Ūlt ūiasy – Ūlytau törınde ötken Ūlttyq qūryltaida Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev eldıŋ basty merekesı özgeretını turaly mälım ettı. Qazır memlekettık merekeler tızımınde ūlttyq mereke retınde 16-17 jeltoqsanda atalyp ötıletın, «16 jeltoqsan – Täuelsızdık künı» dep belgılengen eken. Būryn Respublika künı retınde atalyp jürgen 25 qazan – Täuelsızdık deklarasiiasy qabyldanǧan kün būl tızımnen qaşan tüsıp qalǧany da belgısız. Al endı būryndary ūlttyŋ jaŋaru, jaŋǧyru künı retınde atalyp ötetın 1986 jylǧy 17-18 jeltoqsan oqiǧasy da memlekettık merekeler tızımınen öşıp ketkenın aŋǧarmappyz.
Jūrtşylyq äleumettık jelılerde ärtısterdıŋ köilegın söz etıp jürgende baiqamai qalǧan bolu kerek. Eŋ bastysy, 3-4 kün demalǧan soŋ äiteuır mereke ǧoi dep jürgen de şyǧarmyz. Tıptı halyqtyŋ bıraz bölıgı bız sol 1986 jylǧy Jeltoqsan oqiǧasyn täuelsızdık merekesıne ainaldyrdyq dep jaŋsaq oilap jürgenı de jasyryn emes. Al endı bır qauym el keşegı yzǧarly Jeltoqsan oqiǧasy qasaqana Täuelsızdık merekesınıŋ tasasynda qaldyrylǧan joq pa dep kümändanyp jüretın. Jaŋa Qazaqstan būl mäselege de basqaşa maŋyz beruge bel buǧan eken. Būl özı halyq jiı qozǧap, köpten şeşımın kütıp jürgen, ädıldık jolyna jasalǧan batyl qadam boldy dep aitar edık.
Sonymen Memleket basşysy Ūlytauda bylai dedı: «Eldıŋ tarihi jadyn jaŋǧyrtu üşın üilesımdı saiasattyŋ boluy erekşe maŋyzdy. Osy oraida, bız el damuynyŋ jaŋa basymdyqtaryn belgılep aluymyz kerek. Ūlttyq merekeler men atauly künder tızbesıne bırqatar özgerıs engızgen jön. Men Respublika künıne ūlttyq mereke märtebesın qaitarudy ūsynamyn. Sondyqtan qazannyŋ jiyrma besı künı jyl saiyn Egemendık künın elımızdıŋ basty merekesı retınde atap ötuımız kerek.
1990 jyly 25 qazanda Qazaqstannyŋ Egemendıgı turaly deklarasiia qabyldandy. Būl elımızdıŋ täuelsızdık jolyndaǧy tūŋǧyş qadamy bolatyn. Respublika künı eldıŋ memleket qūru jolyndaǧy tarihi qadamynyŋ simvoly boluy kerek».
Taǧdyr qosqan, kındıgımız jabysqan alyp el, qūdaiy körşı Resei Federasiiasy 12 mausym künı eŋ basty merekesı – Resei künın atap ötedı. Sebebı 1990 jyly 12 mausymda Halyq deputattarynyŋ I sezınde «Memlekettık egemendık turaly» deklarasiia qabyldanǧan eken gde vziat zaim bezrabotnomu. Al 1991 jyldan bastap eldıŋ eŋ basty merekesı retınde toilanuda. Tu köterıledı, memlekettık marapattar tapsyrylady. Däl osy mändes qūjatty Qazaq SSR Joǧarǧy Sovetı 1990 jyly 25 mausymda qabyldady. Qaulyǧa Qazaq SSR Joǧarǧy Sovetınıŋ predsedatelı Erık Asanbaev qol qoiǧan eken. Būl qūjatty Prezident Q.Toqaevtyŋ «Täuelsızdık jolyndaǧy tūŋǧyş qadam» dep joǧary baǧalaityn jönı bar. «Qazaqstan halqynyŋ erkın bıldıre otyryp… Qaz SSR memlekettık egemendıgın jariialaidy» dep bastalatyn tarihi qūjat qyzyl imperiia – alyp Keŋes Odaǧy älı ydyramai tūrǧan kezde qabyldanǧan bolatyn. Sonymen de maŋyzdy, erekşe. Al 1991 jylǧy 16 jeltoqsanda Parlament (töraǧasy S.Äbdıldin) täuelsızdık turaly zaŋ qabyldaǧanda, sol alyp imperiia bolǧan eldıŋ jūrtynda Qazaqstannan basqa eşqandai memleket qalmaǧan edı. Endı mänı men maŋyzyn, aiyrmaşylyǧyn salystyryp köre berıŋız.
Ūltynyŋ armany men ümıtın, bolaşaǧyn tu etıp alaŋǧa şyqqan, talai bozdaqtyŋ qany tögılgen, taǧdyry tälkekke tüsken, qudalauǧa ūşyraǧan, jazaǧa kesılgen 1986 jylǧy Jeltoqsan oqiǧasy qyzyl imperiianyŋ köbesın söguge sebep boldy dep baǧalap jür tarihşylar. Osy oqiǧadan keiın keşegı keŋes halqynyŋ qazaqtarǧa degen qūrmetı de erekşe artqany belgılı. Temırdei qarulanǧan totalitarlyq jüieden qaimyqpai talap qoiǧan jastardyŋ jıgerı keiıngı ūrpaqqa da ülgı boluy tiıs. Sondyqtan Memleket basşysy Ūlytauda «Būl kün memlekettık mereke bolyp qala beredı. Bıraq täuelsızdık aluǧa zor üles qosqan ūlttyq batyrlarymyzǧa taǧzym künı retınde atap ötıluı kerek» dep aşyq aitqan eken. İä, 17, 18 jeltoqsan toi toilaityn emes, taǧzym etetın qasterlı künge ainalady degen ümıt bar. Sözımızdı Ūlytau törınde Prezident qolynan joǧary marapat alǧan Qazaqstannyŋ halyq jazuşysy Mūhtar Şahanov öleŋımen qorytyndylaimyz:
Öser eldıŋ qai sätte de bırlık bolmaq qalauy,
Laula, laula, jeltoqsannyŋ mūzǧa
jaqqan alauy.
Özderıŋdei ör namysty jas örkenı bar eldıŋ
Eşqaşan da eŋkeiuge tiıstı emes jalauy.
İä, jalauymyz eşqaşan jyǧylmasyn!
