وسى اپتادا ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا استاناداعى ستاتسيونارلار مەن ەمحانالاردى ارالاپ, ەمدەۋ مەكەمەلەرىنىڭ مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋدەگى ماسەلەلەرىنە قۇلاق ءتۇردى جانە ولاردى شەشۋ جولدارىن تالقىلايتىن كەزدەسۋلەر وتكىزدى. سونىمەن قاتار ول ەلوردا حالقىمەن, قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرىمەن, جەرگىلىكتى ءماسليحات دەپۋتاتتارىمەن جانە ازاماتتىق قوعام بەلسەندىلەرىمەن كەزدەستى. قالالىق №10 ەمحانادا وتكەن بريفينگ بارىسىندا جەرگىلىكتى جانە رەسپۋبليكالىق باق جۋرناليستەرىنىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىپ, ازاماتتاردى جەكە قابىلدادى.
مينيستر الدىمەن قالاداعى №1 قالالىق بالالار اۋرۋحاناسى, №2 پەرزەنتحانا, №6 ەمحانا, «سالاۋاتتى استانا» مەديتسينالىق ورتالىعىنا باردى. سونىڭ ىشىندە ەڭ ءىرىسى 90 مىڭنان استام تۇرعىن تىركەلگەن استانا قالاسىنىڭ №6 قالالىق ەمحاناسىندا دارىگەرلەرىمەن العاشقى دەڭگەيدە مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ ساپاسىنا بايلانىستى بىرقاتار پروبلەمالىق ماسەلەلەر تالقىلاندى. مۇندا جالپى پراكتيكا دارىگەرلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ, ولاردى نەگىزگى قىزمەتىنە جاتپايتىن جۇمىستاردان بوساتۋ, ەمدەۋ پروتسەسىنە كوبىرەك كوڭىل ءبولۋ قاجەتتىگى اتاپ ءوتىلدى.
– كۇشەيتۋدى قاجەت ەتەتىن تاعى ءبىر ماڭىزدى باعىت – ەمحانالارداعى پاتسيەنتتەردى قولداۋ قىزمەتتەرى, ولار شاعىمدار مەن وتىنىشتەردىڭ تۇسۋىنە جول بەرمەي, جەرگىلىكتى جەرلەردە ءتيىمدى ىڭعايلى كوممۋنيكاتسيالاردى ۇيرەتىپ, قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس. ەمحاناداعى پاتسيەنتتەر نارازىلىعىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى – ارنايى مامانداردىڭ جانە اسپاپتىق دياگنوستيكانىڭ قولجەتىمسىزدىگى, سونداي-اق بەكىتۋ جانە دارىگەرلەردىڭ ناۋقاستاردىڭ ۇيىنە بارۋ ماسەلەلەرى, – دەدى مينيستر.
ءارى قاراي مينيستر شاقىرتۋلاردىڭ ءتورتىنشى ساناتىنا قىزمەت كورسەتەتىن ەمحانا جانىنداعى جەدەل جاردەم قىزمەتىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. شۇعىل كومەكتى ورتالىقسىزداندىرۋدى جانە اۋداندىق دەڭگەيگە قايتارۋدى ەسكەرە وتىرىپ, وسى پراكتيكاعا تالداۋ جاساۋ جانە تيىمدىلىك جاعدايىندا ءىرى مساك نىساندارىندا شۇعىل ناۋقاستارعا قىزمەت كورسەتۋدىڭ وسىنداي تاجىريبەسىن كوبەيتۋ تاپسىرىلدى. تالقىلانعان كەلەسى تاقىرىپ – مەكتەپتەگى پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر, اتاپ ايتقاندا, بالالاردىڭ جالپى ستوماتولوگيالىق اۋرۋلار پروفيلاكتيكاسىنىڭ ساپاسى, ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندەگى گيگيەنا كابينەتتەرىن قالپىنا كەلتىرۋ تۋرالى بولدى. دارىگەرلەر ءوز كەزەگىندە مەديتسينالىق اقپاراتتىق جۇيەلەردىڭ جۇمىسى بويىنشا شاعىمدارىن ايتىپ, جالپى پراكتيكا دارىگەرلەرىنە پاتسيەنتتەردىڭ كەزەكتىلىگىن تومەندەتۋ جونىندە ۇسىنىستار بەردى. بۇدان ءارى مينيستر جالپى بەكىتىلگەن 70 مىڭ تۇرعىنى بار «سالاۋاتتى استانا» جشس مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. مۇندا ارنايى مامانداردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى, پاتسيەنتتەردىڭ شاعىمدارىمەن جۇمىس ىستەۋ بويىنشا ماسەلەلەر ءسوز بولدى. سكرينينگتەردى قارجىلاندىرۋ جانە مساك, ياعني مەديتسينالىق سانيتارلىق العاشقى كومەك بەرۋ دەڭگەيىندە بيزنەس-پروتسەستەردى وڭتايلاندىرۋ ماسەلەلەرى قوزعالدى.
№10 ەمحانادا وتكەن حالىقپەن كەزدەسۋ بارىسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ باستى قاعيداتىن ەسكە سالدى.
– ءمامس جۇيەسى – جيناقتاۋشى ەمەس جانە ول دەربەس شوتتاردى كوزدەمەيدى, بىراق ىنتىماقتاستىق قاعيداتى بويىنشا جۇمىس ىستەيدى. بۇل مەديتسينالىق كومەككە جۇگىنبەيتىن ازاماتتاردىڭ جارنالارى جوعالىپ كەتپەيدى, قايتارىلمايدى, بىراق ەمدەلۋگە مۇقتاج باسقا پاتسيەنتتەرگە قايتا بولىنەدى دەگەندى بىلدىرەدى. اسىرەسە, قۇنى 1 ملن تەڭگەدەن 40 ملن تەڭگەگە دەيىنگى قىمبات تۇراتىن مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ جاعدايىندا, جيناقتاۋ جۇيەسى شەڭبەرىندە مۇمكىن ەمەس ايرىقشا تەحنولوگيالاردى قولدانۋ جاعدايلارىندا وتە ماڭىزدى, – دەپ اتاپ ءوتتى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ باسشىسى.
سالالىق دارىگەرگە تىكەلەي كىمدەر بارا الادى؟
مەديتسينالىق ۇيىمدارداعى پاتسيەنتتەر تاراپىنان شاعىمداردىڭ ەڭ كوبى ارنايى سالالىق ماماندارعا تەراپەۆت ارقىلى ەمەس تىكەلەي بارۋ ماسەلەسىنە قاتىستى بولادى. وسىعان وراي مينيسترلىك الداعى ۋاقىتتا ارنايى ماماندارعا جولداما الۋ ءتارتىبىن, دياگنوستيكالىق ەمشارالارعا جازىلۋدى, جالپى پراكتيكا دارىگەرلەرىنە بىرنەشە رەت جۇگىنۋ قاجەتتىلىگىن قايتا قارايتىن بولدى.
– قازىرگى ۋاقىتتا سوزىلمالى اۋرۋلارى بار پاتسيەنتتەر ءۇشىن ارنايى ماماندارعا قولجەتىمدىلىك پروتسەسىن ەداۋىر جەڭىلدەتەتىن جاڭا رەگلامەنتتەر دايىندالۋدا. پروتسەستەردى وڭتايلاندىرۋ ناتيجەسىندە قولدانىستاعى انىقتامالاردىڭ 27 ءتۇرىن قىسقارتۋ كوزدەلگەن, راسىمدەردىڭ نەگىزسىز تۇرلەرىن الىپ تاستاۋ ماقساتىندا دياگنوستيكا جانە ەمدەۋ حاتتامالارى قايتا قارالۋدا, – دەدى مينيستر.
سونىمەن قاتار, دارىگەرلەردىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋ ءۇشىن تولتىرۋعا ارنالعان مىندەتتەر جەڭىلدەتىلەدى, ولاردىڭ ءبىر بولىگى ورتا مەديتسينالىق پەرسونال دەڭگەيىنە اۋىستىرىلادى. پاتسيەنتتەرگە ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن جوسپارلى ەمدەۋگە جاتقىزۋعا ارنالعان تالداۋلاردىڭ تىزبەسى جالپى 42 زەرتتەۋگە قىسقارتىلاتىن بولدى جانە ولاردىڭ قولدانىلۋ مەرزىمىن 3 ايعا دەيىن ۇلعايتۋ كوزدەلۋدە.
مينيستر مىنا جاعدايدا ارنايى سالالىق دارىگەر ماماندارعا تىكەلەي قارالۋعا بولاتىنىن جەتكىزدى:
– شۇعىل جاعدايلار مەن جاراقاتتار, ونىڭ ىشىندە وفتالمولوگيالىق, وتورينولارينگولوگيالىق جانە باسقا دا جاراقاتتار;
– شۇعىل جانە جوسپارلى ستوماتولوگيالىق كومەك كورسەتۋ;
– دەرماتوۆەنەرولوگيالىق بەيىندەگى اۋرۋلار;
– تىركەلگەن جەرى بويىنشا اكۋشەر-گينەكولوگ پەن پسيحولوگقا قابىلداۋ;
– ونكولوگيالىق جانە گەماتولوگيالىق بەيىندەگى اۋرۋلارعا كۇدىك بولعان جاعدايدا;
– ديناميكالىق باقىلاۋ اۋرۋىنىڭ بەيىنى بويىنشا;
– جاستار دەنساۋلىق ورتالىقتارىنا جۇگىنۋ رەگلامەنتى جەڭىلدەتىلگەن.
استانادا 7 ەمحانا بوي كوتەرەدى
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا, اتالعان جەتى ەمحانانىڭ ەكەۋى مەملەكەت تاراپىنان, ال قالعان بەسەۋى كاسىپكەرلەردىڭ جەكە قاراجاتىنا سالىنادى.
– قازىرگى تاڭدا قالا اكىمدىگىمەن تىعىز جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. مەملەكەت قارجىسىنا سالماق سالماي, ينۆەستورلار وزدەرى سالىپ, 20-25 جىلعا مەملەكەت تاراپىنان بەرىلىپ وتىرعان قاراجاتپەن جۇمىستارىن ۇيلەستىرۋ قاراستىرىلىپ جاتىر. قازاقستان بويىنشا 300 مىڭعا جۋىق حالىق تىركەلگەن جەكە ەمحانالار بار. ولاردىڭ تاجىريبەلەرىن زەرتتەپ كوردىك, – دەدى مينيستر.
ال جالپى استانا قالاسى بويىنشا اۋدانداردا ەمحانالار تۋرالى مالىمەتتەرگە كەلسەك, بايقوڭىر اۋدانىندا – 2 مەملەكەتتىك, 3 جەكە ەمحانا, الماتى اۋدانىندا – 5 مەملەكەتتىك, 5 جەكە ەمحانا, سارىارقا اۋدانىندا – 7 مەملەكەتتىك, 8 جەكە ەمحانا, ەسىل اۋدانىندا – 1 مەملەكەتتىك, 7 جەكە ەمحانا, نۇرا اۋدانىندا – 1 مەملەكەتتىك, 6 جەكە ەمحانا حالىققا قىزمەت كورسەتىپ وتىر. مينيسترلىك ۇسىنىپ وتىرعان جوبادا جاڭا ەمحانالاردىڭ بىرنەشەۋى سول جاعالاۋدا ەمحانا سانى از ەسىل مەن نۇرا اۋداندارىنان بوي كوتەرمەك.
جالپى بۇگىنگى تاڭدا استانا قالاسىندا 11 ستاتسيونار, ياعني ونىڭ ىشىندە 3 كوپبەيىندى اۋرۋحانا, 3 كوپبەيىندى بالالار اۋرۋحاناسى, قالالىق فتيزيوپۋلمونولوگيا ورتالىعى, قالالىق پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعى, قالالىق پەريناتالدى ورتالىق, قالالىق ينفەكتسيالىق ورتالىق جانە كوپبەيىندى مەديتسينالىق ورتالىق, سونىمەن قاتار 47 ەمحانا, ونىڭ ىشىندە 16 مەملەكەتتىك, 29 جەكەمەنشىك ەمحانا, ءىىم ورتالىق گوسپيتالى, ۇوس ارنالعان ورتالىق كلينيكالىق گوسپيتال, ودان باسقا 7 رەسپۋبليكالىق اۋرۋحانا بار. مينيسترلىكتىڭ استانا قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى بويىنشا جوسپارىنا قالانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندەگى ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ, بىرىڭعاي سكرينينگ ورتالىعىن اشۋ, باسقارما جانىنان سيتۋاتسيالىق ورتالىق قۇرۋ, مەديتسينالىق ۇيىمداردى تەحنيكامەن جابدىقتاۋدى جانە مەديتسينا ماماندارىن ەلىمىز بەن شەتەلدە وقىتۋدى جالعاستىرۋ جاتادى.
