«اقجاۋىن» باستاپقىدا ۇلتتىق انسامبل بولىپ قۇرىلدى. ونىڭ تاريحى 1997 جىلدان باستالادى. قۇرىلعاننان باستاپ از ۋاقىت ىشىندە رەسپۋبليكاداعى ەڭ الدىڭعى قاتارلى ۇجىمدار ساناتىنان كورىندى. جاپونيا, قىتاي, موڭعوليا, فرانتسيا, گەرمانيا, ۋكراينا سىندى ەلدەردە گاسترولدىك ساپاردا بولىپ, ەڭ ۇزدىك ساحنالاردا ونەر كورسەتتى.
2000 جىلى قازاقستان جاستار وداعى سىيلىعىنىڭ, 2002 جىلى شىعارماشىل جاستاردىڭ حالىقارالىق «شابىت» فەستيۆالىنىڭ لاۋرەاتى اتاقتارىنا يە بولىپ, وركەسترگە 2003 جىلى ۇكىمەت قاۋلىسىمەن «اقجاۋىن» مەملەكەتتىك كامەرالىق وركەسترى اتاعى بەرىلدى.
قازىرگى ۋاقىتتا وركەستر قۇرامىندا 30-دان استام ونەرلى جاس, حالىقارالىق, رەسپۋبليكالىق كونكۋرستاردىڭ لاۋرەاتتارى جەمىستى ەڭبەك ەتىپ, حالىق ونەرىن ناسيحاتتاۋدا. وركەستردىڭ قۇرامىنداعى مادەنيەت قايراتكەرلەرى كاسىبي ورىنداۋشىلىق شەبەرلىگىن ودان ءارى كوتەرىپ, جەتىلدىرە تۇسۋدە جانە رەپەرتۋارلارىن بايىتۋدا تىنىمسىز ەڭبەك ەتۋدە.
«اقجاۋىن» كامەرالىق وركەسترىنىڭ رەپەرتۋارى ونەر ۇجىمىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى, كوركەمدىك جەتەكشىسى, كورنەكتى كۇيشى-كومپوزيتور, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى, اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى سەكەن تۇرىسبەكتىڭ اۆتورلىق كۇيلەرىن جانە ءار وڭىردەگى كۇيشىلىك ءداستۇردىڭ كۇيلەرىن, كلاسسيكالىق شىعارمالاردى قامتيدى. وركەستردىڭ شىعارماشىلىق جاعىنان وزىندىك ەرەكشەلىگى – شاعىن كامەرالىق قۇرامدا وزگە وركەسترلەردىڭ رەپەرتۋارلارىن قايتالاماۋ.
2000 جىلى قازاقستان جاستار وداعى سىيلىعىنىڭ, 2002 جىلى شىعارماشىل جاستاردىڭ حالىقارالىق «شابىت» فەستيۆالىنىڭ لاۋرەاتى اتاقتارىنا يە بولىپ, وركەسترگە 2003 جىلى ۇكىمەت قاۋلىسىمەن «اقجاۋىن» مەملەكەتتىك كامەرالىق وركەسترى اتاعى بەرىلدى
سەكەن تۇرىسبەكتىڭ كۇيلەرى – ءبىر-ءبىر تاريح. ماسەلەن, «ارۋ انا» كۇيى ايگىلى جازۋشى شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ «بوراندى بەكەت» رومانى اسەرىمەن جازىلدى. بۇل تۋىندىنى كۇي-پورترەت دەپ اتاساق بولادى. وسى قاتاردا اتاپ وتۋگە لايىق «جۇماتاي» دەيتىن كۇيى دە بار. اتالمىش شىعارما جىر قاعانى – جۇماتاي جاقىپباەۆقا ارنالعان. «اعانىڭ الدى – اق جايلاۋ» دەيمىز. سول سياقتى سەكەن تۇرىسبەكتىڭ اعالارىنا ارنالعان «اق جايلاۋ», كورنەكتى اقىن ولجاس سۇلەيمەنوۆ قۇرمەتىنە جازىلعان «جازعى قار» اتتى كۇيلەرى بار.
اسىرەسە «بەسىك» كۇيىنىڭ نەمەسە شىعارمانىڭ ەكىنشى اتاۋى «بالاۋسانىڭ» تاريحى قىزىق. اۋمالى-توكپەلى جىلدارى, سەكەننىڭ اكەسى كارىم بەسىكتە ۋىلدەپ جاتقاندا بۇل اۋلەت شەكارا اسقان. اقىرى بالاسى سەكەن سول بەسىكپەن كەرى ورالدى. بۇل كۇي سول تاعدىردان, ءوز اۋلەتى, ءوزىنىڭ باسىنان وتكەن وقيعادان سىر شەرتەدى.
ارينە, حالىق اراسىندا كەڭ تانىمال, جۇرت ءسۇيسىنىپ تىڭدايتىن «كوڭىل تولقىنى» جانە «اق جاۋىن» كۇيلەرى تۋرالى ايتپاي كەتپەۋگە بولمايدى. العاشقىسى اۆتور انار مەن جانار اتتى قوس پەرزەنتىنەن ايىرىلعاندا جازىلدى. كۇيشى-كومپوزيتوردىڭ ءوزىنىڭ «قاسىرەتتەن قاسيەتتى ونەر تۋادى» دەپ ايتاتىنى بار. جاپون حالقى وسى «كوڭىل تولقىنى» كۇيىن ءوز قاسىرەتىندەي قابىلدايدى. بۇل كۇيدى ەستىگەندە, حيروسيما مەن ناگاساكي قاسىرەتى ەسىنە تۇسەدى. ونىڭ سەبەبى كەزىندە «كوڭىل تولقىنى» اتوم جارىلىسىنا ارنالعان دەپ حابارلانعان. ال «اق جاۋىن» قوعامداعى قايشىلىقتاردى شايۋ ءۇشىن جازىلعان. وسى كۇي قىتايداعى تەلەارنالاردىڭ بىرىنەن اۋا رايى بولجامى ايتىلعاندا ويناتىلادى.
سەكەن تۇرىسبەك اسا كورنەكتى اقىن ماعجان جۇماباەۆتىڭ «باتىر بايان» داستانى جەلىسىمەن بەلگىلى رەجيسسەر سلامبەك تاۋەكەل تۇسىرگەن, پوەزيالىق شىعارما اتتاس كوركەم ءفيلمدى مۋزىكامەن كوركەمدەدى. سونىڭ ىشىندە شوقتىعى بيىك تۋىندىنىڭ ءبىرى – «دارابوز» كۇيى.
«اقجاۋىن» كامەرالىق وركەسترى رەپەرتۋارىندا كۇي اتاسى – قۇرمانعازىنىڭ, كۇي اناسى – دينا نۇرپەيىسوۆانىڭ تۋىندىلارى, حالىق كۇيى «بۇلعىن سۋسار», كەتبۇعانىڭ «اقساق قۇلان», مۇكەيدىڭ «قوسباسقان قوڭىر», تاتتىمبەتتىڭ «بەس تورە», جانتورەنىڭ «شالقىما», تولەگەن مومبەكوۆتىڭ «سالتانات» كۇيلەرى دە بار. وسى سوڭعى اتالعان كۇيدى سەكەن تۇرىسبەك اۆتور قولىنان الدى. وركەستر ءمونتيدىڭ «چارداش», كارل دجەنكينستىڭ «پاللاديو», ۋيليامنىڭ «ۆيكتوريا» سىندى الەمدىك كلاسسيكالىق تۋىندىلاردى دا ورىندايدى. جالپى «اقجاۋىن» رەپەرتۋارىنا 200-گە جۋىق ءان مەن كۇي ەنگەن.
سەكەن تۇرىسبەك – بىرنەشە تانىمال ءاننىڭ اۆتورى. اندەرىنىڭ ءبىرازى كورنەكتى اقىن, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى نەسىپبەك ايتۇلىمەن شىعارماشىلىق بىرلەستىكتە تۋعان. سەكەن تۇرىسبەك ۇلى ابايدىڭ «مەن ءبىر جۇمباق اداممىن» ولەڭىنە دە ءان جازدى. كۇيشى-كومپوزيتور كورنەكتى اقىن, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى ۇلىقبەك ەسداۋلەتتىڭ ولەڭدەرىنە دە ءان جازدى.
