جاڭالىقتاررۋحانياتتاعزىم

ادەبيەتتانۋ الىبى ەدى

قازاق ادەبيەتتانۋ عىلىمى اۋىر قازاعا ۇشىرادى. كورنەكتى عالىم, سىنشى, ­فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور, ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى سەرىك قيراباەۆ 95 جاسقا قاراعان شاعىندا دۇنيەدەن وزدى. ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ پەن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ اكادەميكتىڭ وتباسى مەن تۋعان-تۋىستارىنا كوڭىل ايتتى.

[smartslider3 slider=505]

كەشەگى قازاق ادەبيەتى الىپتارىنىڭ كوزىن كورىپ, ءتالىمىن العان سەرىك سمايىلۇلى ءوزى دە ۇلتتىق ادەبيەتتانۋدىڭ ءىرى تۇلعاسىنا اينالدى. ۇلى وتان سوعىسىنان كەيىنگى جىلدارى عىلىم كوشىنە ىلەسىپ, جەتپىس جىلدان استام ۋاقىت العا سۇيرەدى. سوڭعى كۇندەرىنە دەيىن قالامىن قولىنان تۇسىرمەي, سوڭىندا مول مۇرا, ىرگەلى ەڭبەكتەردى قالدىردى.
عىلىممەن اينالىسا ءجۇرىپ, مەرزىمدى ءباسپاسوزدىڭ ورلەۋىنە اتسالىستى. بىرنەشە گازەت-جۋرنالعا باسشىلىق ەتتى. قازاقتىڭ مەملەكەتتىك كوركەم ادەبيەت باسپاسىنىڭ اعا رەداكتورى, «ادەبيەت جانە يسكۋسستۆو» (قازىرگى «جۇلدىز») جۋرنالىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىس ىستەدى. «پيونەر» جۋرنالىندا رەداكتور, «سوتسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشىسى, رەداكتسيالىق القا مۇشەسى بولدى.
1958 جىلدان باستاپ 30 جىل بويى اباي اتىنداعى قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا ەڭبەكتەندى. «قازاق ادەبيەتى» كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى, ينستيتۋت رەكتورىنىڭ وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقاردى. وقىتۋشىلىقتى عىلىممەن ۇشتاستىرىپ, كوپتەگەن شاكىرتتەردى تاربيەلەدى. وسى كۇندەرى سولاردىڭ اراسىنان شىققان اكادەميكتەر, عىلىم دوكتورلارى, عىلىم كانديداتتارى از ەمەس.
سەرىك قيراباەۆتىڭ قازاق ادە­بيەتىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ارنالعان سىن ماقالالارى مەن رەتسەنزيالارى 1948 جىلدان باستاپ جارىق كورە باستادى. سودان بەرگى ۋاقىتتا 800-دەن استام ادەبي سىن, عىلىمي ماقالالار مەن ەڭبەكتەردى جازدى. سپانديار كوبەەۆتىڭ شىعارماشىلىعى جايىندا كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعادى. «ساكەن سەيفۋللين» مونوگرافياسىن جازىپ, عىلىم دوكتورى اتاندى.
1988 جىلى م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى بولىپ تاعايىندالدى. سول جىلى قۇرىلعان الاش ارىستارىن اقتاۋ جونىندەگى كوميسسيا مۇشەسى رەتىندە شاكارىم قۇدايبەردىۇلى, احمەت بايتۇرسىنۇلى, مىرجاقىپ دۋلاتۇلى, ماعجان جۇمابايۇلى, جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى ەسىمدەرى مەن ولاردىڭ ەڭبەكتەرىنىڭ ورتامىزعا ورالۋىنا سۇبەلى ۇلەسىن قوستى.
سەرىك سمايىلۇلى «جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ» اتتى كىتابى ءۇشىن ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى سىيلىعىنا يە بولدى. قايىم مۇحامەدحانوۆ, زاكي احمەتوۆ, جۇماعالي ىسماعۇلوۆ, مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆ, مۇحتار قۇل-مۇحاممەدپەن بىرىگىپ جازعان ۇلى ابايدىڭ شىعارماشىلىق مۇراسىنا ارنالعان ەڭبەك ءۇشىن مەملەكەتتىك سىيلىقتى يەلەندى.
كورنەكتى عالىم ءبىلىم ماسەلەلەرىنە دە سەرگەك قارادى. 1952 جىلدان باستاپ ورتا مەكتەپكە ارنالعان وقۋلىقتاردى جازۋمەن شۇعىلداندى. سەرىك قيراباەۆ جازعان «قازاق ادەبيەتى» وقۋلىعىمەن بىرنەشە ۇرپاق وقىدى. ادەبيەتتانۋشى كوپ جىلدار بويى ءبىلىم مينيسترلىگى جانىنداعى وقۋ-ادىستەمەلىك كەڭەسىنىڭ ادەبيەت سەكتسياسىنىڭ توراعاسى رەتىندە ورتا جانە جوعارى مەكتەپكە ارنالعان وقۋلىقتار مەن باعدارلامالاردى جاڭعىرتۋ, جەتىلدىرۋ ىسىنە باسشىلىق جاسادى. وسى ەڭبەكتەرى ءۇشىن قازاقستان ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى, قازاقستاننىڭ جانە قىرعىزستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىم قايراتكەرى اتاندى.
ۇلت ءبىلىمى مەن عىلىمىنىڭ ورلەۋىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوسىپ, ادەبيەتتانۋدىڭ الىبىنا اينالدى. ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارى ەلوردادا تۇرعان  سەرىك سمايىلۇلىنىڭ جارقىن بەينەسى جادىمىزدان ەشقاشان وشپەيدى. مارقۇمنىڭ وتباسى مەن تۋعان-تۋىسقاندارىنىڭ قايعىسىنا ورتاقتاسىپ كوڭىل ايتامىز. اللا الدىنان جارىلقاپ, جانى ءجانناتتىڭ تورىنەن ورىن السىن.
 

نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمدىگى,

نۇر-سۇلتان قالالىق ءماسليحاتى

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button