ناۋرىز مەيرامىنىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى ۇلتتىق سالت-ءداستۇرىمىزدى جاڭعىرتادى. ال قازاقتىڭ بولمىسىمەن بىتە قايناعان ونەردىڭ بىرەگەيى, ارينە, جانۋار تورەسى – جىلقى تۇلىگىمەن بايلانىستى ەكەنى بەلگىلى. ەلىمىزدە اتالىپ وتىلەتىن قاي مەرەكەنى الىپ قاراساق تا, ات ونەرىنسىز قىزىعى كەلمەيتىندەي كورىنەدى. حالىق ات قۇلاعىندا وينايتىن شاباندوزداردىڭ ەپتىلىگى مەن قايسارلىعان كورۋگە اسىعادى. وسى ورايدا ءبىز ناۋرىز مەيرامى قارساڭىندا قالامىزداعى ات سپورتىنا مامانداندىرىلعان مەكەمەدە بولىپ, وسىنداعى تىرلىكپەن تانىسىپ قايتقان ەدىك.
استانا ىرگەسىندەگى كوكتال كەنتىندە ورنالاسقان شاعىن يپپودرومنىڭ بازاسىندا «№7 بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر سپورت مەكتەبى» مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق قازىنالىق كاسىپورنى 2004 جىلى قۇرىلعان ەدى. سودان بەرى مەكەمەدە ەلوردامىزدا ات سپورتىن دامىتۋعا باعىتتالعان جۇمىستار جۇيەلى جۇرگىزىلىپ كەلەدى. العاشقىدا كوكپار, بايگە جانە اۋدارىسپاق سەكىلدى سايىس تۇرلەرى بويىنشا جاتتىعۋلار جانە جارىستار ۇيىمداستىرىلا باستاعان. بىرتىندەپ سپورت مەكتەبىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىندا ءوتىپ تۇراتىن جارىستارعا قاتىساتىن بولدى.
ارادا ەكى جىل وتكەندە قالا اكىمدىگىنىڭ باستاماسىمەن مامانداندىرىلعان مەكتەپتىڭ باعدارلاماسىنا وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرىن ەنگىزۋ جونىندە ماسەلە كوتەرىلىپ كونكۋر (اتپەن كەدەرگىلەردەن سەكىرۋ) سپورتى قوسىلادى. بىلىكتى ماماندار شاقىرىلادى. قىز قۋ مەن تەڭگە ءىلۋ سايىستارى بويىنشا دا توپتار ۇيىمداستىرىلدى. جىل وتكەن سايىن ات سپورتىنا قىزىققان جاستار مەن بالالاردىڭ قاتارى دا كوبەيە ءتۇستى.
اتالعان مەكەمە بازاسىندا ات سپورتى تۇرلەرىنەن استانا قالاسىنىڭ قۇراما كوماندالارى دا جاساقتالدى. شەبەرلىگى شىڭدالا تۇسكەن شاباندوزدار رەسپۋبليكالىق, سونىمەن قاتار, حالىقارالىق جارىستارعا قاتىسىپ, ەلورداعا جۇلدە اكەلە باستادى. ماسەلەن, 2010 جىلى شىمكەنت قالاسىندا وتكەن قازاقستاننىڭ اشىق بىرىنشىلىگىندە استانالىق شاباندوزدار ءبىر التىن, ءبىر كۇمىس جانە ءبىر قولا مەدال جەڭىپ العان. ال الماتىدا كونكۋردان وتكەن الەم كۋبوگىنىڭ ەتاپىندا ءبىر التىن جانە قولا جۇلدەگە قول سوزادى. حانتى-مانسيسك قالاسىندا جاسوسپىرىمدەر اراسىندا وتكەن بۇكىلرەسەيلىك جارىستان دا استانالىقتار قانجىعاسى مايلانادى.
2011 جىلى مەكتەپ باعدارلاماسىنا تاعى ءبىر وليمپيادالىق سپورت ءتۇرى ەنگىزىلدى. اتاپ ايتقاندا, ءۇشسايىس قوسىلادى. بۇل – مانەجدە بەلگىلەنگەن باعىتپەن اياڭداپ ءجۇرۋ, جەلدىرتىپ ءجۇرۋ جانە كەدەرگىلەردەن ءوتۋ سايىستارىنىڭ قوسىندىسى. ياعني, تياناقتىلىقتى, جىلدامدىقتى جانە ەپتىلىكتى قاجەت ەتەتىن, ءۇش كۇندىك جارىس ءتۇرى. بۇل سپورتقا دا قاتىسۋشىلار تابىلىپ جاتتى.
ءبىر ايتارلىعى, اتالمىش مەكەمەدە شىنىققان كوكپارشىلاردىڭ جەتىستىكتەرى كوڭىل كونشىتەدى. استانا كوكپارشىلارى قازاقستان چەمپيوناتىنىڭ تۇراقتى قاتىسۋشىلارى بولىپ قانا قويماي, سوڭعى جىلدارى جۇلدەگەرلەر قاتارىنان ءجيى كورىنىپ كەلەدى. اتاپ ايتار بولساق, ەلوردا قۇراماسى 2012 جىلدان بەرى كوكپار جارىسىندا التىن, كۇمىس جانە قولا ءجۇلدەگەر اتاندى. ماسەلەن, 2015 جىلدىڭ وزىندە عانا 12 سپورتشى ۇلتتىق قۇرامانىڭ ساپىندا قابىلدانىپ, ءبىرنەشە حالىقارالىق جارىستاردا ەل نامىسىن قورعادى. قازاقستاننىڭ سپورت شەبەرى اتاعىن العانداردىڭ الدىندا كوش باستاپ تۇرعاندار دا وسى كوكپارشىلار بولىپ وتىر.
ال وليمپيادا باعدارلاماسىنا كىرەتىن كونكۋر جانە ءۇشسايىس جارىستارىندا دا استانالىق سپورتشىلار جىلدان جىلعا جاقسى كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزە باستادى. سەۋل, تاشكەنت, ومبى, الماتى, بىشكەك, استانا قالالارىندا وتكەن الەم كۋبوگى ەتاپتارى مەن حالىقارالىق تۋرنيرلەردە استانا شاباندوزدارى ەل نامىسىن ابىرويمەن قورعاپ, سان مارتە قازاقستان تۋىن بيىكتەن جەلبىرەتتى.
وسىدان ەكى جىل بۇرىن اتالمىش مەكەمە «استانا» كوكپار كلۋبى» مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق قازىنالىق كاسىپورنى بولىپ قايتا قۇرىلدى. ءدال بۇگىنگى تاڭدا استانالىق شاباندوزدار كۇندەلىكتى جاتتىعۋلارىن جۇرگىزىپ, الداعى جارىستارعا دايىندىق ۇستىندە ەكەن. وسى ورايدا حالىقارالىق جارىستاردا سايىسقا ءتۇسىپ, ەل مەن ەلوردامىزدىڭ نامىسىن ابىرويمەن قورعاپ جۇرگەن كوكپارشىلار باۋىرجان ايماعانبەتوۆ, قايرات الىمقۇلوۆ, دانيار عالينۇروۆ, نۇرلان اسقاروۆ, ءادىلحان حاسەنوۆ, ەۆگەني التەرگوت, كونكۋرشى-ءۇشسايىسشىلار انەل حۋدياكوۆا, ءانۋار دوسمايىلوۆ, ايان عاني, ۆالەري ستارودۋبتسەۆ, ۆيكتوريا كوتينا سىندى سپورتشىلارعا ۇلكەن سەنىم ارتىلىپ وتىر. ارينە, بۇل رەتتە جاتتىقتىرۋشى-ءادىسكەرلەردىڭ ەڭبەگى دە ۇشان-تەڭىز ەكەنىن ايتۋعا ءتيىسپىز. ات قۇلاعىندا ويناپ, كوپتەگەن جارىستاردا جۇلدە الىپ جۇرگەن شاباندوزداردى دايىنداپ جۇرگەن گريگوري ماتيۋح, ەرلان قاناپين, دانيار وسپانوۆ, يرينا پريلەپسكايا, ۆالەريا كابجانوۆا جانە باسقا دا بىلىكتى ماماندار ەلوردامىزدا ات سپورتىن دامىتۋعا وراسان ۇلەس قوسىپ جۇرگەن مايتالماندار دەسە بولادى.
– ءبىزدىڭ كلۋبتىڭ سپورتشىلارى تەك جارىستارعا قاتىسىپ قانا قويماي, ەلوردامىزدا ءوتىپ تۇراتىن مەملەكەتتىك مەرەكەلەرىمىز بەن ۇلتتىق مەيرامدارىمىزدا ءتۇرلى شارالارعا اتسالىسىپ, جارىستار ۇيىمداستىرادى. بۇل رەتتە استانا قالاسىنىڭ دەنە تاربيەسى جانە سپورت باسقارماسىنىڭ ات سپورتىن دامىتۋعا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىپ كەلە جاتقانىن ايتقىم كەلەدى. حالقىمىز «ەر قاناتى – ات» دەپ تەككە ايتپايدى عوي, ياعني, جىلقى تۇلىگى ەلدىكتىڭ دە, ەرلىكتىڭ دە, سىمباتتىلىقتىڭ دا سيمۆولى بولسا كەرەك. سوندىقتان استانامىزدا ات سپورتىن وركەندەتۋگە بارىنشا ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقانىمىزدى ماقتان ەتەمىز, – دەيدى بىزبەن اڭگىمەسىن تۇيىندەگەن «استانا» كوكپار كلۋبى» مكقك ديرەكتورى, سپورت شەبەرى, ۇلتتىق دارەجەدەگى تورەشى امانجول حاسەنوۆ.
استانالىق شاباندوزداردىڭ ءبىر كۇندىك تىرلىگىنە كوز جەتكىزىپ, الداعى سايىستارعا دايىندالىپ, اتتارىن كۇتىپ-باپتاپ جۇرگەن شاباندوزدارعا ساتتىلىك تىلەدىك. جەڭىستى كۇندەردە جۇزدەسەيىك دەگەن نيەتپەن قول الىستىق.
عالىم قوجابەكوۆ
astana-akshamy.kz
