Elorda törınde ötetın «EKSPO-2017» körmesınıŋ aşyluyna nebärı 80 kün qaldy. Qazırgı taŋda ūiymdastyru jūmystary aiaqtalyp, 115 memleket pen 18 halyqaralyq ūiymnyŋ qatysatyny maqūldandy. 100-den astam elmen kelısımşart jasalyp, 82 eldıŋ ūlttyq künı belgılendı.
Turisterge tartymdy joba
Juyrda älemge tanymal «The New York Times» basylymy 2017 jyly baruǧa bolatyn elder tızımıne Astana qalasyn qosypty. Basylym saiahattanuşylarǧa meşın jyly nazar audaruǧa keŋes bergen 52 baǧytty anyqtaǧan. Sonyŋ ışınde elımızde ötetın «EKSPO-2017» halyqaralyq mamandandyrylǧan körmesı reitingte 26 orynda tūr. Onda körmenıŋ taqyryby «Bolaşaq energiiasy» ekenı aitylyp, soŋǧy jyldary aşylǧan taŋǧajaiyp meimanhanalardyŋ köptıgın söz etken.
Jalpy, körmenı joǧarǧy deŋgeide ūiymdastyru üşın «EKSPO-2017» körmesın ūiymdastyru men ötkızu sūraqtaryna arnalǧan zaŋ qabyldandy. 8 nauryzdan bastap barlyq oblys ortalyqtarynda resmi bilet kassalary öz jūmysyn bastady. Arnaiy bilet baǧdarlamasy, keluşılerdıŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu, medisinalyq kömek, sondai-aq, halyqaralyq damu mäselelerı kün tärtıbınde pysyqtaluda.
Älem pavilondarynyŋ äleuetı
Mäselen, halyqaralyq körmege qatysuşy Avstriia 870 şarşy metrge öz pavilonyn ornalastyrady. Adamdardyŋ özı ıske qosatyn pavilon tehnikalyq muzei ıspettı. Energiiany qarapaiym tılmen tüsındıru üşın oǧan türlı oiyn türlerın qosqan. «VWM» säuletşılerı jeŋıp alǧan būl joba «Avstriialyq quat maşinasy» dep atalady.
Al fransuzdar audany 1069,1 şarşy metr pavilonǧa ie bolǧan. Oǧan «Jasyl» ösım baǧytyndaǧy energetikalyq būrylys» degen atau berıptı. Taqyryp aiasynda jasyl energetika salasyndaǧy jetıstıkterın körsetedı. Onyŋ ışınde bolaşaqtyŋ qalasy, jaŋartylǧan energiia jäne ekologiialyq kölık türlerın keŋınen taŋdaǧan.
Künı keşe Qytai da öz pavilondaryn saltanatty türde qabyldap aldy. Taqyryby – «Bolaşaq energiiasy. Jasyl jıbek joly». Osylaişa, dästürlı energiia közderın jaŋǧyrmaly energiia közderıne auystyru, qorşaǧan ortany qorǧau siiaqty maŋyzdy mäselelerdı alǧa tartpaq. Tauarlardan görı elektr quaty men iadrolyq energiia salasyndaǧy jaŋa tehnologiialardy körsetudı maqsat tūtady.
Vengriia pavilony «Bolaşaq energiiasy bızdı bırıktıredı» dep atalady. Qoljetımdı energiia közderınıŋ geografiialyq jäne ekonomikalyq erekşelıkterıne süiengen. Elektr jäne qala jobalau salasyndaǧy jaŋa qondyrǧylaryn tanystyrudy közdep otyr.
Nemısterge bölıngen pavilon audany 1249,5 şarşy metrdı qūraidy. Oǧan «Energiiaǧa aparar jolda» degen taqyryp
qoiǧan.
Al özımızdıŋ Qazaqstan pavilonyna kelsek, 5 myŋ şarşy metr aumaqta ūlttyq pavilon bolady. Pavilon «Qazaqstanmen tanysu» jäne «Jasampazdyq energiiasy» atty ekı basty aimaqqa bölınedı. Pavilonnyŋ bırınşı bölımıne landşaft, mädeniet, tarih, Qazaqstannyŋ ötkenı men bolaşaǧy turaly qoiylady. Mamandar «Jasampazdyq energiiasy» aimaǧynyŋ kontentın qalyptastyru jūmystary Energetika ministrlıgımen bırlesıp jasaldy deidı. Körmege otandyq ǧalymdardyŋ üzdık jobalary, Elbasynyŋ energetika jäne qorşaǧan ortany qorǧau salalaryndaǧy bastamalary, «Jasyl ekonomikanyŋ»
respublika aimaqtarynda jemıstı jüzege asyrylǧan jobalary qoiylatyn bolady.
Ūlttyq künder ūlyqtalady
EKSPO-2017 körmesıne qatysatyn kez kelgen memleket ūlttyq künderın toilaidy. Sol künı olardyŋ mädeni ıs-şaralar men qaitalanbas şou ötkızuge mümkındıkterı bar. Ūlttyq künder baǧdarlamasynda ūlttyq tudy köteru jäne memlekettık änūrandy oryndau, resmi tūlǧalardyŋ baiandamalaryn tyŋdau, suretke tüsu, qonaqtar kıtabyna tırkeu sekıldı räsımder engızılgen. Şaranyŋ şaryqtau şegınde qatysuşy-memlekettıŋ mädenietı keŋınen tanystyrylady. Ataqty ärtısterdıŋ qatysuymen ötetın
merekelık konsertter, Amfiteatr, Energiia holly, Kongress nemese Öner ortalyǧynda ötedı. Küllı alaŋ joǧary tehnikalyq deŋgeide jaraqtalady.
Sonymen qatar, negızgı konsert alaŋdarynda dünie jüzıne äigılı Diu Solei sirkınıŋ qoiylymdaryn tamaşalauǧa, Luna-saiabaqqa baruǧa, etno-qalaşyqta ūiymdastyrylatyn qoldanbaly önermen, ūlttyq oiyndar jäne ädet-ǧūryppen tanysuǧa, ūlttyq dämnen auyz tiiuge mümkındık berıledı.
Sonymen, mausym-qyrküiek ailary aralyǧynda ötetın şara barysynda elordada dünienıŋ tört būryşynan kelgen elderdıŋ mädenietı toǧysqan kün retınde de este qalatyn bolady.
Gülmira AIMAǦANBET,
«Astana aqşamy»
