Körnektı memleket jäne qoǧam qairatkerı, akademik Myrzatai Joldasbekov halyq aqyny, äigılı änşı, kompozitor Kenen Äzırbaevtyŋ közın körıp, batasyn alǧany barşamyzǧa belgılı. Ǧalymnyŋ aqyn ömırı men şyǧarmaşylyǧyn zertteudegı eŋbegı de ūşan-teŋız. Kenennıŋ änderı tügıl, küilerınıŋ jalpaq jūrtqa jetuıne ölşeusız üles qosqan bırden-bır tūlǧa da Myrzatai Joldasbekov. Ekeuı 1964 jyldan bastap Kenen dünieden ötkenşe şyǧarmaşylyq bailanysta boldy.
Ǧalymnyŋ estelıgıne jügınsek, sol jyly seksennıŋ seŋgırıne şyqqan Kenen ūly Baqytjandy oquǧa tüsıru üşın S.M.Kirov atyndaǧy Qazaq memlekettık universitetıne kelıp, özınıŋ:
Tai üirettım tepseŋge,
Keldım biyl seksenge.
Ekı Kenen tumaidy
Alatauǧa ekseŋde, – degen äigılı änın salyp bergen. Ol uaqytta Myrzatai Joldasbekov 27 jastaǧy jarqyldap tūrǧan jıgıt edı. Al biyl Kenennıŋ, basqa da alyptarymyzdyŋ batasymen kögergen er özı de 80 jasqa tolyp otyr.
Osyǧan orai, aǧymdaǧy aptanyŋ basynan berı Qazaq elı, ärısı bırtūtas türkı älemıne qadırlı tūlǧanyŋ mereitoiy Astanada keŋınen toilanuda. Aldymen «Habar» telearnasy tüsırgen «Myrzatai Joldasbekov – 80 jas. Altyn arqau» derektı filmınıŋ tūsauy kesıldı. Keşe ötken «Ūly dala» halyqaralyq forumynda Myrzatai Joldasbekovke türkı älemı ǧylymyna sıŋırgen eren eŋbegı men bauyrlas halyqtar arasyndaǧy yntymaqtastyqty nyǧaituǧa qosqan ülesı üşın altyn medaldar tabystaldy. Özı alty jyl basqarǧan L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetı de joǧary oqu ornynyŋ qalyptasuyna eren eŋbek sıŋırgen tūlǧanyŋ mereitoiyna arnap «Türkı älemı jäne halyqaralyq bailanystar: tarih, tūlǧa, keleşek» atty halyqaralyq ǧylymi-teoriialyq konferensiia ūiymdastyrdy.
QR Ūlttyq mūraǧatynyŋ qoryn qalyptastyruşy da Myrzatai Joldasbekov desek, artyq aitqandai bolmas. Osydan tura on jyl būryn, osyndai mamyrajai mamyr aiynda özınıŋ ömırı men şyǧarmaşylyǧyna qatysty qūjattardy, fotosuretterdı, basqa da eŋbekterdı mūraǧatqa alǧaşqylardyŋ bırı bolyp tapsyrdy. Tūlǧanyŋ jeke qory jyldan-jylǧa tolyǧyp, qazırgı taŋda qūjattar sany 5 myŋnan asty. Ūlttyq mūraǧat ta Myrzatai Joldasbekovtıŋ mereitoiyna arnap «Asyldardyŋ altyn köpırı» atty keş pen «Tūǧyry biık tūlǧa» dep atalatyn qūjattyq körmenı ötkızdı.
Ata-anasynyŋ, özınıŋ är jyldardaǧy suretterı, 1954 jylǧy 23 mausymda berılgen kämelettık attestaty, Kenen Äzırbaev turaly «Sosialistık Qazaqstan» gazetıne şyqqan «Düldül aqyn, būlbūl änşı» atty jäne osydan tura 45 jyl būryn, 1972 jyldyŋ 5 mamyrynda, «Leninşıl jasta» jariialanǧan «Jyr alybynyŋ jan serıgı» maqalalary, akademiktıŋ kıtaptary, qoljazbalary, Äbdıldä Täjıbaev, Äbdıjämıl Nūrpeiısov, Ǧafu Qaiyrbekov, Saiyn Mūratbekov syndy aqyn-jazuşylardyŋ ǧalymǧa jazǧan hattary, dramalyq şyǧarmalar men körkem filmderınıŋ ssenariilerı bolyp jalǧasatyn körmenı aralap, Myrzatai Joldasbekovtıŋ balalyq şaǧynan bastap osy künderge deiıngı ömır jolyna sapar şekkendei boldyq.
Mereitoi iesınıŋ ärtürlı qyzmetterdı atqara jürıp, täuelsız Qazaqstannyŋ saiasi jäne ruhani tūrǧydan qalyptasuyna sıŋırgen eŋbegı orasan. Aldymen söz alǧan QR Parlamentı Senatynyŋ deputaty Jabal Erǧaliev osyny atap öttı.
«Bügıngı qazaq ruhaniiatynyŋ köşbasşysy, qainar būlaǧy bolyp otyrǧan özıŋız ekendıgın bükıl qazaq qoǧamy äldeqaşan moiyndady. Öz halqyŋyzdyŋ jan düniesıne, tarihyna, ädebietıne, önerıne süiıspenşılıgıŋızdıŋ arqasynda Myrza aǧa atanyp, elıŋızdıŋ törınde otyrsyz. Ruhaniiatymyzdyŋ joqşysy, sonyŋ tolyqtyruşysy, tırı şejıreşısı sekıldı bai mūramyzdy bügıngı jäne keler ūrpaqqa jetkızuşısız. Elbasymyzdyŋ qasynda jürıp, ata-babalarymyz armandap ketken täuelsız Qazaqstannyŋ kök tuyn köterdıŋız. Memleket qairatkerı retındegı eŋbegıŋızdı jaqsy bılemız. Mäŋgılık el boludy mūrat etıp otyrǧan Prezidentımızdıŋ saiasatyn jüzege asyryp kele jatqan körnektı qairatkersız» dedı senator.
QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty Bekbolat Tıleuhan Myrzatai Joldasbekovtıŋ täuelsızdıgımızdıŋ eleŋ-alaŋyndaǧy eŋbegın jaŋǧyrtty. Jastarǧa körsetken qamqorlyǧyn söz ettı.
«Aqynnyŋ jaqsysy, änşınıŋ jaqsysy, ǧalymnyŋ jaqsysy sızdıŋ qasyŋyzǧa toptasady. Keibır maŋaiyna jylu şaşatyn nūrly adamdar bolady. Sız sondai azamatsyz. Qanattas dostarym – Seken Tūrysbekovtıŋ, Säule Janpeiısovanyŋ, Aigül Ülkenbaevanyŋ, aqyndardyŋ arasynda Mels Qosymbaevtyŋ, Mūhamedjan Tazabekovtıŋ, özımnıŋ de önerdegı tabystaryma üles qostyŋyz. Dauysyŋyzdyŋ äuezındegı qamqorlyqtyŋ özı adamnyŋ janyna jyly şuaq qūiady» degen deputat QR Ūlttyq sport türlerı qauymdastyǧynyŋ qūrmettı prezidentı Qairat Satybaldyūlynyŋ syi-syiapatyn tapsyrdy. Ūly Abaidyŋ «Esıŋde bar ma jas künıŋ?» jäne Jänıbek Kärmenovtıŋ «Oilamaŋdar, jıgıtter» änderın tamyljyta şyrqady.
Aǧanyŋ qamqorlyǧy demekşı, QR Bılım jäne ǧylym ministrlıgınıŋ jauapty hatşysy Aryn Orsariev «Bolaşaq» baǧdarlamasymen oqyp kelıp, jūmys taba almai jürgende Myrzatai Joldasbekov kezınde özı basqarǧan Diplomatiialyq akademiiaǧa jūmysqa alǧanyn aityp, ministr Erlan Saǧadievtıŋ qūttyqtau hatyn oqyp berıp, mereitoi iesınıŋ iyǧyna şapan japty. Osyndai qūrmettı QR Ūlttyq mūraǧaty ūjymy da körsettı.
Myrzatai Joldasbekov turaly «Aq jol» atty derektı film körsetıldı. Belgılı aqyn, Memlekettık syilyqtyŋ laureaty Nesıpbek Aitūly arnauyn oqyp berdı. Qyrǧyzstannan arnaiy kelgen T.Satylǧanov atyndaǧy filarmoniia änşısı Amantai Qūtmanäliev jyr tolǧady. Ardaq Balajanova Myrzatai Joldasbekovtıŋ anasy Qaldygüldıŋ «Bedel-ai, böpem-ai» änıne jäne änşı Jazgül Daŋylbaeva Kenennıŋ «Myrzataiǧa» atty änın saldy.
Amanǧaşi QALJANOV
