تاعدىردىڭ باسقا سالعان قيىندىعىن وڭاي جولمەن ەڭسەرەمىن دەپ بىلمەستىك پەن ءدىني ساۋاتسىزدىقتان دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمنىڭ ارباۋىنا ءتۇسىپ, ءوز قاتەلىگىن كەش بولسا دا ءتۇسىنىپ, ەلگە ورالعان ايگەرىم (ەسىمى وزگەرتىلگەن) سيريادا كورگەن ازاپتى كۇندەرىمەن ءبولىسۋدى ءجون سانادى.
بۇگىندە ەكى بالا ءوسىرىپ وتىرعان ايگەرىم 2013 جىلى 19 جاسىندا جالعان سەنىمنىڭ جەتەگىندە قاراعاندى قالاسىندا وقىپ جۇرگەن جوعارى وقۋ ورنىن اياقسىز تاستاپ, سيريانى بەتكە الادى. بۇل جاعدايدان مۇلدەم بەيحابار اتا-اناسى قىزىن قانشا ىزدەگەنىمەن ناتيجەسىز بولىپ, شاراسىز كۇي كەشەدى.
كوزىنە جاس العان ايگەرىم ءوز ءسوزىن: «گازيانتەپ قالاسىندا ءبىر كۇن تۇنەتىپ, تاڭەرتەڭگىسىن شەكاراعا جەتكىزدى. ءزايتۇن ەگىلگەن ەگىستىك الاڭىن 15/20 مينۋتتاي جۇگىرىپ, شەكارا استىق. جەتكەن سوڭ ءبىزدى اراب ۇلتىنىڭ ازاماتتارى كۇتىپ الىپ, ەرلەر مەن ايەلدەردى ەكى توپقا ءبولىپ الىپ كەتتى. ءبىر كۇننەن سوڭ مەنى قازاق جاماعاتى ورتاسىنا اپارىپ, قازاق ازاماتىمەن نەكەگە تۇرعىزدى. ەكى جىل وتكەن سوڭ جولداسىم قايتىس بولىپ قولىمدا ءبىر جاسار ۇلىم, قۇرساعىمدا ءۇش ايلىق بالاممەن جەسىر قالدىم. ەكىنشى ۇلىمدى بوسانعاننان كەيىن ازەربايجان ۇلتىنىڭ ازاماتىمەن نەكەلەستىردى. ول كىسى 4 اي 10 كۇننەن سوڭ سوعىستا قايتىس بولدى. قولدان قولعا نەكەلەستىرۋ وسىمەن توقتامادى, ەندىگى جولداسىم اراب ۇلتىنان بولدى. بۇل نەكەدەن دۇنيەگە ءۇشىنشى ۇلىمدى اكەلدىم. بالالاردى ۇيدە بوساندىم. وزەگىمدى ورتەگەن وكىنىش سالدارىنان ۇلىم سالماق قوسپايتىن دەرتپەن ءالجۋاز بولىپ تۋدى. كورەتىنىمىز كۇندەلىكتى اتىس, جارىلىس, جەردە جاتقان ادام دەنە مۇشەلەرىنىڭ بولشەكتەرى, اينالا قانعا بويالعان. شاددات قالاسىندا اۋە شابۋىلىنان قورعانۋعا ارنالعان ارنايى عيماراتتا جاسىرىنىپ, جان ساقتاپ جۇردىك» دەپ ايگەرىم كوز جاسىنا ەرىك بەردى.
«ۇيقىسىز, ءنار تاتپاعان كۇندەرىم, ەلىمە, جەرىمە دەگەن ساعىنىشىم, كەتكەنىم ءۇشىن وكىنىشىم جانىمدى جەگىدەي جەپ, ءۇش بالامدى قولىما الىپ قاشۋعا بەل بۋدىم. جولداسىمنان كومەك سۇراعاندا ەش كومەكتەسە المايتىنىن, كومەكتەسسە ءولىم جازاسىنا كەسىلەتىنىن ايتىپ باس تارتتى. جاماعاتتان شەكارا اسۋعا كومەك بەرە الاتىن ادامداردىڭ بار ەكەنىن جانە اقىسىنا ون ەكى مىڭ اقش دوللارىن الاتىندارىن ەسىتتىم. قولىمدا ونداي قاراجاتىم بولماعان سوڭ, ءۇش بالامدى قولعا الىپ, قاقاعان قىستىڭ قاڭتار ايىندا ەش دايىندىقسىز قاشۋعا شەشىم قابىلدادىم. سوعىستا ۇشقان وقتىڭ اراسىمەن جولعا شىقتىم. ءشول دالادان بالا ارباسىن تاۋىپ الدىم. ىشۋگە سۋ, جەۋگە تاماق, ءتىپتى بالالارىمدى ورايتىن كورپەسىز 20 شاقىرىمدىق مينا الاڭىن 30 ساعاتتاي ءجۇرىپ ءوتتىم.
جولداعى كورگەن قيىندىقتاردان سوڭ ءتورت ايلىق بالام قايتىس بولدى. بالامدى ءوز قولىممەن ءشول دالاعا جەرلەپ, ءبىرشاما ۋاقىتتان سوڭ كۇردتەردىڭ لاگەرىنە جەتتىك. «مۋحادجەرسىڭ» بە؟ (شەت ەل ازاماتشاسىسىڭ با؟) دەپ «ماكار» دەگەن ايەلدەر لاگەرىنە ورنالاستىردى. ماكاردا جۇرگەندە ەكىنشى ۇلىم شاتىردان قۇلاپ كەمتار بولىپ قالدى. وسى لاگەردە بەس اي بولىپ, «جۋسان-3» وپەراتسياسىمەن وتانىم قازاقستانعا ورالدىم. اللاعا شۇكىر, ەلباسىمىزعا العىسىم شەكسىز!» دەپ كۇرسىندى كەيىپكەرىمىز.
– جات اعىمعا ءتۇسۋىم – ءدىني ءبىلىمىمنىڭ تايازدىعىنان. ءبىلىم الۋدىڭ ءتۇرلى جولدارى بار, اسىرەسە, ءدىني ءبىلىم الۋشىلارعا اسا ساقتىق قاجەت ەكەنىن, تەك مامانداردان, ياعني قمدب-نىڭ قاراماعىندا جۇمىس اتقارىپ جۇرگەن مەشىت يمامدارىنان سۇراۋ كەرەك ەكەنىن ايتقىم كەلەدى. مەن باسقان قادامعا, مەن اداسقان اعىمعا ەشبىر قاراكوز قازاعىم تۇسپەسىن دەپ تىلەيمىن. جاستىق قىزبالىعىممەن كوپ نارسەنىڭ بايىبىنا بارماستان, وقىپ جاتقان مەديتسينالىق ءبىلىمىمدى تاستاپ كەتتىم. بارىمدى باعالاماي, تۋىپ-وسكەن جەرىمنىڭ قادىرىن بىلمەگەنىم جادىمدا جازىلماستاي جارا قالدىردى. مۇسىلمان باۋىرلارىمنىڭ سۋداي اققان قانى, بولشەكتەلىپ جاتقان دەنەلەر, ۇشقان وق, ەڭىرەگەن انا مەن بالا ءبىر ءسات تە ويىمنان شىعار ەمەس. ءوزىم كوزبەن كورىپ, كوكەيىمە تۇيگەنىم – «اللاھ جولىندا «جيھاد», مۇسىلمان باۋىرلارىمىزعا كومەك كەرەك» دەپ ت. ب. ءتۇرلى ۇگىتتەرگە سالىپ, الداپ-ارباپ شاقىرىپ, جەر مەن مۇنايدىڭ داۋى ءۇشىن بولىپ جاتقان قان مايداننىڭ قاق ورتاسىنا ءبىر-اق اپاراتىندارىن ايتقىم كەلەدى, – دەگەن ايگەرىم وكىنىشكە تولى اڭگىمەسىن اياقتادى.
ا.ايتەنوۆا,
نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ
ءدىن پروبلەمالارىن زەرتتەۋ
ورتالىعىنىڭ پسيحولوگ مامانى
