ەگەمەندىكتىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتكەن تۋعان ەلىمىز بۇگىنگى كۇنگە تالاي تار جول, تايعاق كەشۋلەردەن ءوتىپ بارىپ قول جەتكىزدى. كۇنى كەشە عانا كەلمەسكە كەتكەن كەڭەس داۋىرىنە ۇركە قاراۋدىڭ ءجونى جوق. ول كەزەڭنىڭ دە وزىندىك ونەگە بولار جاقسى تۇستارى دا, كەمشىلىكتەرى دە بولدى. ونەگە بولعان تۇسى قازاق جاستارى ءبىلىم الىپ, عىلىم جولىنا ءتۇستى. كەمشىن تۇسى قازاقستاندى بولشەكتەپ رەسەيدىڭ قۇرامىنا كىرگىزبەك بولعانى. قازاق كادرلارىن وسىرمەۋى. قالاي بولعاندا دا, وتكەن تاريحىمىزدىڭ ءبىر بەتى. كەز كەلگەن ۇرپاق وتكەنىنە قۇرمەتپەن قاراپ, ءوز ءداۋىرىنىڭ پەرزەنتتەرىن تاريح تارازىسىنان زەردەلەپ, ءادىل باعاسىن بەرەدى. ەسىل ءوڭىرىنىڭ دە ەل سىيلاعان ورەندەرى كوپتەپ سانالادى. سولاردىڭ قاتارىندا بۇكىل سانالى عۇمىرىن تۋعان ەلىنە ادال قىزمەت ەتۋگە ارناعان اسىل ازامات نۇرماعانبەتوۆ ابىلقايىر بولىسبەكۇلىنىڭ ەسىمىن ەرەكشە اتاعان ءجون سياقتى.
تولە ءبيدىڭ:
«اسىل تۋساڭ كەرەي بول,
ۋاق بولساڭ – شوعا بول,
ايىر بولساڭ دوعا بول.
ارعىن بولساڭ – التاي بول,
نايمان بولساڭ – ماتاي بول,
بايۇلى بولساڭ – اداي بول,
ءۇيسىن بولساڭ –بوتباي بول,
بۇل التاۋى بولماساڭ –
قالاي بولساڭ سولاي بول» دەگەنى ارعىننىڭ التاي تارماعىنان تاراعان ابىلقايىر بولىسبەكۇلىنا قاراتا ايتىلعانداي. قاندى قاساپ زۇلمات 1937 جىلى قاراشانىڭ 15 جۇلدىزىندا ابىلقايىر اقمولا قالاسىندا ەركە ەسىلدىڭ جاعاسىندا تۋىپتى. ساۋدا قىزمەتكەرى اكەسى بولىسبەك ەسىلدىڭ جاعاسىنا ۇلكەن اعاش ءۇي سالسا كەرەك. اناسى جامال وسپانوۆا ءۇي شارۋاسىندا بولعان. ابىلقايىر وتباسىنداعى ەكىنشى بالا. ابىلقايىردىڭ بالالىق شاعى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسپەن تۇسپا-تۇس كەلدى. ول ارنارسەنى بىلسەم ەكەن دەپ, تانىسام ەكەن دەپ, قيمىلى شيراق, مەيىرىمدى, اينالاسىنداعى اعايىن, تۋىس, كورشىلەرىنىڭ ىقىلاس-مەيىرىمىنە بولەنىپ ءوستى. اناسى بالاسىن ابكەنىم دەپ ەركەلەتسە, اعالارى مەن دوستارى «اۆكەن» دەدى. ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن وسى ەسىم سىيلاستىقتىڭ, سەنىمدىلىكتىڭ, اينىماس دوستىقتىڭ بەلگىسىندەي بولىپ قالدى.
ابىكەڭنىڭ ايتۋىنشا, اكەسى بولىسبەكتى اسكەرگە سوعىستىڭ باسىندا شاقىرسا كەرەك. اناسى جامال سوعىستىڭ اۋىرتپاشىلىعىنا قاراماي, ءوزىنىڭ ەڭبەكقورلىعىنىڭ ارقاسىندا, ءۇش بالانى ەشكىمنەن كەم دە قىلماي, اش تا قىلماي تاربيەلەپ ەل ساناتىنا قوسىپتى. «كوپ ءسوز جالىقتىرادى, ۇلگى قىزىقتىرادى» دەگەندەي, اتا-انانىڭ ەڭبەككە دەگەن قۇشتارلىعى, ومىردەگى ادالدىعى بالالارىنىڭ بويىنا دارىپتى. جاراتقاننىڭ بەرگەن كۇشى مەن دەنساۋلىعىنىڭ ارقاسىندا ابىكەن, ۇلكەن اعاسى ەرعاليمەن تىزە قوسىپ, اناسىنا قولقانات بولا ءبىلدى: مال جايلادى, شانامەن ەسىلدەن سۋ تاسىدى, كەز كەلگەن ءۇي شارۋاسىن ىنتا-جىگەرمەن اتقاردى. ءوزى تەڭدەس بالالارمەن قوسىلىپ, جاقىن جەردەگى ۇجىمشارعا بارىپ جۇمىس ىستەدى. ماساق تەردى, مال باقتى. جاسىنىڭ تىم كىشكەنتايلىعىنا قاراماستان «تىل ەڭبەككەرى» اتاندى. جۇمىس پەن تۇرمىستىڭ اۋىرلىعىنا مويىماي باسقا جاسوسپىرىمدەر قاتارلى مەكتەپكە باردى, سول كەزدىڭ وزىندە ءتۇرلى ويىن-ساۋىقتارعا دا ۋاقىت تابا ءبىلدى. ماڭايداعى بۇكىل بالا جينالىپ ستاديونعا بارىپ, فۋتبول, ۆولەيبول, باسكەتبول, شايبالى حوككەي وينايتىن الاڭسىز بالالىق-اي! اياققا كونكيدى لەكتىرىپ اپ, ەسىلدىڭ جالتىراعان ايناداي ايدىنىندا شىر كوبەلەپ اينالىپ, مۇز ۇستىندە ايشىقتاۋ قانداي عانيبەت دەسەڭىزشى! اق كورپە جامىلعان اپپاق قىراتتاردان شاڭعى تەۋىپ سو-وناۋ بيىكتەن كوڭىل قاناتىندا زىر ەتىپ تومەن قاراي قۇلديلاپ كەپ, قارعا كومپ ەتىپ كۇلكىگە قارق بولاتىن الاڭسىز-قامسىز بالالىق كىم-كىمگە بولماسىن ىستىق-اۋ, شىركىن!
ول جاس كەزىنەن بىلىمگە, ونەرگە جاقىن بوپ ءوستى. بىلمەككە قۇمارتقان جاس جۇرەگى ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە بولاتىن. سپورتتىڭ كەز كەلگەن تۇرىنەن قورىقپاي, سونى ۇيرەنىپ بىلۋگە تالپىندى. بوكسپەن دە, كۇرەسپەن دە شۇعىلداندى. بىراق, سول سپورتتىق ۇيىرمەلەردىڭ ىشىندە جانىنا جاقىنى ءجۇزۋ مەن شاڭعى تەبۋدى ەرەكشە ۇناتاتىن ەدى. ءتىپتى, بالا كەزىندە دوستارىمەن ءوزارا باستەسىپ, ءبىر كوپىردەن ەكىنشى كوپىرگە دەيىن وزەندى كىم ءبىرىنشى ءجۇزىپ وتەدى دەپ سايىسقاندا الدىنا جان سالمايتىن. سپورتتى جانىنا عۇمىر بويى سەرىك ەتىپ, كىندىگىنەن تاراعان ۇرپاقتارىنا دا وسىنى ۇلاعات ەتتى. جوعارى سىنىپتاردا وقۋعا ىنتاسى ارتىپ, ەرەكشە دەن قويدى. وعان سەبەپ, كەڭەستىڭ كەلمەسكە كەتكەن ساياساتىنىڭ شەڭبەرىندە ەلىمىزدە تىڭ يگەرىلە باستادى. وسىعان وراي جەر-جەردەن ماماندار قازاقستانعا اعىلىپ, ەلىمىزدىڭ وركەندەۋىنە وزىنشە ۇلەس قوستى. موسكۆا, لەنينگراد سياقتى ءىرى قالالاردان كوشىپ, قونىس اۋدارعان مۇعالىمدەر وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىقتارىن ارتتىرا ءتۇسىپ, وي-ورىستەرىن كەڭەيتۋگە بارىنشا ىقپال جاسادى. ابىكەن ماتەماتيكا, فيزيكا, ادەبيەت سياقتى پاندەرگە اسا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ, تەرەڭىنەن زەردەلەي وقىپ, سونداي-اق, مەكتەپىشىلىك وتكىزىلىپ تۇراتىن مادەني شارالاردا دا ءوز ونەرىن ورتاعا سالاتىن. وسىلايشا ونىڭ مۋزىكالىق قابىلەتى اشىلىپ, جاس شاعىندا دەليكون سياقتى اسپاپتا دا شەبەر ويناعان. وسى دارىنىنىڭ ارقاسىندا قالالىق ۇرلەمەلى وركەستردە ونەر كورسەتىپ, تالعامى بيىك تىڭداۋشىلارىن تالاي مارتە سۇيسىنتكەن. ونەر مەن ءبىلىم ونىڭ قوسقاناتى سەكىلدى ەدى. ونەرگە دەگەن ىنتىزار كوڭىلى ونى عۇمىر بويى العا جەتەلەپ كەلدى. ول جۇرەك قىلىن شەرتەتىن قازاق اندەرىن ونىڭ ىشىندە ءداستۇرلى اندەردى ءسۇيىپ تىڭدايتىن. اسىرەسە, ءشامشىنىڭ اندەرى ءان تورەسى عوي شىركىن. ول ومىرگە عاشىق ەدى. ونەرگە عاشىق. ءشامشىنىڭ اندەرىن قۇلاقپەن ەستۋ ازدىق ەتەدى. ونىڭ ليريكالىق يىرىمدەرگە تولى جۇرەك قىلىن شەرتەتىن سىرلى, سازدى, اۋەزدى اندەرى شىرقالا بەرگەندە جۇرەكتىڭ ءوزى ءدىر ەتىپ, تىنا قالاتىنى بار…ول كۇنىنە مىڭ مارتە ءشامشىنىڭ اندەرىن تىڭداي بەرۋگە بار ەدى, سوڭعى جىلدارى مۋزارت توبىنىڭ ورىنداۋىنداعى اندەردى ءسۇيىپ تىڭدادى. بىلايعى ومىردە ءوزىن قاراپايىم ۇستايتىن, ادامعا جاتتىعى جوق, كىشىپەيىل بوپ ءوستى. ونەر مەن ءبىلىمدى قاتار ءورىپ, تەڭ قۇربىسىنىڭ الدى بولدى. ول كەز-كەلگەن ورتاعا تەز ءسىڭىپ, ادامدارمەن بىردەن ءتىل تابىسىپ, باۋىر باسىپ كەتەتىن قابىلەتكە يە ەدى. مەيىرىمى مەن جومارتتىعى, جان بالاسىنا جاتتىعى جوق باۋىرمالدىلىعى كوپ ىشىنەن كوزگە بىردەن تۇسەر سىرباز دا سۇلۋ كەسكىن كەلبەتى ونى وزگەلەردەن ەرەكشەلەندىرىپ تۇراتىن. سودان بولار ابىكەننىڭ دوستارى وتە كوپ ەدى, قىزدار دا قىزىعا قاراپ, ونىڭ ەتەگىنەن ۇستاپ ادال جارى اتانسام دەپ ارماندايتىندار قاراسى كوپ بولاتىن. ەڭ جاقىن سىرلاس دوسى – مارات يسمايلوۆ. ەكەۋىنىڭ جۇبى جازىلماي ۇنەمى بىرگە جۇرەتىن. بي كەشتەرىنە دە بىرگە بارىپ, قىزدارمەن تانىسىپ, تاڭدى تاڭعا جالعاپ, اي-جۇلدىز عانا كۋا بولعان سىرعا تولى, جىرعا تولى, جالىنداعان جاستىق وتقا تولى, جاس داۋرەن كۇندەر-اي!.. جان سەزبەس سىرلارىن دا وسى جان دوسى ماراتپەن بولىسەتىن. دوستىقتىڭ اق ادال تۋىن جىقپاي, ولار سان جىلدار ءتىپتى, اقتىق دەمى قالعانشا اق ادال دوستىققا كىرەۋكە تۇسىرمەي ءوتتى.
1957 جىلى مەكتەپتى بىتىرىسىمەن ابىكەن اقمولاداعى قۇرىلىس تەحنيكۋمىنا وقۋعا ءتۇستى. العان تەرەڭ ءارى زەردەلى ءبىلىمىنىڭ ارقاسىندا تەحنيكۋمدا ول ءوز قاتارلاستارىنان وق بويى وزىق تۇردى. ەش قيىندىقسىز ەمتيحانداردى ۇزدىك دەگەن باعاعا تاپسىرىپ, 1960 جىلى تەحنيكۋمدى ويداعىداي ءتامامداپ ارمانداعان ماماندىق يەسى اتاندى.
1962 جىلى قۇداي قوسقان قوساعى ىڭكاردى كەزدەستىرىپ, وتاۋ تىگىپ, شاڭىراق كوتەردى. ىڭكار ول كەزدە بالاباقشاعا ەندى عانا ورنالاسقان جاس مامان مەدبيكە بولىپ قىزمەت اتقاراتىن. شاڭىراقتى ىزگىلىك پەن مەيىرىمگە بولەگەن ىڭكار ابىكەنمەن تاتۋ-ءتاتتى عۇمىر كەشىپ, ۇرپاق جالعاسى, كوزى مەن قاراشىعى تالعات ەسىمدى ۇلدارى 1963 جىلى دۇنيە ەسىگىن اشتى.
ابىكەن قاشاندا بىلىمگە قۇشتار بولاتىن. 1963 جىلى وقۋىن جالعاستىرماق نيەتپەن لەنينگراد قالاسىنداعى ينجەنەر-قۇرىلىستىق ينستيتۋتىنا تۇسكەن ەدى, الايدا, سوڭعى كۋرستاردا تسەلينوگرادتاعى ينستيتۋتقا اۋىسۋىنا تۋرا كەلدى. وعان سەبەپ, ول ينستيتۋت قابىرعاسىندا وقىپ جۇرگەندە ءوزىنىڭ كۋرس-تاس قاراگوز قارىنداسىنىڭ نامىسىن قورعايمىن دەپ توبەلەسىپ, باسى داۋعا قالعان ەكەن. پايىمدار بولساق, قالىڭ ورىستىڭ ىشىندە ءجۇرىپ, قازاق قىزىنىڭ نامىسىن تاپتاتپايمىن دەپ اراشا ءتۇسۋىنىڭ ءوزى ونىڭ ازاماتتىق كەلبەتىن, ءورشىل رۋحىن ايشىقتايتىنداي. سودان 1970 جىلى تسەلينوگراد ينجەنەر-قۇرىلىستىق ينستيتۋتىنىڭ سىرتتاي ءبولىمىن ءتامامدايدى. ول سىرتتاي وقۋ وقي ءجۇرىپ, سول ايماقتاعى «تسەلينگراجدانپروەكت» جوبالاۋ ينستيتۋتىنىڭ باس جوبالاۋشى قىزمەتىن ابىرويلى اتقارىپ جۇرگەن. رەسپۋبليكامىزدىڭ كەيبىر ايماقتارى مەن ەل جۇرەگى استانادا ونىڭ باسشىلىعىمەن بىرنەشە ءىرى قۇرىلىس نىساندارى بوي كوتەردى. جۇزدەگەن قۇرىلىستا ونىڭ قولتاڭباسى جاتىر. ينجەنەرلىك-قۇرىلىستىق ىستە قاي جۇمىستى قولىنا الماسىن ونى اسقان بىلىمدارلىقپەن اسا جاۋاپكەرشىلىكپەن ورىنداپ ابىروي بيىگىنەن كورىنىپ ءجۇردى. وسىدان بولار, وعان اسا جاۋاپتى ءارى ءىرى قۇرىلىس نىساندارىنىڭ بوي كوتەرۋ ءىسى سەنىپ تاپسىرىلدى. 60-80 جىلدارى ونىڭ باسشىلىعىمەن تسەلينوگرادتاعى «تىڭ يگەرۋشىلەر سارايى», قازىرگى «كونگرەسس-حولل», وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ (قازىرگى استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى) عيماراتى, «ەسىل» قوناق ءۇيى, №2,№3,№6,№7,№10 تيپتىك مەكتەپتەردى, بىرقاتار بالا باقشالاردى, تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن سالۋدا كوپ تەر توكتى. ءوزى اقتىق دەمى قالعانشا عۇمىر كەشكەن ءۇيدىڭ دە جوباسىن ءوزى سالىپ, قۇرىلىسىنا دا ۇلەسىن قوسقان. 1971جىلى تارازدا بولعان جەر سىلكىنىسىنەن كەيىن قاقىراعان ۇيلەردى جونگە كەلتىرىپ, جاڭادان قۇرىلىس نىساندارىنىڭ بوي كوتەرۋىنىڭ باسى قاسىندا بولعان دا وسى ابىكەڭ. بار-جوعى ءۇش ايدىڭ ىشىندە قالا كوز تانىماستاي جاڭا سيپاتقا يە بولىپ, ءزاۋلىم عيماراتتار بوي كوتەرىپ, كونە تاراز جاسانىپ, تۇرلەنىپ جايناپ شىعا كەلدى. وسىعان ءابىلحايىردىڭ قوسقان ەڭبەگى وراسان.
قازاق جەرىندە قالا تۇرعىزۋ تاريحىنىڭ تامىرى تەرەڭدە جاتىر. قازىرگى استانا كەشەگى تسەلينوگرادتا ءوزىنىڭ قولتاڭباسى قالعان ينجەنەر-جوبالاۋشى ابىلقايىر بولىسبەكۇلىنىڭ باسشىلىعىمەن بوي كوتەرگەن عيماراتتارى ءالى كۇنگە دەيىن استانانىڭ اجارىن اشىپ تۇر دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ەلىمىز ەگەمەندىك الىپ, ەڭسەمىزدى تىكتەگەن توقسانىنشى جىلداردىڭ باسىندا ابىكەڭ استانا قالاسىن جوبالاۋ جانە قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ ءىسىنىڭ باستاۋىندا تۇرعاندىعىن اتاپ وتكەن ءلازىم. سول كەزدەگى ەڭ ءىرى جيىرما قاباتتى «ينتەركونتينەنتال» قوناقۇيىنىڭ قۇرىلىسىنىڭ باسى-قاسىندا دا وسى ابىكەڭ ءجۇردى. وسى سالادا ول ابىرويمەن 47 جىل ەڭبەك ەتىپ, ەل ىقىلاسىنا بولەندى. زەينەت جاسىنا شىقسا دا ول قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرۋدى ءجون دەپ سانامادى. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانىپ, نەمەرەلەرىن سپورتقا باۋليتىن. قىستىڭگۇنى شاڭعى تەۋىپ, جاز بويى ەسىل وزەنىندە شومىلىپ ءوز دەنساۋلىعىنا ءجىتى قارايتىن. جاياۋ جۇرگەندى ۇناتاتىن. استانانىڭ بۇگىنگى ساۋلەتى مەن كەلبەتى ءۇشىن تەر توككەن ابزال ازاماتتىڭ ەلىمىزدىڭ وركەندەۋى جولىندا اتقارعان ەڭبەگىن ەرلىككە بالاساق تا ارتىق بولماس.
ءيا, بۇرالاڭ بۇلتارىسى كوپ ءومىر جولىندا ادام ءتۇرلى قيىندىقتار مەن سىنعا تاپ بولاتىنى بار. اللانىڭ جازۋىمەن 1995 جىلى وتىز جىل وتاسقان ادال جارى دۇنيەدەن ءوتىپ, قايعىدان جانى جۇدەدى. قالاي دەگەنمەندە, جالعىزىلىكتى ەر ادامعا قيىن. تاعدىردىڭ جازۋىمەن گۇلنار ەسىمدى جانمەن كوڭىل جاراستىرىپ, ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن بىرگە تاتۋ-ءتاتتى عۇمىر كەشتى. ون توعىز جىل وتاسقان جىلدارى ىنتىماقتاسىپ ءومىر ءسۇردى. ءتالىمدى, ءبىلىمدى ۇستاز گۇلنار دا جان جىلۋىن اياعان جوق, ابىكەڭنىڭ التىن باسىن قادىرلەي ءبىلدى, جاعاسىن كىرلەتپەدى, اتىنا شاڭ جۇقتىرمادى.
قازاق حالقىنىڭ «جاقسىدان جاقسى تۋسا, ەككەن شىنارىڭ ەمەس پە…» دەيتىنى بار. ءيا, راس تەگى جاقسى تەگىن ەمەستىگىن تانىتتى. ابىلقايىردىڭ ۇلى تالعات بۇگىندە اكەنىڭ جاقسى اتى مەن ىزگى مۇراتىن جالعاستىرىپ, قۇرىلىستىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرگەن ەلگە تانىمال ينجەنەر-جوبالاۋشى بولۋىنىڭ ءوزى ءبىز جوعارىدا تىلگە تيەك ەتكەن تەك دەيتىن ۇلىلىقتىڭ تامىرىنان تارالعان قاسيەتتەن ەكەندىگى ءسوزسىز.
ادامدى ابزال اتىنا ساي ەتەتىن ادال ەڭبەگى مەن جاعىمدى مىنەزى بولسا, بۇل كىسى ءون بويىنا ءوز حالقىنىڭ مومىندىلىعى مەن كىسىلىگىن, كىشىلىگى مەن ىزگىلىگىن, ونەگەسى مەن پاراساتىن بويىنا دارىتا بىلگەن ازامات. ۇيرەتە ءجۇرىپ ۇيرەنۋدەن جالىقپاعان, ءساتتى جۇمىسىنا قۋانعان, ساتسىزىنە كينالعان وسى ازاماتتىڭ ءبىتىم-بولمىسىنا زەر سالساق, ءبىز جاقسى قاسيەتتەردىڭ ءبارى ونىڭ ءبىر بويىنان تابىلاتىنان اڭعارامىز. جانى ىزگىلىككە ىڭكار بيازى جاننىڭ ابزال بەينەسىنە قاراپ, ومىردە كىسىلىك پەن كىشىلىكتەن اسقان بيىك ۇعىم جوق ەكەندىگىن كوز جەتكىزەتىنىڭ ايقىن. راحاتى مەن بەينەتى قاتار جۇرەتىن ەرىنبەي ىزدەنگەن جانعا قۇپياسىن جايىپ سالىپ, ىزگىلىكتىڭ بەسىگىندە تەربەتەتىن, ءبىر ءدامىن تاتقان ادامدى ىستىق قۇشاعىنان جىبەرمەي, تەرەڭىنە باتىرا بەرەتىن سيقىرعا تولى ءومىردىڭ ءوزىن باقىت دەسە بولماي ما؟! باقىت – اركىمگە بۇيىرا بەرمەيتىن التىن كىلت.
كەز كەلگەن تۇلعانىڭ قادىر-قاسيەتى – كوپىرمە ماقتاۋ ءسوز, جارناما-داقپىرتپەن ەمەس, ونىڭ جاساعان ىسىمەن, ەلىنە, ادامزاتقا سىڭىرگەن ەڭبەگىمەن باعالانادى. ءتۇپتىڭ تۇبىندە تارازىعا تارتىلادى. حالىق جادىندا, ۇرپاق ساناسىندا. قاي كەزەڭدە بولسا دا, قانداي لاۋازىمدى قىزمەت اتقارسا دا ءوز باعىتىنان تايماي, ازاماتتىق پوزيتسياسىنا بەرىكتىك تانىتقان اتپال ازامات ابىكەڭ ۇلتقا رياسىز قىزمەت ەتۋدىڭ, وتباسىندا جاقسى وتاعاسى بولۋدىڭ, ادەمى قارتايۋدىڭ, اقىلمان اقساقالدىڭ, ساليقالى سارابدالدىقتىڭ, پاراساتتى, سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋدىڭ ۇزدىك ۇلگىسىن كورسەتىپ كەتتى.
«قۇدانى قۇداي قوسادى» دەيدى دانا حالقىمىز. وسىدان بەس جىل بۇرىن ابىكەڭ مەن مەن, جۇبايىمىز گۇلنار ۇستاز بەن ءۇمىتجان قاجى, ۇلدارىمىز تالعات پەن قانات, كەلىندەرىمىز ساۋلە مەن دامەگۇل قول الىسىپ, كەۋدە قاعىسىپ, قۇشاق ايقاستىرىپ, قۇيرىق-باۋىر جەپ, مىڭجىلدىق قۇدا بولعانبىز. «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىندە نەمەرەلەرىمىز اينۇر مەن الماستىڭ اتا سالتىمەن اق نەكەسىن قيعاندا, نەكە سۋىنان اۋىز ءتيىپ, كۋا بولىپ, استانانىڭ تورىندە دۇرىلدەتىپ حالال توي وتكىزگەندە, اعايىن-تۋىس, دوستارىمىز بەن قۇدا-جەكجات بىزبەن بىرگە قۋانىشقا بولەنىپ, اق تىلەكتەرىن اياماي توككەن. اللا تاعالا كوپتىڭ تىلەگىن قابىل ەتىپ, ومىرگە اي ماڭدايلى شوبەرەلەرىمىز كەلدى. ابىكەڭمەن اقىلداسا وتىرىپ, ەسىمدەرىن ءالينۇر, ىڭكار دەپ قويدىق. سىيلاستىعىمىز جاراسىپ, ءتوردىڭ ءسانى بولىپ, تازا كوڭىلمەن تالاي-تالاي كەلەلى دە تاماشا اڭگىمە-دۇكەن قۇرعان ەدىك.
ۋاقىت نەتكەن جۇيرىك دەسەڭىزشى. قادىرلى ابىكەڭ, قۇدامىز ءابىلحايىر بولىسبەكۇلىنىڭ دۇنيەدەن وتكەنى كۇنى كەشە عانا سەكىلدى ەدى. سودان بەرى سىنىپتاي سىرعىپ ءبىر جىل وتە شىعىپتى. كۇندى ءتۇن, ءتۇندى كۇن ءتۇرىپ, ءومىر ءوز اعىسىمەن ۇزدىكسىز زىرلاۋدا. تىرشىلىك زاڭى وزگەرمەك ەمەس. «ديىرمەننىڭ تاسىنداي دوڭگەلەنگەن دۇنيەگە» كىم كەلىپ, كىم كەتپەدى دەيسىڭ. اباي حاكىم ايتپاقشى, «الدىڭعى تولقىن اعالار, كەيىنگى تولقىن ىنىلەر, كەزەكپەنەن ولىنەر, باياعىداي كورىنەر». ايتسە دە, مىناۋ جارىق دۇنيە ەسىگىن اشىپ, تىرشىلىك بايگەسىنە قاتىسقان ءاربىر پەندەنىڭ بويىندا جاراتقان جۇكتەگەن بەلگىلى ءبىر اماناتى جانە سونى اتقارۋعا جەتكىلىكتى قابىلەت-قارىمى قوسا بولاتىنى ءسوزسىز. سول اماناتتى دەر كەزىندە تانىپ-ءبىلىپ, سوعان وراي ءومىرىن ۇيلەستىرە بىلگەن جاندا ارمان بار ما, ءسىرا. ولشەۋلى ءومىردى ءماندى وتكىزىپ, وزىنە تيەسىلى اماناتتى ادال اتقارىپ كەتكەن جانداردىڭ ءبىرى – ابىكەڭ. ابىكەڭنىڭ ومىردەن كورگەنى دە, كوكىرەگىنە تۇيگەنى دە مول, كىسىلىكتى جان ەدى. ءوزى دە سىيلاي بىلەتىن, ءوزىن دە سىيلاتا بىلەتىن. ماماندىعى قۇرىلىسشى بولعاندىقتان با, ول كىسى وتە قيسىندى ويلاپ, جۇيەلى دە ناقتى سويلەيتىن. ارتىق نە كەم تۇسپەي, ءاربىر ءسوزىن دالەلمەن, دەرەكپەن نەگىزدەپ وتىراتىن. جالپى, ايازىنان ارقار اۋعان سارىارقانىڭ توسىندە, سونىڭ ىشىندە اقمولانىڭ جەرىندە قۇرىلىس ىسىمەن اينالىسۋ ايتۋعا وڭاي بولعانىمەن اسقان جىگەر مەن قايرات, تەرەڭ بىلىمدىلىكتى قاجەت ەتەتىن اسا جاۋاپتى, بەينەتى وراسان كوپ جۇمىس. اسىرەسە, قول استىنداعى قىزمەتكەرلەردى ءبىر ماقسات جولىنا ۇيىستىرۋ جانە وعان ۇنەمى دەم بەرىپ وتىرۋ – كەز كەلگەن جاننىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىن اۋىر دا ابىرويلى ءىس. مۇنداي جاۋاپكەرشىلىگى اسا زور ىسكە ءبىلىم مەن بىلىكپەن قوسا جۇرتتى سوزىنە يلاندىرىپ, سوڭىنا ىلەستىرە الاتىنداي كوشباسشىلىق قاسيەتتىڭ دە قاجەت ەكەنى دە ايداي انىق. قالانىڭ بارلىق قۇرىلىس مەكەمەلەرىنىڭ جۇمىسىن ايرىقشا سەرگەكتىكپەن قاداعالاپ, جەتەكشىلىك جاساپ كەلگەن, ابىكەڭ ەلدىك ماسەلەگە كەلگەندە باعزى بىرەۋلەر سياقتى نەمكەتتى قاراپ وتىرا المايتىن ەلگەزەك جان بولاتىن.
ابىكەڭ شەبەرلىگى ابدەن شىڭدالعان مامان, ءوز ءىسىن وتە جەتىك مەڭگەرگەن جانە بارلىق جۇمىسىن اسقان جاۋاپكەرشىلىكپەن اتقاراتىن ابىرويلى ادام بولدى. بۇكىل ءومىرىن قالا قۇرىلىسىنا ارناعان, ءوز ۇلتىن جانىنداي سۇيگەن قازاقتىڭ بىرەگەي ازاماتى.
ءار ادامعا وڭاي كونە قويمايتىن, جاراتىلىستىڭ وزىمەن تايتالاستىرىپ, شىندىق ءۇشىن كۇرەسۋگە تۋرا كەلەتىن ءبىلىمنىڭ بيىك بەلەسىنە شىعۋدىڭ ءوزى – زور ابىروي. بىراق بۇنداي باق اركىمگە جازباعان. ال, ەرەن ەڭبەگىمەن ەلگە سىيلى, ءوزىنىڭ ونەگەسىمەن كوپكە ۇلگى بولا بىلگەن ابىلقايىر نۇرماعامبەتوۆتىڭ عۇمىر جولى وسىنداي ىزگىلىكتىڭ نۇرىنا شومىپ تۇرعانىن بايقايسىز. ابىز اقساقالدىڭ وسىناۋ اسىل قايەتتەرى مەن ونەگەلى ىستەرى ءوز كىندىگىنەن وربىگەن نەمەرەلەرى اينۇر, ءالجان, انۋارعا, شوبەرەلەرىمىز ءالينۇر مەن ىڭكارعا جۇعىستى بولسىن, ال ساۋابى اقىرەتتە ءوز رۋحىنا ازىق بولسىن دەيىك. جانى ءجانناتتا بولعاي. اللاھۋ اكبار!!! ءامين!!!
مۇرات قاجى ىدىرىسۇلى
كوكشەتاۋ-استانا
