ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بالعىن شاعى تۋرالى «بالالىق شاعىمنىڭ اسپانى» كوركەم ءفيلمىن كورگەن بولارسىز. كوڭىلى وياۋ كوپشىلىك وعان جوعارى باعا بەردى. جاقىندا سونىڭ جالعاسى «پرەزيدەنت جولى» اتتى كينو-ەپوپەيانىڭ ءتۇسىرىلىمى اياقتالدى. تۋىندى «وت وزەن» جانە «تەمىر تاۋ» دەگەن ەكى بولىمنەن تۇرادى. وقيعا جەلىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كومسومولدىق جولدامامەن كومبيناتقا كەلگەن كەزىن, ياعني 1959-1965 جىلدار ارالىعىن قامتيدى. العاشقىدا ۋكرايناعا بارىپ, ماماندىق العانى, زاۋىتتاعى دومنا تسەحىندا بىلىكتى گورنوۆوي بولعانى تۋرالى اڭگىمەلەنەدى.
ءبىز تۋىندى تۋرالى تولىعىراق ءبىلۋ ءۇشىن ءفيلمنىڭ رەجيسسەرى رۇستەم ابدىراشەۆكە حابارلاسقان ەدىك.
«كينو-ەپوپەيا – ەلباسىنىڭ بوياماسىز ءومىرى. ارينە, وراسان وقيعالاردى ەكى بولىمنەن تۇراتىن فيلمگە سىيدىرۋ وڭاي بولعان جوق. تيتتەي بولسا دا تاربيەلىك ءمانى بار, ادامنىڭ جان دۇنيەسىن قوزعايتىنداي اسەرلى دەتالداردى الۋعا تىرىستىق. فيلمدە ەڭ ءبىرىنشى شويىننىڭ قۇيىلۋ ءساتى, سالتاناتتى جيىن مەن وندىرىستەگى اپات, باس كەيىپكەردىڭ 1500 گرادۋستىق قۇرىش قايناپ جاتقان پەشتىڭ جانىندا قارا تەرگە مالشىنىپ جۇمىس ىستەۋى سياقتى كورىنىستەر بار» دەيدى ول. سونداي-اق, رەجيسسەر ءتۇسىرىلىمنىڭ تەمىرتاۋ قالاسىندا وتكەنى تەگىن ەمەستىگىن ايتادى. ستسەناريدە كورسەتىلگەن بارلىق وقيعالار شىن مانىندە تەمىرتاۋ قالاسىندا بولعان جانە سول كەزدەگى كورىنىستەر دە قالادا ءالى كۇنگە دەيىن جاقسى ساقتالعان ەكەن. پرەزيدەنت ەڭبەك ەتكەن مەتاللۋرگيا زاۋىتى, ول جۇرگەن كوشەلەر, سول ۋاقىتتاعى ساۋلەت كەشەندەرى, ءبارى-ءبارى دايىن دەكوراتسيا مىندەتىن اتقارىپتى. ءتىپتى, ەلباسى ن.نازارباەۆ ەڭبەك جولىن باستاعان دومنا پەشى دە سول قالپىندا ساقتالعان ەكەن. «ءبىز ونەردىڭ قۇدىرەتىمەن 60-جىلدارعا قاراي شەگىنىس جاسادىق. دومنا پەشىنىڭ الدىندا كەڭەستىك ۇراندار مەن ترانسپارانتتار جەلبىرەپ, تريبۋنادا لەنيننىڭ پورترەتى تۇردى. «پوبەدا» اۆتوكولىگى پايدالانىلدى. وعان قوسا, 50-جىلدارعى شويىن جولمەن جۇيتكىگەن ەكى پاروۆوز شىعىس قازاقستاننان جەتكىزىلدى» دەيدى رەجيسسەر. ءفيلمنىڭ ستسەناريى بويىنشا كەڭەس زامانىندا قولدانىلعان تۇرمىستىق زاتتار كەرەك بولىپتى. ماماندار قالا تۇرعىندارىنا سونداي كونە زاتتارعا سۇراۋ سالعاندا, تەمىرتاۋلىق تۇرعىندار كومەكتەرىن اياماپتى.
تۋىندىدان كوپشىلىك نۇرلان ءالىمجان, نۇرجۇمان ىقتىمباەۆ, ناتاليا ورىنباساروۆا سىندى تانىمال اكتەرلەرمەن بىرگە, ۆيكتور سۋحورۋكوۆ, سەرگەي شاكۋروۆ, يۋري سولومين سىندى اتاقتى رەسەيلىك ارتىستەردى دە كورە الادى. سونداي-اق, رەجيسسەر اكتەرلەردىڭ ويىنى كوڭىلدەن شىققانىن, ولاردىڭ كاسىبيلىگىنە كۇمان كەلتىرە المايتىنىن جەتكىزدى. «شىنىن ايتساق, ءبىر جارىم جىلدىڭ ىشىندە ەكى بولىمنەن تۇراتىن كينو-ەپوپەيا ءتۇسىرىپ شىعۋ جەڭىل ەمەس. قانشاما ەڭبەكتەندىك. اكتەرلەردىڭ ارقايسىسى ءوز ءىسىنىڭ مامانى. سوندىقتان بولسا كەرەك, بىرگە جۇمىس ىستەگەن ءبىر جارىم جىلدىڭ قالاي ءوتىپ كەتكەنىن بايقاماي دا قالىپپىز. وسىنداي جاقسى كوڭىل-كۇيمەن تۇسىرىلگەن فيلم كوپشىلىك كوڭىلىنەن شىعادى دەگەن ۇمىتتەمىز» دەيدى ر. ابدىراشەۆ.
ءتۇسىرىلىم بارىسىندا رەجيسەردەن «ەلباسىمەن كەزدەستىڭىز بە؟» دەپ سۇراعان ەدىك. «ەلباسىمەن كەزدەسۋىمىز اقوردانىڭ ىشىندە جانە تەمىرتاۋ قالاسىنىڭ ماڭىندا بولدى. ول كىسى رەجيسسەرلىك تاپسىرمالارىمدى دۇرىس قابىلداپ, ءبىز ويلاعاننان دا كەرەمەت ويناپ شىقتى. ول كىسىدەن: «جازۋ ۇستەلىندە وتىرىپ, كەلەسىدە تەمىرتاۋ قالاسىنىڭ ماڭىنان ءوتىپ بارا جاتقانىڭىزدا وتكەن كۇندەردى ەسكە ءتۇسىرىپ وتىرىڭىز» دەپ ءوتىندىم. ءبارىن ستسەناري بويىنشا جاسادى. ول كىسىمەن از عانا ۋاقىت بىرگە جۇمىس ىستەگەنىمىزدىڭ ءوزى بىزگە ءبىراز كۇش-قۋات بەردى» دەدى ول اعىنان جارىلىپ.
ەركەجان ساتىمبەك