Juyrda belgılı jazuşy, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Joltai Jūmat-Älmaşūlynyŋ «Aşy da tättı ömır» degen bır atpen ekı prozalyq kıtaby jaryq kördı.
Būl qos jinaqqa qalamgerdıŋ keiıngı jyldary sony lep, formasy özgeşe ädıspen jazylyp, özımız ömır sürıp jatqan uaqyttyŋ özektı mäselelerın tolǧaǧan qysqa romandary toptastyrylǧan.
Prozaşynyŋ «Oligarh jäne olimp» degen roman-elegiiasynda qaltasy qalyŋdap, däuletı tasyǧannan keiın şetelge qonys audarǧan biznesmennıŋ basynan ötken şym-şytyryq oqiǧalary baiandalady. Şyǧarmadaǧy bas keiıpker, bır kezdegı auyldyŋ qara domalaq balasy Ospan jaŋa zaman kelgende naryqtyq qatynastyŋ qyr-syryn tez meŋgerıp, jeke käsıp aşyp, ol käsıbı oraiynan kelıp, jaǧdaiy jaqsaryp, örge tasy domalap, oligarhqa ainalady. Keiınırek şetelden jaŋa ärıptester tauyp, bırde Amerikany, bırde Angliiany aralap, abyroiy aspandaidy. Tıptı, ol özın şeteldık dostarynyŋ aituyna yŋǧaily bolu üşın äke-şeşesı azan şaqyryp qoiǧan esımın Aspan dep özgertıp alady. Aqyry, ol AQŞ-taǧy N. provinsiiasynyŋ tūrǧynyna ainalyp, tuǧan elınen jyraqta ömır süre bastaidy. Bıraq avtor romannyŋ tüiınınde keiıpkerınıŋ öz Otanyna oraluǧa niettengen peiılın astarly oimen jetkızedı. Al «İnteradam» roman-äfsanasynda qazırgı kezdegı barşa adam balasynyŋ aqyl-oiyn şyrmap alǧan ǧalamtordyŋ jaqsy jaqtarymen bırge ülken psihologiialyq kedergılerı jönınde oi tolǧaidy. Şyn mänınde, būl şyǧarmanyŋ kötergen äleumettık jügı auyr. Būl taqyryp būǧan deiın ädebietımızde köterılgen joq, sonymen de tyŋ dünie deuge bolady.
«Köleŋke-kelınşek» atty romanynda oqiǧa jelısın Baijūman esımdı keiıpker arqyly jetkızedı. Oiy tolysqan, orta jastaǧy azamat. Ekı balasy bar. Käsıpker. Şetelde oqityn qyzyna baram dep saparǧa şyqqan jary – Bijamal oqystan ūşaq apatynan qaiǧyly qazaǧa ūşyraidy. Tötennen kelgen soqqy Baijūmandy eseŋgıretıp jıberdı. Ömırdıŋ bar qyzyǧyn bırge keşıp kele jatqan jarynan aiyrylu orta jasqa kelgen er-azamatqa oŋai emes. Talai azapty künderdı bastan keşedı. Balalardyŋ qyzyǧy özımen. Bärınen būl qaiǧy Baijūmanǧa batty. Bır sät bolsa da esınen Bijamaldyŋ beinesın şyǧarmaidy. Qaita kün ötken saiyn oǧan degen mahabbaty men saǧynyşy üdei tüsedı. Avtor sol sezımdı tūşymdy beineleidı. Roman psihologiialyq iırımmen jazylǧan. Alyp-jūlyp bara jatqan şielenıstı oqiǧa joq. Fänidegı adam men baqiǧa ozǧan marqūm arasyndaǧy dialogtar arqyly örbidı. Būl tuyndynyŋ özegı dramalyq qoiylymǧa jaqyn.
Sondai-aq qalamgerdıŋ «Bumerang» degen romany da – täp-täuır dünie. Hat türınde jazylǧan tuyndy bala künınde tai-qūlyndai tebısıp bırge ösken üş dostyŋ eseie kele üş jolǧa tüsken ömırlerın söz etedı. «Jatplanetalyq jıgıt» roman-hikaiasynyŋ da aitar oiy salmaqty.
Tanymal jazuşy Aldan Smaiyl Älmaşūlynyŋ şyǧarmaşylyǧy jaiynda: «Jaŋa zamanǧa jaŋa janrlar kerek te şyǧar. Sol tūrǧydan kelgende Joltaidyŋ talpynystary dūrys. Onyŋ soŋǧy jazǧan şyǧarmalary bızdıŋ boiymyzdaǧy keiıngı özgerısterdı aituǧa yŋǧaily eken» dep däl aitypty.
Endeşe, oqyrmanǧa jol tartqan qos kıtaptan avtordyŋ aşy da tättı ömır keşıp jürgen jaŋa zamannan keiıpkerlerın jaqyn tani tüsesız.
