تاياۋدا «قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ قولداۋىمەن ۇلت زيالىلارىنىڭ ايەلدەرى مەن بالالارى تارتقان تاۋقىمەتتى باياندايتىن «الجير» (قارمەن جۋىلعان قان) اتتى كوركەم تەلەحيكايا كورەرمەندەرگە جول تارتتى.
فيلم بەس بولىمنەن تۇرادى. باس كەيىپكەر سۆەتا ەسىمدى بويجەتكەن اجەسىنىڭ اماناتىمەن رەسەيدەن قازاقستانعا كەلەدى. ماقساتى – سۇراپىل جىلدارى «الجير» تۇتقىنى بولعان اجەسى مەن اناسىن اجال مەن اشتىقتان امان الىپ قالعان ءاليحان سەيداحمەتوۆ دەگەن ازاماتتى تاپسام دەيدى. ارينە, كوپ جىلداردان كەيىن ول كىسىنى ىزدەپ تابۋ وڭاي ەمەس. بىراق قايسار قىز اجەسى جازعان كۇندەلىكتىڭ ىزىمەن بۇرىنعى لاگەر ماڭىندا ورىن تەپكەن اۋىلداردىڭ بىرىنەن ءاليحاندى تاۋىپ الادى. ءبىر كەزدە جالىنداعان جاس جىگىت بۇگىندە جاسى توقساننان اسقان قاريا. ءسويتىپ, سۆەتا مەن ءاليحان اتامىز ەكەۋى ازاپتى جىلدارداعى وقيعالاردى ەسكە الىپ, سول كۇندەرگە قايتىپ ورالادى.
تەلەحيكايا وسىلاي ورىلەدى. الىپ-جۇلىپ بارا جاتقان شيەلەنىستى وقيعا جوق. بىراق كورەرمەنگە تەرەڭ وي سالادى. «الجير» تۋرالى تاريحتان جاقسى بىلەمىز. وندا ەلگە تۇتقا بولعان تالاي تۇلعالاردىڭ جارلارى مەن بالالارى قامالعان. ناقتى دەرەكتەردە 20 مىڭنان استام ايەل جازىقسىز وتىرعان دەپ ايتادى. ول جايىندا كوپتەگەن كىتاپتار جازىلدى. بىرنەشە دەرەكتى فيلمدەر ءتۇسىرىلدى. قىسقاسى, كوزىقاراقتى جانعا لاگەر تۋرالى اقپارات مول. سونىڭ ءبارىن قويۋشى رەجيسسەر ادەمى قورىتا بىلگەن. جۇرتقا بەلگىلى وقيعانى قايتالاۋ جوق. وزىنشە كوركەم جول تاپقان.
كينونى كورىپ وتىرىپ, ءبىز دە باس كەيىپكەرلەرمەن بىرگە وتكەن كۇندەرگە ساپار شەكتىك. ارقانىڭ قاقاپ تۇرعان كۇزگى قارا سۋىعى. شىنجىرىن ءۇزىپ كەتەردەي ابالانىپ ۇرگەن يت. قاباعىنان قار جاۋعان سولداتتار. پويىزدان ءتۇسىپ, اڭتارىلىپ تۇرعان جۇپ-جۇقا كيىنگەن ايەلدەر قايدا كەلگەندەرىن بىلمەيدى. بىراق ونى ەلەپ جاتقان جان جوق. ءبىر كەزدە ولاردى جان-جاعىن سىم تەمىرمەن قورشاعان لاگەرگە الىپ كەلەدى. ونى كورگەندە نازىك جاندىلاردىڭ زارەسى ۇشادى. اسىرەسە, لاگەر باسشىسى نكۆد مايورى گولوۆانوۆتىڭ قاتالدىعى تىم شەكتەن شىققان. بويىندا ەشقانداي اياۋشىلىق قاسيەتى جوق. انا دەمەي, بالا دەمەي تۇتقىنداردى جازىقسىز ۇرىپ سوعادى. تىزەگە سالىپ باعىندىرعىسى كەلەدى. ارينە, بۇل – قارا بوياۋ جاعىلعان سۋرەتتەر. ال تۋىندىدا جۇرەكتى جىلىتىپ, جۇرەكتىڭ نازىك قىلىن شەرتەتىن جاعدايلار دا بار. قاتارداعى جاۋىنگەر ءاليحان سەيداحمەتوۆتىڭ تۇرمەدەگى انالارعا جانى اشيدى. ادىلەتسىزدىككە, الىمجەتتىككە توزبەيدى. قولدان كەلگەنشە ولارعا جاردەم بەرگىسى كەلىپ تۇرادى. «الجير» تۇتقىنىندا وتىرعان نادەجدامەن كوڭىل جاراستىرادى. بالا سۇيەدى. اقىرى, سول پەرزەنتىن قاپاستان قۇتقارامىن دەپ ءتۇرلى قيىندىققا باس تىگەدى. سولاردىڭ ءبارى جاندى تەربەيدى. ادامگەرشىلىك, مەيىرىمدىلىك, باتىلدىق سەكىلدى ادام بويىنداعى اسىل قاسيەتتەر كينونىڭ رۋحىن كوتەرىپ تۇر.
ءاليحاننىڭ ءرولىن قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى, جاس اكتەر قوبىلاندى بولات كەلىستى سومدايدى. سونداي-اق, التىناي نوگەربەك, اننا ستارچەنكو سەكىلدى تانىمال اكتريسالار دا ءوز بەينەلەرىن تاتىمدى الىپ شىققان. شاعىن ماقالادا بارلىق وقيعانى ءتىزىپ شىعۋ مۇمكىن ەمەس. ءبىز كەيبىر كوڭىلىمىزدى قوزعاعان تۇستاردى عانا ءسوز ەتتىك.
– بۇعان دەيىن «الجير» تۋرالى بىرنەشە دەرەكتى فيلم جارىق كوردى. ال ءبىزدىڭ تۋىندىمىز – كوركەم كينو. سوندىقتان وندا قاتىگەزدىكپەن بىرگە شىنايى ماحاببات قاتار ورىلگەن. ماحاببات بولماسا, انالارىمىز جان تۇرشىگەرلىك قاپاستان امان شىقپايدى. ولار تالاي قيىندىقتى كورسە دە, ەرتەڭگى جارىق كۇنگە سەندى. ۇمىتتەرى ۇزىلمەدى. ومىرگە دەگەن ماحاببات ولاردى العا سۇيرەدى. ادىلدىك ءتۇبى سالتانات قۇردى. جازىقسىز جازالانعانداردىڭ ءبارى كەش بولسا دا اقتالدى. فيلمدە رۋحى بيىك ايەلدەردىڭ ۇلىلىعىن كورسەتكىمىز كەلدى. سونى ورىندادىق دەپ ويلايمىز, – دەيدى قويۋشى-رەجيسسەرى ءانۋار رايباەۆ.
ازامات ەسەنجول
