ kabeldık, sputniktık jäne efirlık habar taratuy älem­nıŋ 150-den astam elınde 350 million üidı qamtidy. Osy kelısım näti­je­sınde «Euronews»-tıŋ käsıbi ko­­mandasy daiyndaǧan jaŋalyqtar kontentın, türlı ta­qyrypty qam­tityn sapaly materialdaryn pai­dalanuǧa müm­kındıgımız mol.
Taǧy bır aitarym, «Kazakh TV» telearnasynyŋ jurnalisterı endı «Euronews» üşın materialdar daiyndap jür. Mäselen, juyrdaǧana «Euronews» telearnasynan elordada aşylǧan «Astana Opera» memlekettık opera jäne ba­let teatry turaly siujet berıldı.
– «Kazakh TV» älemge taraityn arna. Şeteldegı qazaq­tarmen bailanys qanşalyqty jolǧa qoiylǧan?
– Ärine, bügıngı taŋda älemnıŋ 35 elınde tört millionnan artyq qandastarymyz tūrady ǧoi. Alys­taǧy aǧaiynmen bız ünemı bailanystamyz, jaŋa baǧdarlamalar turaly olardyŋ pıkırlerın bılıp, ūsynystaryn qabyldap, hat jazy­samyz. Jyraqta jürgen qan­das­­tarymyzdyŋ tynys-tırşılıgı turaly baiandaityn «Aǧaiyn» atty baǧdarlamamyz bar.

Gülmira AIMAǦANBET