ءبىراز جىل بۇرىن «ايەلدەن اقىن شىقپايدى, كۇيشى نە ءبيشى بولماسا» دەپ كەسىپ ايتقان كورنەكتى اقىن ەسەنعالي راۋشانوۆقا قارسى ءۋاجدى الدىمەن جانات اسكەربەكقىزىنىڭ جىرىنان جولىقتىردىق. جانات جالعىز ەمەس ەكەن, اپاسىن اسىلزات ارىستانبەك قوستايدى. راس, اسىلزات – اقىن. ەندەشە, اقىننىڭ جىرى سويلەسىن.
اباي ەسكەرتكىشى
ابايدىڭ كوشەسىندە استانادا,
تاس ءمۇسىن بار تانيتىن جاس بالا دا.
باس اقىندى قولادان قۇيعان شەبەر,
ايبىن بەرىپ تۇرسىن دەپ باس قالاعا.
ەش وكپەڭ بولماسا دا تاسقا سەنىڭ,
كوزىڭنەن كورىنبەيدى جاسقا سەنىم.
جولىمنان قالسام-داعى سالەم بەرەم,
قولىمنان نە كەلەدى باسقا مەنىڭ.
جازعىرىپ قايتەم بوسقا ونەرلىنى,
مۇمكىن بۇل ءمۇسىنشىنىڭ شەبەرلىگى.
ايتەۋىر تومەن قاراپ تۇراسىڭ سەن,
تومەندەپ كەتكەندەي-اق ولەڭ قۇنى.
قاسقايىپ تۇرار ما ەدىڭ قۇبا بەلدە,
(كولىكتەر بارا جاتىر شۇباپ ورگە).
قاراعىڭ دا كەلمەيتىن شىعار بالكىم,
باس-باسىنا بي بولعان مىنا ەلگە.
زىمىراعان زامانعا وي جەتپەۋدە,
زاپىران قۇسىپ ءجۇرمىن وي جەپ مەن دە.
ءجۇزىڭدى تىكتەي الماي تۇرسىڭ بالكىم,
كىندىگىن جالتىلداتقان بويجەتكەنگە.
قارارىڭدى بىلە الماي قايسى كوشكە,
قاباعىڭدى تۇيە الماي قايقى توسكە.
قاراۋعا ۇيالاتىن شىعارسىڭ-اۋ,
قۇلقىنىن اقشا تەسكەن بايشىكەشكە.
توزگەن ەدىڭ تالاي سىن, ازاپتارعا,
بۇدان وتكەن دەيسىڭ بە ازاپ بار ما؟
قاراۋعا ءداتىڭ بارماي تۇر ما الدە,
قازاقشا سويلەمەيتىن قازاقتارعا.
ءمۇسىنشى الدە سەنى تۇسىنبەگەن,
دالەلدەر ەكەن مىناۋ ءىسىن نەمەن؟
تاس ءمۇسىن بولساڭ-داعى تابانىڭا,
رۋحىڭدى سەزىنۋ ءۇشىن كەلەم.
تاس ءمۇسىن بولساڭ-داعى ەرەن ساناپ,
السام دەپ كەلەم ىلعي سەنەن ساباق.
شۋلاعان كولىكتەردىڭ اراسىندا,
تۇراسىڭ دا قوياسىڭ تومەن قاراپ.
كولبۇلتە كوبەيگەن سوڭ ەلدە ماناپ,
كورمەيدى تاس ءمۇسىندى ورگە بالاپ.
ءاي, بالكىم, بەكەر تۇرسىڭ مىنا جەردە,
تومسارىپ, تاس بۇركەنىپ, جەرگە قاراپ.
كىناڭ جوق تاستان تۇلعاڭ ويىلعاسىن,
قالانىڭ ورتاسىنا قويىلعاسىن.
ابايلاماي جولىڭدى كەسكەن قازاق,
ابايدى وسىلاي دا مويىنداسىن.
***
كەش باتسا ەستىگىم كەپ جۇلدىز ءۇنىن,
ءتۇرلى تۇسكە بويايمىن مۇڭ قىزىلىن.
ءسىزدى سۇيەتىنىمە سەندى ءبəرى,
ءسىز عانا سەنبەدىڭىز ءبىر قىزىعى.
جۇلدىز دەگەن شام با ەكەن جارىق توككەن,
ساعىندىرساڭ وسىلاي زارىق دەپ پە ەم.
توبەڭىزدەن ءبىر جۇلدىز اعىپ تۇسسە,
جۇرەگىمنىڭ جاسى ول تامىپ كەتكەن.
ايىقپاسىم بەلگىلى بار كەسەلدەن,
باردان گورى جان ەدىم ارعا سەنگەن.
سەزىمىمنەن ءوزىمنىڭ ۇركىپ قاشقان,
ۇركەر جۇلدىز سياقتى ەم تاڭدا سونگەن.
توقتاپ قالسا امال جوق ءبىر كۇن ۋاقىت,
ادامزاتقا بۇيىرعان بۇلدىر باقىت.
كۇن شىققانشا كوز ىلمەي ءسىزدى كۇتتى,
شولپان جۇلدىز شولپىسىن سىڭعىرلاتىپ.
الاۋلاعان سەزىمنىڭ وتى كۇشتى,
سوردىڭ قويۋ سورپاسىن باتىپ ءىشتىم.
ءسىزدى سۇيەتىنىمە ءبəرى سەندى,
ءسىز عانا سەنبەدىڭىز…
وكىنىشتى…
***
ءسۇيىپ تە تۇرىپ, سۇيىكتى بولىپ,
سەتىنەپ جانىم, شەرلەنەم,
ءسۇيۋدى – باقىت دەيتىننىڭ ءبارى,
ءالى دە ءسۇيىپ كورمەگەن.
اداسىپ بارىپ, تالاسىپ-تالىپ,
ءسۇرىنىپ, سوسىن, ەس كىردى.
ادامنىڭ ناعىز باقىتتى شاعى –
سۇيمەگەن كەزى ەشكىمدى.
جىلىنىپ بارىپ, جۇلىنىپ-جارىپ,
جۇرەك كوزىنەن جاس تاماد.
ماحاببات وتى تۇتانعان كۇننەن,
باقىتسىزدىقتار باستالاد.
كورىنبەس كوزگە ەلەستى قۋىپ,
كوڭىلدى, سوسىن, ءبىر دەمدەر.
ادامنىڭ ءبارى سۇيىسكەن ساتتەن,
باقىتىن ىزدەپ جۇرگەندەر.
ساناسى ابدەن ەسكىرگەن دەمە,
ساناما جاسىق, پاسىققا.
باقىتتى بولعىڭ كەلسە ەگەر, دوسىم,
سۇيۋگە وندا اسىقپا!
اداستىم دەي بەر, ادامنىڭ ءبارى,
باقىتقا سەندەي اسىققان.
باقىتتىمىن دەپ ايتپايدى بىراق,
سەبەبى, ولار – عاشىقتار!
ءوزىم دە – تۇتقىن, شىعا الماي كەلەم,
جۇرەكتەي جۇقا بولمەدەن.
ءسۇيۋدى – باقىت دەيتىننىڭ ءبارى,
ەشقاشان ءسۇيىپ كورمەگەن
***
اسقاقپىن, سۇرامان كەشىرىم,
تاكاپپار بولۋدىڭ نەسى ءمىن؟
ءبارىبىر ۇمىتا المايسىڭ,
ەسىڭنەن كەتپەيدى ەسىمىم.
ەركەمىن, ول راس ەلىكتەي,
كورگەن جان تۇرا الماس ەلىتپەي.
ۋىسقا تۇسپەيمىن, ايتسە دە,
ۋىلجىپ تۇرامىن ورىكتەي.
جانىڭدى وقيمىن بالشىداي,
ءتانىمدى كەتەمىن ارشىماي.
ۇكىلى ۇمىتپەن الدايمىن,
ءۇزىلىپ تۇسەتىن تامشىداي.
جۇرەكتى جۇرەكپەن قارسى الىپ,
باعامدى بىلە الدىڭ قانشالىق.
سۇيۋگە ۇمتىلىپ سول كۇيى,
ەرنىمە قالاسىڭ تامسانىپ.
مىنەز
ادامزاتتىڭ تاۋسىلعان با قۇمارى,
بولعان ەمەس ءبىر مىنەزدە تۇراعى.
مەنىڭ ءوزىم بەتپاقتانىپ كەي كەزدە,
بەتتەن الىپ ۇرىسقىم كەپ تۇرادى.
ءار كۇنىمدى ءجۇرمىن مىنە پاراقتاپ,
دەيتىن انام «اياعىڭدى ساناپ باس».
سالماقتىراق كورىنگەنمەن كەتەدى-اي,
قىزعانىشتىڭ قىزىل ءيتى جالاقتاپ.
تاپسام دەيمىن ءبىر باعىتتا تەك تۇراق,
تۇنىمەنەن مازامدى الار كوپ سۇراق.
تەگى قىمبات ولەڭ جازىپ جۇرسەم دە,
كەيدە ارزان وسەك ايتقىم كەپ تۇراد.
جۇرەم كەيدە كوشە كەزىپ سەندەلىپ,
تۇندە وتىرام ەستى سوزبەن «ەمدەلىپ».
اللا مەنى ادام قىلىپ جاراتسا,
ءومىر مىناۋ جىبەرىپتى پەندە قىپ.
اتاق قۋىپ سىيماي كەتەم ولكەگە,
دولداناتىن كەزدەرىم كوپ جەر تەبە.
اقىندىعىم الاماندا الدىرماس,
ايەلدىگىم – ول وزىنشە ءبىر توبە.
اسىلزات ارىستانبەك
