ساياسات

يەرۋساليم باسىنان شۋ كەتپەي تۇر…



بىرەر كۇننەن بەرى جاھان جۇزىندە جۇرت قۇلاعىن ەلەڭ ەتكىزگەن بىرنەشە وقيعا بولدى. سونىڭ ءبىرى جەكسەنبى كۇنى ۆەنەسۋەلادا وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋىندا نيكولاس مادۋرونىڭ 68 پايىز داۋىس الىپ, ءوزىنىڭ ورىنتاعىنا قايتا وتىرعانىن كورسەتتى. الەمدەگى بەسىنشى مۇنايلى ولكە, وپەك-ءتىڭ بەلدى مۇشەسى رەتىندە بۇل ەلدەگى احۋالعا بەيتاراپ قاراي الماساق تا, ءبىزدىڭ نازارىمىزدى بۇدان گورى پاراگۆايدىڭ كەشە يەرۋساليمگە ەلشىلىگىن كوشىرگەنى كوبىرەك ويلاندىرىپ تاستادى.

وڭتۇستىك امەريكادا ورنا­لاسقان پاراگۆاي وسىلايشا وتىز ەكى عاسىردان بەرى «بەيتاراپ قالا» اتانىپ كەلە جاتقان قونىسقا ءوزىنىڭ اماناتى ەسەبىندەگى توبىن اپارىپ قويعان اقش پەن گۆاتەمالادان كەيىنگى ءۇشىنشى مەملەكەت بولدى. بۇل قادامدى 14 مامىر كۇنى قۇراما شتاتتاردىڭ باستاعانى بەلگىلى. سول شاراعا يزرايل پرەزيدەنتى بينيامين نەتانياحۋمەن بىرگە دونالد ترامپتىڭ قىزى مەن كۇيەۋ بالاسى قاتىستى. بۇعان نارازى بولعان پالەستينالىقتار گاز سەكتورىمەن شەكارادا جاپپاي قارسىلىق قوزعالىسىنا شىقتى. ونىڭ سوڭى 60-تان استام بەيبىت تۇرعىننىڭ قازاعا ۇشىراۋىنا اپارىپ سوقتىردى.
وسىعان قاراماستان, پاراگ­ۆايدىڭ داۋلى جەرگە قاراي ءدۇبىر سالىپ كەلۋى كوپ جۇرتتى كا­دىمگىدەي ويلاندىرىپ تاستادى. شاراعا باسقا ەمەس, ەلدىڭ پرەزيدەنتى وراسيو كورتەستىڭ ءوزى قاتىستى. ونىمەن بىرگە تەل-اۆيۆ تۇبىندەگى گەرتسلي-پيتۋاح قالاسىنداعى ەلشىلىگى ەرە كەلدى.
راس, يزرايل بۇدان جارتى عاسىر ۋاقىت بۇرىن يوردانيا­دان تارتىپ العان بۇل قالانى كوپتەن بەرى ءوزىنىڭ «ءبىرتۇتاس جانە بولىنبەس» بولشەگى دەپ اتاپ ءجۇر. ال پالەستينا ونىڭ ورتالىعى مەن شىعىس اۋدانىنا كوز قاداپ وتىر. الەم ەلدەرىنىڭ باسىم بولىگى ەۆرەي مەملەكەتىنىڭ الگىندەگى تۇجىرىمىمەن كەلىسپەيدى. ولار شىعىس يەرۋساليم مەن يوردان وزەنىنىڭ باتىس جاعالاۋىن ءيزرايلدىڭ باسقىنشىلىقپەن العان اۋماعى سانايدى.
ەگەر ەجەلگى تاريحقا كوز جۇگىرتسەك, ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى 1000 جىلدىقتا بايىرعى يزرايل مەن يۋدەي مەملەكەتتەرى اراسىنداعى وداق بۇزىلعاننان باس­تاپ, بۇل جەر «بەيتاراپ شاھار» اتالىپ, دەربەس ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن ەكەن. ال يزرايل جانە پالەستينا مەملەكەتتەرى قۇرىلار قارساڭىندا, 1947 جىلى بۇۇ-نىڭ باس اسسامبلەياسى №181 قارارىمەن يەرۋساليمنىڭ مارتەبەسىن «جەكە بىرلىك» رەتىندە بەلگىلەپ بەرگەن ەدى. 1967 جىلى بۇل جەرلەردى يزرايل مەملەكەتى باسىپ الدى. وسىعان وراي بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى 1980 جىلى №478 ساندى قارار قابىلداپ, وندا بۇل قالانى ءوزىنىڭ استاناسى دەپ جاريالاعان ءيزرايلدى ايىپتاعان بولاتىن.
سول ۋاقىتتان بەرى بەيتاراپ قالا سانالىپ كەلگەن يەرۋساليم وسىلاي ترامپتىڭ ارقاسىندا ءبىر-اق ساتتە «قولدى» بولىپ كەتتى. بۇعان مۇسىلمان ەلدەرىنىڭ بارلىعى بىردەي نارازىلىق تانىتىپ جاتىر. وسىعان بايلانىس­تى تۇركيا پرەزيدەنتى يسلام ەلدەرىنىڭ كەڭەسىن شاقىرماقشى بولىپ وتىر.
كەلەشەكتە يەرۋساليم تاياۋ شىعىس ەلدەرى اراسىنداعى كەلىس­پەۋشىلىكتىڭ ءبىر ۇلكەن وشاعى بولىپ كەتۋى ابدەن مۇمكىن.

 


تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button