Joltai Älmaşūly: Ädebi janr – körkemdiktiŋ altyn kilti

Joltai Älmaşūly – elımızge belgılı, qalamy jürdek qalamger. Ǧalymdyǧy da bır töbe. Jazuşy – öz däuırınıŋ perzentı. Sonyŋ tarihy men tynysyn şyǧarmasyna arqau etedı. Halqymyz jiyrmasynşy ǧasyrda qoldan jasalǧan türlı auyr azaptardy bastan keştı. Aştyqtan qynadai qyryldy. Quǧynnan köz aşpady. Bügıngı ūrpaq sonyŋ barlyǧyn bıle bermeuı de mümkın. J.Älmaşūlynyŋ üş kıtaptan tūratyn sol zūlmatty aina-qatesız keiıpkerlerınıŋ jan düniesı arqyly beinelep bergen şyǧarmasy oqyrmandy bei-jai qaldyrmaidy. Osyndai kölemdı dünie jazǧan qalamgerdıŋ ömır joly da, ūstanymy da bölek. Ony sız sūhbattan keŋırek oqi alasyz.

ÄDEBİET MÄŊGILIKTIŊ ÄŊGIMESI

– Aǧa, sız – aldymen qara sözdı qadır tūtqan jazuşysyz. Alǧaşqy äŋgımemızdı ädebietten bastasaq. Bügıngı qazaq ädebietınde jaŋaşyl baǧyt, sony ürdıs baiqala ma?
– Jalpy, ädebiet – mäŋgılıktıŋ äŋgımesı. Ony ekeumız taŋ asyryp aitsaq ta tauysa almaimyz. Ol adam balasynyŋ tırşılıgımen qazandai bıte qainasqan. Jū­myr basty pendenıŋ sezımı, ışkı jan küizelısı, quanyşy men şattyǧynyŋ barlyǧy da ädebietten tabylady. Sondai-aq, ömırdegı aq pen qaranyŋ, jaqsy men jamannyŋ taitalasy da sonyŋ ainalasynan oryn alyp jatady. Sondyqtan būl – ūzaq äŋgıme.
Soŋǧy jyldary qazaq ädebie­tınde de jaŋaşa bır baǧyt pa, ürdıs pe nemese sony bır soq­paqty ızdeu deimız be, sondai tyŋ jaŋalyqtar bastalǧan sekıldı. Tıptı, bastalyp kettı dep aituǧa bolady.Onyŋ sebebı de bar. Jiyrmasynşy ǧasyrdaǧy bas barmaqty körsetuge tūrarlyq şyǧarmalarymyz, aitalyq, Mūhtar Äuezovtıŋ «Abai joly», Ǧabit Müsırepovtıŋ «Oian­ǧan ölkesı», Ǧabiden Mūsta­finnıŋ «Köz körgenı», onyŋ ber jaǧyndaǧy Safuan Şaimerdenovtıŋ, Tahaui Ahtanovtyŋ, Äbdıjämıl Nūr­peiısovtıŋ, odan bergı buyndaǧy Säken Jünısov, Qalihan Ysqaqov, Ramazan Toqtarov, Mūhtar Maǧauin jäne Äbış Kekılbaev jazǧan kesek-kesek, tolǧamdy, kölemınıŋ özınen at ürketın qalyŋ romandardyŋ zamany ötıp barady degen pıkır de bar. Bügıngı jazylǧan romandar kölemı jaǧynan qysqara tüstı. Olardyŋ eŋ ūzaǧy ekı jüz betten aspaidy. Qysqalary jüz betke de jetpeidı. Mūny otandyq ädebiettıŋ älemdık ürdıske elıkteuı nemese özgeşe örnek ızdeuı dep tüsınemın. Alaida, şyǧarmanyŋ kölemın şekteuge de bolmaidy. Onyŋ da öz şarty bar. Süiektı şyǧarma ǧana tereŋ oi aitady, şaǧyn dünie qysqaşa ǧana baiandap ötedı dep pyşaq kestı taǧy aita almaimyn.
Büiırı şaǧyn romandardyŋ özınen sūŋǧyla oi, kelıstı körkemdıktı köruge bolady. Qaita kölemdı dünie bolsa da, jaŋalyǧy joq, jattandy, qarabaiyr şyǧarma da bolyp jatuy da ǧajap emes.
Jiyrma bırınşı ǧasyr – tehnikalyq progrestıŋ damyǧan şaǧy. Sondyqtan şyǧarma kölemınıŋ qysqarǧany da uaqyt talabyna sai dep oilaimyn. Bügıngı jastar internet degen tūlpardy erttep mınıp, älemdegı aluan aqparatpen qarulanyp otyrady.
– Äp degennen ädebietke balalarǧa arnalǧan jyp-jyly äŋgıme povesterıŋızben keldıŋız. Keiınırek ülken prozaǧa auystyŋyz. Nelıkten at auystyrdyŋyz ?
– Bala künımnen ädebietke qūştar bolǧanym ras. Kör­nektı qalamger Berdıbek Soqpaq­baev­tyŋ barlyq şyǧarmalaryn süiıp oqydym. Odan keiın bır topyraqtan şyqqan Tynymbai Nūrmaǧam­betov aǧa­myzdyŋ «Qoş bol, ata!», «Qar­lyǧaştyŋ ūiasy» degen povesterın oqyǧanda, qanttyŋ qiyǧyndai erıp jüre beretın tamaşa povesterı jaryq kördı. Osy dünieler elıte tüsıp, balalar taqyrybyna jazuǧa jeteledı. Universitettıŋ bırınşı kursynda oqyp jürgende, «Baldyrǧan» jurnaly bır bettık äŋgımege baiqau jariialady. Sodan oilanyp jürıp, «Ala torǧai» degen äŋgıme jazdym. Oqiǧasy qysqa ǧana. Auylda bolǧan, öz basymnan ötken hikaia. Sony aina qatesız, şamaly körkemdep, sol qalpynda qaǧazǧa tüsırdım. Alaqandai ǧana düniem balalar ädebietıne qalam terbep jürgen müiızı qaraǧaidai qalamgerlermen qatarlasyp bäige aldy. Ol maǧan qanat, şabyt berdı. Qazylar alqasynyŋ töraǧasy Mūzafar aǧam (Älımbaev) «Ädebietke täp-täuır balalar jazuşysy bolatyn talant keldı» dep baǧalady.
Besınşı kursta «Bızdıŋ komanda» degen alǧaşqym kıtabym, odan keiın «Kün tärtıbı» degen ekınşı jinaǧym jaryq kördı. Būl – balalarǧa arnalǧan kıtapşalar edı.
Seksenınşı jyldardyŋ so­ŋyna taman, jariialyq jelı oŋy­nan soǧyp, alaş ardaqty­lary aqtala bastady. Osy ta­qyrypqa bırjola auysyp, qau­zauǧa kırıstım. Tūlǧalardy zerttedım. Kıtap jazdym, kandi­dattyq dissertasiia qorǧadym. Osylai balalar ädebietınen jy­lystap ketıp qalyppyn. Alaş asyldary menı jetekten şy­ǧarmai, ülken prozanyŋ maidanyna salyp jıberdı.
– Alaş tūlǧalary turaly söz qozǧap qaldyŋyz. Sūltanbek Qojanov, Sadyqbek Saparbekov, Näzır Töreqūlovtardy zerttedıŋız. Ol kısıler turaly aitylmai jatqan älı de tyŋ derekter bar ma?
– Ärine, köp. Ony tolyq aşyp, tauysyp jazu mümkın emes. Qazaqtyŋ basynan keşken keşegı jiyrmasynşy jyldardyŋ orta kezınde bolǧan auyr zūlmattardy büge-şıgesıne deiın, ındetıp jazu üşın sol kezdegı tarihi qūjattar ainalymǧa molynan enuı qajet. Bız älı mūhittaǧy aisberg sekıldı onyŋ üşten bır bölıgın ǧana kördık. Üşten ekısı su tübınde qalǧan sekıldı arhivte jatuy kädık. Sondyqtan bız qolǧa tüsken derektermen ǧana arystar jaiynda söz qozǧadyq. Onyŋ bastauşysy, qairatkerlerımızdı tam-tūmdap halyqqa jetkızuşı boldyq. Joǧaryda aitylǧan tūlǧalardyŋ barlyǧy ūlty­myz­dyŋ tarihynda öz orny bar ardaqtylar ekendıgı anyq.

ÜŞ ROMANǦA ǦŪMYRYMDY ARNADYM

– «Külkı men köz jasy» degen kölemdı şyǧarmaŋyzda jiyr­masynşy ǧasyrda halqy­myzdyŋ basynan keşken zūlmat däuırdı beineleisız. Osyn­daǧy bas keiıpkerdı qaidan aldy­ŋyz, ideia qaidan keldı?
– Ädebietke äp dep kelgennen berı sanaly ǧūmyrymdy arnaǧan, zerttep, zerdelep jazǧan üş romanym bar. Trilogiia dep te aituǧa bolady.Onyŋ bırınşısı – «Külkı men köz jasy», ekınşısı – «Oianǧan ūrpaq», üşınşısı – «Ūmytylǧan ūrpaq». Alpys jyldyǧyma orai osy üşeuınıŋ basy bırıgıp, qaitadan jaryq körmek. Būl kıtaptyŋ ideiasy menı jas künımnen mazalady. Alaş ardaqtylaryn zerttep jürgende ūltymyzdyŋ tarihyna tereŋırek üŋıldım. Ötken ǧasyrda halqymyzdyŋ basynan ötken auyr qaiǧysy, mūŋ-nalasy men tragediiasy, jürekke şemen bolyp qatyp qalǧan taǧdyry, tarihy nege jüielenbeidı degen oilar jüregımdı jiı büretın edı. Onyŋ üstıne menıŋ atalarym sol zūlmat uaqytty bastan keştı. Romandaǧy oqiǧalardyŋ jartysy – bızdıŋ äulettıŋ basynan ötken tarih. Kielı Syr elındegı Jaŋaqorǧan jerınde ǧūmyr sürgen atalarymyz tärkıleu kezınde qoldaǧy bar maldy tartyp alǧannan keiın, amaldyŋ joqtyǧynan bır şoǧyr bolyp, Syrdariia­dan ötıp, Özbekstanǧa, odan ärı Täjıkstan, Türkımenstanǧa baryp, Auǧanystan şekarasyna taban tıreidı. Ärı qarai öte almai, elge qaitady. Osy jolda adam aitqysyz, jantürşıgerlık zobalaŋdy, neşelegen qiynşy­lyqtardy köredı.
Özımnıŋ Jūmat degen atam jüzge kelıp, dünieden ozdy. Aqyly kemel, oily, tektı qariia edı. Sol kısıden tyŋdaǧan äŋgımelerımdı türtıp, jazyp jürdım. Romannyŋ basynan aiaǧyna deiın atamnyŋ beinesı jüredı. (Ärine, aty basqa.)
Bıraq şyǧarma anau aitqandai jeŋıl jazylǧan joq. 2007 jyly eluge tolǧanda nüktesın qoidym. Onyŋ aldynda «Oianǧan ūrpaq» romanym jaryq kördı. Būl joǧaryda aitylǧan tuyndyda arqau bolǧan aǧa buynnyŋ, barlyq qiiamettı körgen ata men äjelerdıŋ ūrpaǧy jetpısınşı jyldary esın jiyp, äleuetı örkendegen el boldy degen şaqta, joǧarǧy oqu oryndarynda bılım alyp jürgen jas­tardy «alaş tūlǧalary nege aqtalmaidy?», «Olardyŋ qoǧam aldyndaǧy jazyǧy ne?» degen oi jegıdei jep, ūlt jüregıne tüsken syzattan qapalanady. Osyny özımnıŋ tūstastarym arqyly keiıpkerlerımnıŋ auzyna salyp, tūspaldap jetkızdım.
Al «Ūmytylǧan ūrpaqta» bügıngı ömırdıŋ aşy körınısı ai­şyqty beinelenedı. Ötken ǧa­syrdyŋ toqsanynşy jyldarynan bastap ūlttyq qūndylyqtar men ūrpaq tärbiesı özgere bas­tady. Qart äkesı men şeşesın qarttar üiıne tapsyru kündelıktı qaǧidaǧa ainaldy. Jetım balalar üiı köbeidı. Ǧasyr boiy adam tözgısız qaiǧyny körıp kelgen jūrtymyz «soŋynda ne boldy, qaida bet aldyq, 20 ǧasyrdyŋ tragediiasyn osylai aiaqtadyq pa?» degen auyr oilar aitylady. Üş roman: «Jylap-syqtau», «oianu», «oilanu» degen üş nüktege tırelıp, sonymen tüiındeledı. Jasymnan jüzege asyrmaq bolǧan armanymdy alpys jasyma deiın aiaqtadym. Būǧan da täuba deimın!
– Sız odan keiın de şaǧyn üş roman jazdyŋyz ǧoi…
– 2010 jyldan bastap bes jyl ışınde kölemı şaǧyndau, qysqa-qysqa üş roman jazǧanym ras. Olar: «Baqidan kelgen kelınşek». Kölemı – 72 bet. Ekınşısı – 52 betten tūratyn «Jat plenatalyq jıgıt». Üşın­şısı «Bumerang» dep atalady.
Būl – toqsan bet. Soŋǧy şy­ǧarmanyŋ ideiasyn marqūm, körnektı synşy Saǧat Äşımbaev aǧamyz aityp edı.

JANR JOǦALYP BARADY

– Körkem şyǧarmanyŋ janry turaly tereŋırek barlap, aityp jürsız. Sonda ädebiettegı janr erekşelıgı saqtalmai bara ma?
– Bügınde ädebi janr mäselesı jürektı auyrtatyn ökınıştı jaǧdaiǧa kelıp tırelgendei. Ädebi janrǧa män bermeitın boldyq. Mäselen, körkem ädebiettı qūlyp dep sanasaq, ony aşudyŋ altyn kıltı – janr. Demek, ädebiettıŋ esıgın aşu üşın kılt qajet. Janr – körkem ädebiettıŋ kıltı. Būl – atam zamannan jalǧasqan ürdıs. Ärine, onyŋ ışınde avtordyŋ jeke älemı bölek. Mysaly, sız äŋgıme nemese novella jazdyŋyz. Eger sız onyŋ janryn tolyq bılmeseŋız, jazylǧan şyǧarma qoiyrtpaqqa ainalady. Öitkenı janrlyq erekşelık saqtalǧan joq. Qazır janrlyq tepe-teŋdıktı, şekteulı körkemdıktı būzyp aldyq. Bız ädebietke kelgen alǧaşqy jyldary novella degen tamaşa janr boldy. Jazylu formasy da özgeşe. Qazır osy janr körınbei kettı. Älem ädebietınde ǧajaiyp novellist qalamgerler bolǧan. Elımızde soŋǧy on-on bes jylda suyrylyp alǧa şyqqan üzdık novellist jazuşy bar dep aita almaimyz. Ärine, bırdı-ekılı jazyp jürgender bar. Onyŋ özı de atalǧan janrdyŋ körkemdık talabyna tolyq jauap bere almaidy dep oilaimyn. Ädebiettıŋ kielı törın attaǧymyz keledı, bıraq onyŋ «qūlybyn» būzyp aşqymyz keledı. Qasiettı söz önerıne ädep, inabatty jolmen kelmegennen keiın, ideia, obraz, şyǧarmanyŋ sölı degendı tüsıne bermegendıkten, onyŋ şarttylyǧy būzylyp, körkemdıgı kemidı. Men osydan qorqamyn. Qazırgı qazaq ädebietı osy qoiyrtpaq düniege bır taban jaqyndap, bır iyǧymyzdy būryp tūrǧan jaǧdaiymyz bar.
– Janrdyŋ jauapker­şı­lıgın synşylar salmaqtap bergen joq pa?
– Sauatty synşylar onyŋ ara-jıgın aşyp ta bergen. Būl ädebiet teoriiasynda da jılıktep jazylǧan. Ärine, men jaŋalyq aşyp otyrǧan joqpyn. Menıŋ aitpaǧym, atalǧan teoriiada jüielenıp jazylǧan janrdyŋ erekşelıgın sol qalpynda saq­tamai otyrǧandyǧymyzda.
Köp jastarymyz öz talantyna sonşalyqty sengendıkten be, «men ädebietke teoriiasyz-aq keremet şyǧarma jazyp qaldyram. Şarttylyqqa baǧynbaimyn, äŋgımenı, novellany, romandy özımşe türlentemın» dep, ıştei bır senımdılıkpen asyl söz önerıne omyraulap kelıp jatady. Ädebiet – keudemsoqtyqpen kelgendı jaratpaityn kırpiiaz älem. Aqsüiek öner. Sondyqtan jas buyn ädebietke nyq kelu üşın ädebiet teoriiasyn bır qarap alǧan jön. Ony boiǧa sıŋırıp alu kerek. Janr saqtal­maǧan jerde şyǧarmanyŋ, bäigege şabar kezınde aiaǧy jazym bolǧan tūlpardai, bır qai­nauy jetpei tūrady. Janr şyǧar­many kompozisiialyq-qūrylymdyq toptau men jinaq­tauǧa alyp keledı. Ekınşıden, obraz somdaudaǧy qalyptasqan belgılı jüiege baǧyttaidy. Üşınşıden, ideiany qalai aitu kerektıgın janr arqyly zertteisız. Jalpy, janr turaly oilarymdy köpşılıkke aşyq aityp jürmın. Janr – ädebietpen egız. Sondyqtan janrlyq zaŋdylyqtar mındettı türde saqtalu qajet.
– Bır jazbaŋyzda «Qazırgı jurnalistika bızdıŋ kezı­mızdegıdei emes, tym jūtaŋ. Tartymdy ocherk, tūşymdy esse, oily maqala, ötkır feleton, sübelı suretteme joq bolyp barady» dep jazypsyz. Osyny taratyp aitsaŋyz?
– Erterekte ädebiet pen jurnalistikany ekıge bölıp tastaǧan qasaŋ qaǧida ömır sürdı. Soŋǧy uaqytta men osyǧan qarsy bola bastadym. Nege? XXI ǧasyrda körkem ädebiet pen jurnalis­tika jaqyndasyp, jymdasyp, tıptı, bır-bırımen qoltyqtasyp bara jatqan sekıldı. Nege olai? Öitkenı uaqyt soǧan jetelep äkeldı. Qazır qara sözdı kie tūtqan qalamgerden görı jurnalistıŋ jazǧany ötımdı, tanymal, halyqqa da jyldam jetedı. Bıraq anyǧyn aitqanda, osy jurnalistika da janrǧa baǧynady. Bügıngı jas jurnalister ony eskermeidı.
Mysaly, bız kezınde jurnalis­tika teoriiasyn ındetıp oqydyq. Sol janrdyŋ ışınde eŋ töresı – ocherk deuge bolady. Töleubai Ydyrysov degen aǧamyz: «Ocherk – körkem-publisistikalyq janr» dep baǧa bergen. Ärine, ocherk – körkem şyǧarma emes, bıraq onyŋ ışınde äŋgıme men novellanyŋ elementterı jüredı. Ondaǧy qozǧalǧan mäsele ömırdıŋ özınen alynady. Qiialdan eşteŋe qosa almaisyz. Menıŋşe, jazuşy men jurnalist degen ūǧym kele-kele ajyraǧanǧa ūqsaidy. O basta ekeuınıŋ de tamyry bır, tabynǧany körkem söz bolǧan. Bıraq zaman jaŋaryp, uaqyt öte kele ekeuınıŋ de jazu ädısınde özgeşelık paida boldy. Bıreuı ömırdıŋ özınen alǧysy keledı, ekınşısı qiialdaǧysyn aitqysy keledı, qiial erkındıgımen kösıledı.
– Jalpy, bızdıŋ jurnalis­tikada ämbebaptyq basym. Jalpylyqqa qūştarmyz…
– Bız osyǧan köŋıl audarmai kelemız. Arqany bosaŋ­sytyp aldyq. Äitpese, bızdıŋ uaqytymyzdaǧy ärbır jur­nalistıŋ öz taqyryby boldy. Mysaly, tūstasym, qatarlas qalamger Janbolat Aupbaev ömır boiy taǧdyry taŋsyq, ömırı özgeşe, jaratylysy bölek adamdardyŋ tarihyn zerttedı. Sony tamaşa ocherktık, surettık, portrettık formada berıp otyrdy. Janrdyŋ ärtürlı formasyn paidalansa da, taqyryby bırkelkı bolyp, talantty tūl­ǧalardyŋ galeriiasyn jasady. Būl oqyldy. Nesıp Jünısbaev sport taqyrybyn tereŋnen qazyp, osy salany büge-şıgesıne deiın zerdeledı.
Ötken ǧasyrdyŋ jetpısınşı jyldary «Leninşıl jas» gazetınde (Bügıngı «Jas alaş») ıstegen bır şoǧyr, ürkerdei top – Oralhan Bökei, Seiıtqazy Dosymov, Yrym Kenenbaev, Jaqau Däurenbekov, Kädırbek Segızbaev bastaǧan qalamy jüirık qalamgerlerdıŋ barlyǧy öz janryn bıldı. Būlardyŋ barlyǧy jurnalistikany körkem ädebietke bırtaban jaqyndatty. Mäselen, Oralhan Bökei jurnalistikaǧa pafos äkeldı. Keremet bır ekpındetıp, aǧyl-tegıl tögıltıp, taŋqaldyryp jazdy. Soǧan bärımız de elıktedık.
Öz basym atalǧan ekı salada ūzaq eŋbek ettım. Audandyq, oblystyq, respublikalyq basylymdarda jūmys ıstedım. Bügınge deiın gazetke türlı taqyrypta qalam qūrǧatpai, öz oiymdaǧy tolǧamdardy jazyp tūramyn. Aitpaǧym, körkem ädebiet pen jurnalistikanyŋ arasyn sonşama alşaqtatyp, ekı eldıŋ elşısındei nemese özennıŋ arǧy betı men bergı betındei etıp alşaq körsetudıŋ qajetı joq. Būlardyŋ aralarynda jaqyndyq bar. Sol jaqyndyqty bız būzbai, qaita ekeuıne de qūrmetpen qarauymyz läzım. Älemge äigılı jazuşylardyŋ denı jurnalis­tikadan alşaq ketpegen. Bızdegı qazaqy namysqoilyq pa, älde tartynşaqtyǧymyz ba, bır-bırımızdı ıştei moiyndamai tūramyz.

AQYL-OI EŊBEGI BAǦALANU QAJET

– Keiıngı kezderı «Ol turaly Oda» jäne «Roman-ömır» atty bır şoǧyr oilaryŋyzdy syǧymdap, körkemdep, jūrt­şylyqqa ūsynyp jürsız. Öz basym olardy qyzyǧyp oqimyn. Būl da oqyrmanǧa oidy jetkızudıŋ bır täsılı me?
– Osy ädebi ädıs menı qyzyq­tyrady. Aitar oiyŋdy syqpa qūrttai syǧymdap, tüiıp aitasyŋ. Bır demde jazylady. Körkem dünie men jurnalis­tikaǧa da jaqyndyǧy bar. «Ol» degen – jiyntyq obraz. Menımen ärdaiym taitalasyp oty­ratyn keiıpker. Sol arqyly oilarymdy dämdılep, däl jetkı­zemın. «Roman-ömırdıŋ» de öz oqyrmany bar. Mūnda qarapaiym tırşılıkte qoian-qoltyq aralasqan, el tanityn azamattardyŋ aitqan oily sözderı, pıkırlerı sol qalpynda tüzılgen. Baiqaimyn, osy dünieler äleumettık jelıde de oqylymdy.
– Jas kezıŋızden at jalyn tartyp, qyzmetke aralasyp kelesız? Sonyŋ şyǧar­maşy­lyǧyŋyzǧa äserı tigen joq pa?
– Ärine, qyzmettıŋ şyǧarma­şylyqqa kesırı bolady. Bır mezgılde ekı säigülıktı tızgındep, şylbyryn ūstaǧan sekıldı jaǧdai ǧoi. Äsırese, üş süiektı roma­nymdy jazyp jürgende eptep qinaldym. Qyzmettıŋ öz jauapkerşılıgı bar. Jan-jaqtan qaumalauşylar köp. Oiyŋ bölınıp, üzılıs jasap, köbırek qolǧa qalam ūstamasaŋ, kömeskılenıp qalasyŋ. Bızdıŋ buyn abyr-sabyr uaqytqa tap boldy. Bala-şaǧany asyrau kerek. Onyŋ barlyǧyn ysyryp qoiyp, jazuşymyn dep üide jata bermeisıŋ ǧoi. Solar qinal­masa, taryqpasa eken deisıŋ.
Örkeniettı elderde qalam­gerge degen qūrmet bölek. İılıp, syilap tūrady. Olarda aqyl-oi eŋbegı öz deŋgeiınde baǧalanady. Al bızde basqaşa… Sondyqtan aqyl-oi eŋbegı ruhani bailyqtyŋ deŋgeiıne köterılmei, ozyq elderdıŋ qataryna enbeimız.
– Qazır ne jazyp jürsız?
– Jazsam-au degen arman şeksız ǧoi. Naqty aitqanda bylai, kışkentai büldırşınderge arnap «Qaiyrymdy qaqpan» jäne «Būltqa mıngen baqa» degen ekı pesa jazdym. Odan bölek, «Symbat jäne Sūlujan» atty şaǧyn poveske kırısıp jürgen jaiym bar.
– Endeşe, aǧa, jazaryŋyz älı de tausylmai, şyǧarma­şylyǧyŋyz örlei bersın!

Sūhbattasqan:
AZAMAT ESENJOL