Астананың 20 жылдығына орай «20 нақты бастама» бағдарламасы қабылданып, қаланың барлық құрылымдары көзделген межеге жетуді мақсат етіп отыр. Осы бастаманың 8-қадамында қала келбетін өзгертуге байланысты «Ашық халықаралық байқаулар ұйымдастыру, қаланы дамыту жобаларын жасау мен іске асыру ісіне алдыңғы қатарлы сәулетшілерді тарту есебінен 50 қалалық кеңістікті – көшелерді, алаңдарды, саябақтарды қала өмірінің жаңа орталықтарына айналдыру, жаяу жүргіншілерге қолайлы жол қалап, велосипед инфрақұрылымын дамыту» жоспарланған.
Бұл ретте «Астана Бас жоспары» ғылыми-зерттеу жобалау институты ұсынып отырған жобаның тартымдылығын айта кету керек. Аталмыш мекеме директорының орынбасары Бақтыбай Тайталиевтың айтуынша, қала келбетін өзгертуде алдымен демалыс орындарын тиімді орналастыруға мән беріледі. Онда жаяу жүргіншілер мүдделерін қамти отырып көлік стратегиясын жүзеге асыру, қоғамдық кеңістіктерді көркейту көзделген. Бірінші кезекте қалалық кеңістіктің негізгі нысандары Сарыарқа даңғылы, Бөгенбай батыр және Республика даңғылдарымен шектесіп жатқан аймақтары, Есіл жағалауы көркейтіліп, осы маңдағы 250 гектар жер үйлесімді орталыққа айналмақ.
Қоғамдық кеңістіктердің тартымдылығын арттыру кешенді жүргізілмек. Мұндай орындарда балалардың ойын алаңқайлары мен спорт, мәдени-ойын-сауық шараларын өткізетін жерлерін де ескеріп, сауда павильондары мен тамақтану нысандарының тиімді орналасуына мән берілген. Бұл көше мәдениетін қалыптастырып, қала тұрғындары мен қонақтарының демалысын қолайлы етуге ықпал етпек. Жобалаушылардың айтуынша, шет аймақсыз шаһар қағидасымен рекреациялық аймақтары бар гүлбақтарымен және тиісті инфрақұрылымы бар полицентристік қала жасау көзделуде.
Көкталдың көркі көз тартады
Мамандардың айтуынша, жақын болашақта елордамыз жаңа сипатымен көріктеніп, қала дамуының әлемдік стандарттарына сай гүлденуіне басымдық берілетін болады. Қаланың жасыл қамалын қалау арқылы қоршаған ортаны жақсарту да көзделген.
«Креативті жобалар» бағдарламасы аясында елорданың әр бөліктерінде 17 саябақтар мен гүлбағы қаланың көркіне шырай қосатын болады. Осы күнге дейін елордамызда 9 ірі саябақ, 90-ға тарта желек жайлар бар. Енді барша астаналықтар мен қала қонақтарына жақсы мәлім Достық көшесі бойындағы Нұрлы-сулы желек жолына қоса, Абылай хан даңғылының екі қанаты, Момышұлы көшесі бойынан «Встречаға» дейін жететін жаяу жүргіншілер үшін желек жолдары ашылмақ.
Есілдің сол жағалауындағы Арай саябағына қарсы орналасқан Жалайыри көшесінің бойында тағы бір әсем бақ бой көтеріп, жасыл желегі жайқалатын болады. Есілдің қолтығында осы бір екі бақ тек жаяу жүргіншілер емес, қоршаған ортаның жақсаруына да ықпал ететін болады.
Сүрілген ескі үйлердің орнына жасыл бақ орнату қала басшылығының тиімді қадамы екені рас. Олай болса, Абай көшесі мен Сембинов көшелерінің арасы, Алматы және Сарыарқа аудандарындағы осындай нысандарға жасыл тал егіліп, гүлмен көктелетін болады. Жаяу жүріп те, велосипед мініп те серуендеуді қарастырған бұл жобалар жақын арада көрікті қалалық кеңістіктердің қатарын толтырмақ. Бұл аймақтарда велосипед жолдары, жалға беру бекеті, велотұрақтар салу қарастырылған.
Көкталдың көк оймағына айналғалы тұрған бұл бақтың бір ерекшелігі бар. Бақтың бір жерінде ит серуендетуге арналған алаңқай ашылмақ. Жалпы қала бақтарында иттерді серуендетудің тәртібі бар. Көптеген қоғамдық орындарда тұмылдырықсыз алып жүруге тыйым салынған. Осыны ескере келе, қала шетінен жайлы жер дайындап, адамдардың төрт аяқты достарын еркін қыдыртуына мүмкіндік беріледі. Қазіргі таңда қаламызда 14 мыңнан астам ит тіркелген. Сондықтан да, бұл мәселе елорда үшін ерекше оқиға болмақ.
Нұралы Елітаев, Астана қаласы табиғи ресурстар мен табиғат пайдалануды реттеу басқармасының бас маманы: – 15 гектар жерде орналасатын «Көктал» тұрғын алабында жаңа бақ бой көтермек. Бұрындары бұл жерде орман питомнигі болған себепті, бүгінде ертеде отырғызылған ағаштар дарақ болып өсіп, орманға айналып тұнып тұр. Біздің мақсатымыз – осы ағаштарды сақтап, оның жаңа өскіндермен үйлесіміне мән беру керек.
Бұл қаланың сыртқы аумағында орналасқан. Мүмкін бұл саябақта демалатын тұрғындар саны да аз шығар? Бірақ қала кеңейіп келеді. Қала әкімінің шет аймақсыз шаһар орнату қағидасына сәйкес, бұл демалыс орны «Көкталдың» көркін келтіретін әрі аумақтың экологиясын жақсартатын басты нысандардың бірі деп жобалап отырмыз.
«Чемоданда» өтеді түрлі-түрлі шаралар
Сарыарқа ауданында екі бірдей өзгеше көркі мен мазмұны бар гүлбақ ашылмақ. Оның бірі – темір жол вокзалының аумағында, екіншісі Республика даңғылы мен Ы.Дүкенұлы көшелерінің қиылысында орналасады. Бұлар да бұрынғы сүрілген үйлердің үстінен түспек. Рекреациондық аумақтың бір ерекшелігі атына сай тартымдылығымен әрі тақырыптық өзгешелігімен де ерекшеленбек.
Енді екі гүлзар бақтың сипатына тоқталайық. «Жолың болсын, жолаушы!» деген бір ауыз сөзбен мән беруге болатын «Чемодан» гүлбағы Біржан сал көшесіндегі №5 үйдің аумағында ашылатын болады.
Қол жүгін білдіретін шағын сәулеттік пішіндер – осы бақтың басты ерекшелігі. Барлық «чемодандарда» еліміздің басты қалаларының атауы жазылады. Республикамыздың түкпір-түкпірінен келген қонақтар туған қалаларының тұсында суретке түсіп, Астанадан естелікке ала кетеді. Гүлбақ 0,22 гектардай шағын аумаққа орналасады. Онда спорттық, сауда және мәдени шараларын өткізуге қарастырылған орындар салынады.
Қиял-ғажайып ертегідей екінші бақтың тақырыптық атауы бар. Онда да бұрыннан өскен ағаштар жетерлік. Тек оларды бір пішінге қарай үйлестіріп, оралықтың негізін қалайды. Гүлбақ 0,27 гектар жерде орналасады және саламатты өмір салтына ден қойылып, спорт алаңдары көптеп салынады. Осылайша, тұрғындардың белсенді демалысына барлық жағдай жасалмақ. Жасөспірімдердің ролик пен скейтбордта сырғанауына қолайлы дөң жасалып, қауіпсіз аумақ жобалануда. Балдырғандар үшін 3D – сурет салатын орындар болса, ересектер жасыл желектің астында демалатын болады.
Міне, қар еріп, ағаштар бүр жаратын мезгіл де қыр астында. Жаңадан ашылатын гүлзар бақтар да қалалықтардың сүйікті орнына айналатыны анық.
Айгүл УАЙСОВА
