ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك, بۇگىندە حالىق سانى ميلليونعا جەتكەن استانانىڭ ءاربىر ءۇشىنشى تۇرعىنى كولىك جۇرگىزەدى ەكەن.
تەمىر تۇلپار تىزگىندەۋشىلەردىڭ قاتارى كوبەيگەن سايىن جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن بۇزۋ فاكتىلەرى دە جيىلەپ وتىر. جۇگەنسىز جۇرگىزۋشىلەر ماشيناسىن جول جيەگى, تروتۋار, بالالار الاڭقايى, مۇگەدەكتەرگە ارنالعان ورىن سىندى بەلگىلەنبەگەن جەردە قالدىرۋدان قىسىلمايتىن بولعان. ماسەلەن, نەبارى التى ايدا وسىنداي زاڭسىزدىقتىڭ 1700-دەن اسا جاعدايى تىركەلىپتى. كەشە ءبىز ءىىد جەدەل پوليتسيا قىزمەتىمەن رەيدكە شىعىپ, جول قوزعالىسىنداعى ءبىراز بۇزاقىلىقتىڭ ۇستىنەن تۇستىك.
تىيىم سالىنعان جەرگە كولىگىن تاستاپ كەتەتىندەرگە قاتىستى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكس ەكى باپتى قاراستىرادى. ماسەلەن, 601-باپتا جول بەلگiلەرi مەن جولدىڭ ءجۇرۋ بولiگiندەگi تاڭبالاردا كورسەتiلگەن تالاپتاردى ساقتاۋ ايتىلادى. «توقتاپ تۇرۋعا تىيىم سالىنادى» بەلگىسىن ەلەمەيتىن جۇرگىزۋشىلەرگە 5 اەك مولشەرىندەگى ايىپپۇل سالىنادى. ال جوعارىدا اتالعان كودەكستىڭ 597-بابىن بۇزۋ 10 اەك (21 210 تەڭگە)-50 اەك (106 050 تەڭگە) اراسىنداعى ايىپپۇل تولەۋگە مىندەتتەيدى.
قالتادان قاعاتىن «قىمبات» جازا, دەگەنمەن كولىك يەلەرىن بۇل سوما دا شوشىتار ەمەس. رۇقساتسىز بولسا دا, ىڭعايلى ورىندار ەكەنىن وزدەرى دە جاسىرمايدى. ماسەلەن, ءبىز تەكسەرىپ وتكەن رەسپۋبليكا داڭعىلىنىڭ بويىندا سارىارقا اۋداندىق سالىق كوميتەتى ورنالاسقان. مەكەمەنىڭ الدىندا ون شاقتى كولىك قاز-قاتار ءتىزىلىپ تۇر ەكەن. جۇرگىزۋشىلەر وزدىگىنەن بۇل جەردى تۇراققا اينالدىرىپ العان. پوليتسەيلەر حاتتاما تولتىرۋعا كىرىستى. ءبىز اشۋلى جۇرگىزۋشىلەردى سوزگە تارتتىق.
اشۋلى دەيتىن سەبەبىمىز, قاتەسىن مويىنداسا دا, ءماجبۇرلى تۇردە توقتاعانىن ايتۋمەن شاعىمدانا جونەلدى. باقساق, سوزدەرىنىڭ جانى بار. ماسەلەن, رىسبەك ەسىمدى ازامات:
«اسىعىس شارۋامەن كەلىپ, ماشينامدى وسىندا قالدىرىپ كەتتىم. قالانىڭ قاي بۇرىشىنا بارساق تا, كولىگىمىزدى قوياتىن جەر تاپپاي شارشايمىز. وسىندا تۇرۋدان باسقا امالىم قالمادى. حالىق كوپ كەلەتىن عيماراتتاردى سالاردا قۇرىلىسىن دۇرىس ويلاستىرۋ كەرەك قوي. جۇمىستان سۇرانىپ, سالىق تولەۋگە جۇگىرەمىز. ماشينامدى ات شاپتىرىم جەرگە تاستايىن با ەندى؟! ونسىز دا ءار مينۋتىمىز ساناۋلى. ايتىڭىزدارشى ەندى, ءبىزدىڭ نە كىنامىز بار؟» – دەيدى ول.
ەندى ءبىر ءاۆتوموبيلدىڭ يەسى كورىنبەيدى. مۇنداي كەزدە پوليتسيا كولىكتىڭ مەملەكەتتىك تىركەۋ ءنومىرىن شەشىپ الادى. پوليتسيا سەرجانتى استەمىر بەكتاەۆ جەڭىل كولىكتىڭ ءنومىرىن جازىپ جاتقاندا, كولىك يەسى جانۇشىرا جۇگىرىپ كەلدى. ءوزىن دانا دەپ تانىستىرعان بويجەتكەننىڭ كولىك تىزگىندەگەنىنە بار-جوعى جەتى كۇن ەكەن. «بەلگىنى بايقاماي قالدىم. ەرتەڭ ەندى جاياۋ كەلەتىن شىعارمىن. ايتپەسە, قايدا تۇراقتايىن؟ اۋلالاردا دا ورىن بولمايدى عوي» دەيدى بىلمەستىكتەن ەرەجە بۇزۋشى.
راسىندا دا, استاناداعى تۇراقتاردىڭ ماسەلەسى كوڭىل كونشىتپەيدى. بۇل جاعدايدى رەتتەۋگە بيىل قالا اكىمدىگى بەلسەنە كىرىسىپ كەتتى.
«جول قوزعالىسىنداعى كولىك جۇكتەمەسىن ازايتۋ ماقساتىندا «استانا LRT» كومپانياسى مەن جولاۋشىلار كولىگى باسقارماسى 9 مىڭ ورنى بار كولىك قويۋعا ارنالعان اقىلى تۇراقتىڭ جوباسىن دايىنداۋدا. اقىلى اۆتوتۇراقتى قۇرۋعا قاجەتتى تەحنيكالىق قۇرالدار الىندى. ەندى تامىز ايىندا «نۇرجول» بۋلۆارىندا بۇل جوبانىڭ پيلوتتىق نۇسقاسى ىسكە قوسىلادى», – دەيدى استانا قالالىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى اكىمشىلىك پوليتسيا باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى نۇرلان ۋۆاەۆ.
ءمادينا جاقىپ
