Soŋǧy kezderı Jemqorlyqpen küres jüielı jürgızılse de, paramen ūstalyp jatqan azamattardyŋ aty jiı atalyp kettı. osyndai ırılı-ūsaqty sybailas jemqorlyqqa jol berıluı zaŋ men jüienıŋ älı de jetıldırıle tüsuı qajet ekenın körsetedı.
Mäselen, soŋǧy bes aidyŋ özınde Qazaqstanda 1418 qylmystyq derek tırkelgen. Onyŋ 72 paiyzy – sybailas jemqorlyq sipatyndaǧy qūqyq būzuşylyqtar. Ärine, onyŋ ışınde para alu men jymqyru derekterı kezdesedı. Byltyr anyqtalǧan ziian somasynyŋ körsetkışı 2,1 mlrd teŋge bolsa, biylǧy jyldyŋ säikes kezeŋınde būl körsetkış 3 esege ösıp, 7 mlrd-qa deiın jetken.
«Sybailas jemqorlyqqa qarsy qyzmet 477 adamnyŋ qylmysyn äşkereledı, onyŋ ışınde respublikalyq deŋgeidegı basşylar – 13, oblystyq – 39, qala jäne audan – 71. Bızdıŋ qyzmetımızdıŋ negızgı basymdyqtarynyŋ bırı – oryndauşylardan bastap ūiymdastyruşylarǧa deiıngı bükıl tızbektı aiqyndai otyryp, sybailas jemqorlyqtyŋ jüielık faktılerınıŋ jolyn kesu. Jedel äzırlemelerdı ıske asyru nätijesınde 50 faktınıŋ joly kesılıp, qylmystyq toptardaǧy 146 adam anyqtaldy» deidı QR Sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl agenttıgınıŋ resmi ökılı Nūrlan Jahin. Onyŋ aituynşa, qazırgı taŋda memlekettık qarajattyŋ maqsatty jūmsaluy erekşe baqylauda. Desek te, tura sol memlekettık baǧdarlamalardy ıske asyruǧa bölıngen qarajattyŋ oŋdy-soldy jūmsaluy jasyryn emes. Oǧan dälel – qabyldanǧan şaralar nätijesınde 63 sybailas jemqorlyqtyŋ anyqtaluy. Olardyŋ basym köpşılıgı «Jūmyspen qamtu jäne būqaralyq käsıpkerlıktı damytu» (37), «2020 jylǧa deiın öŋırlerdı damytu» (35), «Bılım jäne ǧylym» (32), «Nūrly jol» (15) jäne taǧy sol siiaqty baǧdarlamalarǧa tiesılı. Osyndai qylmystardy jasaǧany üşın 71 adam qylmystyq jauapkerşılıkke tartylyp otyr.
Qamauǧa alynǧan kımder?
Belgılı bolǧandai, Sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl ūlttyq biurosy QR Syrtqy ıster ministrlıgınıŋ būrynǧy jauapty hatşysy Qaraşevtıŋ qylmysyn ırı kölemde para alu üstınde äşkerelegen. Ol jauapty memlekettık qyzmet atqara otyryp, özınıŋ qaramaǧyndaǧy Säkenova, Nürekenov jäne Jūmasanova sekıldı lauazymdy tūlǧalardyŋ oŋdy-soldy zaŋsyz äreketterıne köz jūma qaraǧan. Esesıne sol üşın olardan 10 mln teŋgenı qūraityn auyzbastyryq alyp otyrǧan. Qylmystyq shema qysqaşa bylai örbıptı. Säkenova, Nürekenov jäne Jūmasanova ministrlık üşın qyzmetter körsetuge şarttar jasaǧan ärı qūjattardy kedergısız qabyldau üşın käsıpkerlerden 20 million teŋgeden astam para alǧan. Tergeu qyzmetkerlerı Qaraşevtıŋ üiın tıntu kezınde milliondaǧan aqşa tabylypty. Osylaişa, būǧan deiın Germaniia, Avstriia, Slovakiia, Chehiia elderınıŋ elşılıgınde ūzaq jyldar qyzmet etken tūlǧanyŋ jemqor bolyp şyqqany köŋılge qaiau saldy. Bügınde osy ıske qatysty alty adam qylmystyq jauapkerşılıkke tartyluda. Sottyŋ sanksiiasymen Qaraşev pen Nürekenov qamauǧa alynsa,
Säkenovaǧa qatysty üi qamaqqa alu türındegı būltartpau şarasy taǧaiyndaldy.
Mausym aiynda anyqtalǧan taǧy bır jemqorlyq – «Kedentransservis» AQ vise-prezidentı Ǧalym Mūqanov pen satyp alular jäne kelısımşart jūmystaryn ūiymdastyru basqarmasynyŋ basşysy Dulat Uvaevtyŋ tūtqynǧa alynuy. Mūqanov satyp aludy ūiymdastyru basqarmasynyŋ basşysy Dulat Uvaevpen jäne jeke firma basşysymen bırıgıp, memlekettık satyp aluǧa bölıngen aqşany jymqyrǧan eken. «Kedentransserviske» qyzmet körsetu üşın jeke serıktestıkke 24 million teŋgege juyq aqşa bölıngen. Bıraq jūmystar müldem ıstelmegen. Sybailastar jalǧan qūjattar daiyndap, qyzmet atqaryldy dep esep bergen. Keiın aqşany özara bölıp alǧan. Osy somanyŋ köp bölıgı, iaǧni 17 million teŋgesın Mūqanov qaltaǧa basqan» deidı QR Sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl agenttıgınıŋ resmi ökılı Nūrlan Jahin.
Gülmira AIMAǦANBET
