قوعام

ارقانىڭ ارداقتى ازاماتى

ەلورداداعى كورىكتى كوشەلەردىڭ ءبىرى قازاقتىڭ تانىمال جازۋشىسى, جۋرناليست اسكەن نابيەۆتىڭ ەسىمىمەن اتالادى. ول بۇرىن الماتى اۋدانىنداعى ا-23 كوشەسى بولاتىن. بۇگىندە يۆان پانفيلوۆ جانە بايدىبەك قاراشاۇلى كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان كوشەنىڭ جالپى ۇزىندىعى 948 مەتردى قۇرايدى.

ارقا توپىراعىندا تۋىپ-ءوسىپ, ومىرشەڭ تۋىندىلارىمەن رۋحاني قورىمىزدى بايىتقان بەلگىلى قالامگەردىڭ عيبراتتى عۇمىرى مەن ادەبي مۇرالارىن بىرەۋ بىلسە, بىرەۋ بىلە بەرمەيدى. سوندىقتان, مايدانگەر جازۋشىنىڭ ءومىر تاريحىنا از-كەم توقتالعاندى ءجون كوردىك.

سوناۋ 1923 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا اقمولا وبلىسىنىڭ اقكول اۋدانىنداعى قىنا اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن اسەكەڭ ستەپنياك قالاسىنداعى ورتا مەكتەپتى ويداعىداي تامامداعان جىلى سوعىس باستالىپ, تۋعان ەلىن جاۋدان ازات ەتۋ ءۇشىن ءوزى قۇرالىپتاس جاستارمەن بىرگە مايدانعا اتتانادى. ستالينگراد شايقاسىنا قاتىسىپ, اۋىر جاراقاتتانسا دا, جاس جاۋىنگەر جەڭىستى جاقىنداتۋعا وراسان زور ۇلەس قوستى.

اسكەردەن قايتقاننان كەيىن مەكتەپتە مۇعالىم, ماكينسك اۋداندىق پارتيا كوميتەتىندە نۇسقاۋشى بولىپ ىستەي ءجۇرىپ, 1947 جىلى ارقا ءوڭىرى ءباسپاسوزىنىڭ قاراشاڭىراعىنا اينالعان وبلىستىق «ارقا اجارى» گازەتىنە قىزمەتكە ورنالاسادى. وبلىستىق جانە ولكەلىك گازەت رەداكتسيالارىندا ادەبي قىزمەتكەر, مەنشىكتى ءتىلشى جانە ءبولىم مەڭگەرۋشىسى, قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ تسەلينوگراد وبلىستىق بولىمشەسىنىڭ ادەبي كەڭەسشىسى قىزمەتىن اتقارا ءجۇرىپ, ارتىنا وشپەس ونەگە, ومىرشەڭ تۋىندىلار قالدىردى.

اسكەن نابيەۆتىڭ قالامىنان 30-عا جۋىق كىتاپ دۇنيەگە كەلدى. ولاردىڭ اراسىندا «پەرزەنت», «گۇلزي», «شولپان», «اۋىر اپتالار», «بەيتانىس بويجەتكەن», «قانات قاققاندا», «بەل-بەلەستەر» جانە باسقا كوركەم تۋىندىلارى ءوز وقىرمانىن تاۋىپ, قازاق ادەبيەتىنىڭ التىن قورىنا قوسىلدى.

مايدانگەر-قالامگەر شىعارمالارىندا سوعىس تاقىرىبىمەن قاتار, تىلداعى قاراپايىم ادامداردىڭ جانقيارلىق ەڭبەگى كەڭ ورىن الدى. اسەكەڭنىڭ اڭگىمەلەرى مەن حيكاياتتارىندا ءومىردىڭ اششى شىندىعى كەرەمەت سۋرەتتەلەدى.

جازۋشىنىڭ «گۇلزي» پوۆەسىنە ەل تىرشىلىگى قىلىشتىڭ جۇزىنە قويىلعان سۇراپىل سوعىس جىلدارىنداعى شالعايداعى شاعىن اۋىلدىڭ تاعدىرى, گۇلزي اتتى ورىمدەي قىزدىڭ ءومىرى وزەك بولعان. قالامگەر شەبەرلىگىنىڭ ارقاسىندا سىندارلى كەزەڭدە سومدالعان گۇلزي وبرازى ادامدى ەرىكسىز باۋراپ, نازىك جاننىڭ اتپال ازاماتتار كوتەرەر اۋىرتپالىقتى ارقالاعان ەرلىگىنە ءتانتى ەتەدى.

ءوزىنىڭ ۇزاق تا ماعىنالى عۇمىرىنىڭ الپىستان استام جىلىن بۇگىنگى استانا قالاسىندا وتكىزگەن مايدانگەر جازۋشى تۋعان قالاسىنىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتىنىڭ, جاس ۇرپاقتى ادامگەرشىلىك رۋحتا تاربيەلەۋ جۇمىسىنىڭ جاندانۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. كوزى تىرىسىندە جەتپىس جىلعا تارتا بىرگە وتاسىپ, تاعدىر-تالايىنىڭ اششىسىن دا, تۇششىسىن دا قاتار كورە ءجۇرىپ, ون ءبىر بالا تاربيەلەپ ءوسىرىپ, ۇلىن ۇياعا, قىزىن قيا­عا قوندىرعان اسكەن اعامىز بەن فاريدا انامىزدىڭ عۇمىرى, ءجۇرىپ وتكەن جولى – ۇرپاققا ۇلگى-ونەگە.

ارقانىڭ ارداقتى ازاماتى, قازاقتىڭ تانىمال جازۋشىسى اسكەن نابيەۆتىڭ تۋعانىنا بيىل 100 جىل. وسىعان وراي, ءوزىنىڭ تۋعان قالاسى – استانادا بيىل جازۋشىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان ەسكە الۋ كەشتەرى جانە فوتوكورمەلەر ۇيىم­داستىرىلۋدا. جىل سوڭىنا دەيىن قالامگەردىڭ مەرەيتويى اياسىندا عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيالار, رەس­پۋبليكالىق ۇزدىك شىعارمالار جانە كوركەمسۋرەت بايقاۋلارى جانە ت.ب. ءىس-شارالار وتەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.

استانانىڭ الماتى اۋدانىندا اسەكەڭنىڭ اتىندا كورىكتى كوشە بار. ارينە, ومىرشەڭ تۋىندىلار يەسىنە قانداي قۇرمەت كورسەتىلسە دە ارتىق ەمەس.

تاعىدا

گۇلبارشىن وكەشقىزى

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button