استاناعا جىل سايىن 40 مىڭداي ادام كوشىپ كەلەدى. كۇن سايىن مىڭداعان ءسابي دۇنيە ەسىگىن اشاتىن قالادا حالىق سانى ۇدايى ۇلعايادى. مۇنداي دەموگرافيالىق ءوسىم, ارينە, ءتۇرلى الەۋمەتتىك ماسەلەلەر تۋىنداتادى. سونىڭ ءبىرى – مەكتەپتەردەگى ورىن جەتىسپەۋشىلىگى. ول تۋرالى تولىعىراق استانا قالاسى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باسشىسى ءاسيما بيمەندينا ايتىپ بەردى.
– استاناداعى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى ورىن تاپشىلىعىنىڭ سەبەبى نەدە؟
–تۋ كورسەتكىشىنىڭ ءوسىمى جوعارى ءارى حالىقتىڭ ماتەريالدىق, الەۋمەتتىك احۋالى جاقسارا ءتۇستى. سونىمەن قاتار, ەلورداعا جان-جاقتان كوشىپ كەلىپ جاتقان مەكتەپ جاسىنداعىلار كوپ. ەلوردانىڭ كۇننەن-كۇنگە ءوسۋى, وركەندەۋى قالاعا قىزىعۋشىلاردىڭ سانىن ارتتىرىپ وتىر.
– قازىر قالادا قانشا بالاباقشا بار جانە قانشا بالاعا ورىن جەتىسپەي وتىر؟
– بالالاردىڭ جاعدايىن جاساۋ وتباسىنىڭ عانا ەمەس, قالا اكىمدىگىنىڭ, ونىڭ ىشىندە ءبىلىم باسقارماسىنىڭ ءجىتى نازارىندا. بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى ىزدەستىرىلۋدە. استانادا 138 بالاباقشا بار. مەملەكەتتىك مەنشىكتەگىسى – 77, جەكە مەنشىكتەگىلەرى – 60. قالعان بىرەۋى – ۆەدومستۆولىق. قازىر مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىنە 33 مىڭ 575 بالا بارىپ ءجۇر. «بالاپان» باعدارلاماسىمەن 3-6 جاس ارالىعىنداعى 61,9 پايىز بوبەك قامتىلعان. جىل باسىندا 800 ورىندىق ءۇش بالاباقشا, ال اقپان ايىندا 720 ورىندىق ءۇش بالاباقشا پايدالانىلۋعا بەرىلدى. شىلدەدە 520 ورىندىق ەكى بالاباقشا اشىلدى. قازىر 480 ورىندى 2 بالاباقشانىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ قالدى. تاعى 920 بالاعا ءتورت بالاباقشا قۇرىلىسى جالعاسىپ جاتىر. تاياۋدا باستالعان جەتى بالاباقشانىڭ قۇرىلىسى اياقتالسا, 1680 بۇلدىرشىنگە ورىن تابىلادى. ءبىلىم ۇيىمدارىنىڭ كوپتىگى ورىن تاپشىلىعى ماسەلەسىن شەشۋگە وڭ ىقپالىن تيگىزىپ, كادرلار دا جاڭا ورىندارمەن قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى.
– مەكتەپتەردىڭ قۇرىلىسى جونىندە نە ايتاسىز؟
– بيىل بىتكەلى وتىرعان 3500 ورىندىق ءۇش مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى انە-مىنە اياقتالادى. ودان بولەك, تاعى 6 مىڭ ورىنعا شاقتالعان بەس مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى باستالدى. الداعى ۋاقىتتا ورىن تاپشىلىعى بولمايدى دەپ ويلايمىز. جالپى, قالامىزداعى 82 مەكتەپتە 86 مىڭ 663 وقۋشى ءبىلىم الادى. شىنى كەرەك, ورىن جەتىسپەي جاتقاندىقتان كەيبىر مەكتەپتەردە, اتاپ ايتساق, №8, 13, 28, 31,37,57 مەكتەپتەردە ءۇش اۋىسىممەن وقيدى. 15 مىڭ 728 وقۋشى دالادا قالماس ءۇشىن وسىلاي امالداۋعا ءماجبۇرمىز. قالالىق ءبىلىم باسقارماسى وسىناۋ تاپشىلىقپەن كۇرەسىپ, جۇمىستى ۇيلەستىرىپ وتىرۋعا تىرىسامىز. ەلوردالىق بالالاردىڭ ءبىلىم ساپاسىمەن قوسا, ولاردى بارلىق قاجەتتىلىكپەن قامتۋ, تالاپتاردى ۇيلەستىرۋ جايىن قاداعالايمىز. جۇمىس نەعۇرلىم قارقىندى جۇرگەن سايىن, تالاپ تا سوعۇرلىم ءوسىپ بارادى.
ەركەجان ساتىمبەك
