استانا قالاسى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى مارات تولەباەۆ جاستاردى جىمىسقى جولمەن تارتۋعا ۇمتىلاتىن ءارتۇرلى سۋبەكتىلەردىڭ تاراپىنان بولاتىن ارانداتۋشىلىق ءىس-قيمىلداردان جانە جاعىمسىز كورىنىستەردەن ساقتانۋعا شاقىردى.
«بۇل – ينتەرنەتتەگى وڭاي جولمەن اقشا تابۋ دەگەنگە قاتىستى ماسەلە. قازىرگى كەزدە ناعىز قىلمىستىق تەرمين جاسىرىلعان الۋان ءتۇرلى سايت وسى وڭاي ولجانى جاستارعا جارنامالايدى. سايىپ كەلگەندە, ەسىرتكى تاراتاتىن جاستار ينتەرنەتتەگى الاياقتار مەن ەسىرتكى ساتۋشىلاردىڭ قولىندا قۋىرشاق بولادى. ەسىرتكى تاراتۋعا قاتىستى بارلىق ءىس-ارەكەت اۋىر جانە اسا اۋىر قىلمىس ساناتىنا جاتادى. مۇنداي قىلمىستى جاساعان ادامعا 7 جىلدان باستاپ ءومىر بويىنا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى كوزدەلگەن» دەپ ءتۇسىندىردى م.تولەباەۆ ماسەلەنىڭ ءمانىسىن.
ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامىمەن جانە ستۋدەنتتەرىمەن كەزدەسكەن قۇزىرلى دەپارتامەنت باسشىسى زاڭناماداعى وزگەرىستەر, جاستار اراسىنداعى بۋللينگ, ەسىرتكىقۇمارلىق, توكسيكوقۇمارلىقپەن بىردەي دارەجەدە تاۋەلدىلىك تۋدىراتىن ويىن-ساۋىق, ينتەرنەتتەگى الاياقتىق جانە تاعى باسقا تاقىرىپتار بويىنشا كەڭىنەن ماعلۇمات بەردى. بۇل كەزدەسۋدىڭ تۇپكى ماقساتى وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنت-جاستاردىڭ اقپاراتتانۋ, زاڭسىز ءىس-ارەكەتتەن قۇقىقتىق جاعىنان قورعانۋ جانە ساۋاتتىلىق دەڭگەيىن كوتەرۋ بولعانى انىق.
ماسەلەن, سوڭعى 2 جىلدا ەلوردادا جاستاردى ەسىرتكى تاراتۋعا شاقىراتىن 200-گە جۋىق جارناما سايتى جابىلعانىن, 7 ەسىرتكى دايىندايتىن زەرتحانانىڭ انىقتالعانىن بىلە بەرمەيمىز. زاڭسىز اينالىمنان 350 كەلىدەن استام ەسىرتكىنىڭ الۋان ءتۇرى, سونىڭ ىشىندە 50 كەلى سينتەتيكالىق ەسىرتكى تاركىلەنگەن. بۇگىنگى تاڭدا ىشكى ىستەر ورگاندارى – كوپقىزمەتتىك جۇيە, ياعني وعان كوپتەگەن مىندەت جۇكتەلگەن. پوليتسەيلەر بارلىق قىلمىستىڭ 96 پايىزىن زەرتتەپ, بارلىق اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق ءىس-قيمىلداردىڭ 97 پايىزىن انىقتايدى.
كەزدەسۋدە مارات تولەباەۆ استاناداعى كريمينوگەندىك احۋال تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى اقپارات بەرىپ, جالپى قالىپتاسقان جاعدايدىڭ تۇراقتى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. قالانىڭ باس پوليتسەيىنىڭ ايتۋىنشا, 10 مىڭ تۇرعىنعا شاققاندا قىلمىس دەڭگەيى 4 پايىزعا تومەندەگەن. «سونىڭ ىشىندە كىسى ءولتىرۋ, اۋىر دەنە جاراقاتىن سالۋ, زورلاۋ, بۇزاقىلىق, بوپسالاۋ جانە ۇرلىق ازايدى. قىلمىستاردىڭ اشىلۋى كوبەيىپ كەلەدى. كىسى ءولتىرۋ, قاراقشىلىق, بۇزاقىلىق, كولىكتى ايداپ اكەتۋ جانە قالتاقاعار ۇرلىققا قاتىستى قىلمىستاردىڭ بارلىعى اشىلۋدا» دەدى ول.
سونىمەن قاتار ول تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق ءۇشىن اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتى كۇشەيتۋ باعىتىنداعى زاڭنامامىزعا ەنگىزىلگەن بىرقاتار وزگەرىس تۋرالى, شاعىن ەلەكتر كولىك قۇرالدارى مەن ەلەكتر سكۋتەرلەردى پايدالانۋداعى زاڭنامالىق تۇزەتۋلەر تۋرالى جاستارعا تولىق ماعلۇمات بەردى. جۇزدەسۋدىڭ سوڭىندا پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم اياسىندا زاڭ ماماندىقتارىنىڭ ستۋدەنتتەرى ماڭىزدى «كادر رەزەرۆى» ەكەنىن اتاپ ءوتتى, سونداي-اق بولاشاق تۇلەكتەردى ىشكى ىستەر ورگاندارىنا قىزمەتكە شاقىردى.
