وسى اپتادا نۇر-سۇلتان قالاسى ءماسليحاتىنىڭ تۇراقتى كوميسسيالارى ەلوردانىڭ 2022 جىلعا ارنالعان بيۋدجەتىن ناقتىلاۋدى باستادى. العاشقى بولىپ پوليتسيا دەپارتامەنتى, قالا اكىمى اپپاراتى, ىشكى ساياسات, جاستار ساياساتى ماسەلەلەرى, ءدىن ىستەرى باسقارمالارىنىڭ وتىنىمدەرى تىڭدالدى. جيىنعا قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەسەت بايكەن قاتىستى.
– قاسىرەتتى قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن مەملەكەت باسشىسى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىن ماتەريالدىق-تەحنيكالىق قامتۋ جەتكىلىكسىز بولىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتىپ, ولاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن 100 پايىز جابۋدى تاپسىردى. ونىڭ الدىندا نۇر-سۇلتان قالاسى ءماسليحاتى دەپۋتاتتارىنىڭ ۇسىنىستارىن ەسەپكە الىپ, قالا اكىمدىگىمەن بىرگە قىلمىسپەن كۇرەسكە, قوعامدىق ءتارتىپ پەن قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋعا باعىتتالعان شارالار جوسپارىن ازىرلەدىك. 2022-2024 جىلدارعا ارنالعان بۇل جوسپار وتكەن جىلدىڭ 10 جەلتوقسانىندا بەكىتىلدى. وسى جوسپارعا سايكەس دەپارتامەنتكە 2022 جىلى بيۋدجەتتەن قوسىمشا 3,5 ميلليارد تەڭگە كەرەك, – دەدى قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى ەلدار دانياروۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا, وسىنىڭ الدىنداعى ناقتىلاۋدا ۆەدومستۆوعا قوسىمشا 2 ملرد تەڭگە بولىنگەن. بۇل قارجى ارت-تەحنيكالىق قارۋ مۇلكى, بايلانىس قۇرالدارىنا, كومپيۋتەر تەحنيكاسىنا, سارىارقا اۋدانى پوليتسيا باسقارماسىنا م.اۋەزوۆ, 40 مەكەنجايىندا عيمارات ساتىپ الۋعا باعىتتالدى.
ال ەندىگى قوسىمشا سۇرالىپ وتىرعان 3,5 ملرد تەڭگە قىزمەتتىك كولىكتەر, ارت-تەحنيكالىق قارۋ مۇلكى, بايلانىس قۇرالدارى, تسيفرلاندىرۋ بويىنشا جابدىقتاردى ساتىپ الۋعا, پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە باسپانانى جالداپ تۇرۋعا كەرەك. قازىرگى كەزدە قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتى اۆتوكولىكتەرمەن 77 پايىزعا, ارت-تەحنيكالىق قارۋ مۇلكىمەن 76 پايىزعا, بايلانىس قۇرالدارىمەن 67 پايىزعا, كومپيۋتەرلىك تەحنيكامەن 72 پايىزعا, ءموبيلدى پلانشەتتەرمەن 34 پايىزعا قامتىلعان.
– ءبىرىنشى كەزەكتەگى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازامىزدى ءالى دە كۇشەيتۋ كەرەك. اتاپ ايتقاندا, سۋ شاشاتىن قوندىرعىسى بار كولىك قاجەت. بىراق بۇل تەحنيكا ارزان ەمەس, ءوندىرۋشى ەلگە قاراي باعاسى – 200-400 ميلليون تەڭگە كولەمىندە. ناريادتى تاسىمالداۋ ءۇشىن ميكرواۆتوبۋستار, ءپاترۋلدى پوليتسيا پولكىن تاسىمالداۋعا اۆتوبۋستار كەرەك. ءپاترۋلدى پوليتسيا پولكىنە جاڭا عيمارات تا ساتىپ الۋ كەرەك. قازىر ولار وتىرعان عيمارات ەسكى, 1964 جىلى سالىنعان. ونى ءسۇرىپ, جولايرىق سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. «قۋات» سپورت كەشەنىن جاڭعىرتۋ كەرەك. بۇل عيمارات ابدەن توزىعىنا جەتىپ, ەسكىردى. مۇندا بۇگىندەرى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە دەنە شىنىقتىرۋمەن اينالىسۋعا مۇمكىندىك بولماي كەتتى. ك.كۇمىسبەكوۆ, 5 كوشەسىندەگى جەدەل ارەكەت ەتۋدىڭ ارنايى جاساعىنىڭ عيماراتى تولىعىمەن جاڭعىرتىلدى, – دەدى ە.دانياروۆ.
قالا اكىمدىگى اپپاراتىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى ايناگۇل ىقسان سايلاۋ ۇدەرىسىنە قاتىسۋشىلاردى وقىتۋ باعدارلاماسى بويىنشا 2 ملن 474 مىڭ تەڭگە كەرەكتىگىن جەتكىزدى. بۇل جىل سايىن وتەتىن ۇدەرىس ەكەن. 2020 جىلى وسىنداي وقۋدان 120 ادام, 2021 جىلى 90 ادام وتكەن. بيىل تاعى 90 ادام وقىتىلماق.
قالالىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنا 2022 جىلى قوسىمشا 220 ملن تەڭگە كەرەك. بۇل تۋرالى اتالمىش باسقارما باسشىسى داۋرەن بابامۇراتوۆ باياندادى. سونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك اقپاراتتىق ساياساتتى جۇرگىزۋگە 165 ملن تەڭگەگە جۋىق قارجى قاجەت. ال قالالىق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قىزمەتىن قامتاماسىز ەتۋگە 6 ملن 441 مىڭ تەڭگە كەرەك.
قالالىق جاستار ساياساتى ماسەلەلەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى قايرات قامباروۆ وسى جىلى قوسىمشا 193 ملن 231 مىڭ تەڭگە قاجەتتىگىن جەتكىزدى. سونىڭ ىشىندە «وزىڭنەن باستا» جوباسىنا 20 ملن تەڭگە قاجەت.
– بۇل جوبا ەلوردا جاستارى اراسىندا الاياقتىققا, ءدىني ەكسترەميزمگە جانە قۇمار ويىندارعا قارسى ءىس-قيمىل بويىنشا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە باعىتتالعان. جوبا اياسىندا ەسىرتكىگە جانە الكوگولگە تاۋەلدى پاتسيەنتتەردى ەمدەۋ ورىندارى بويىنشا پراكتيكالىق جۇمىس جانە كوشپەلى ءىس-شارالار جۇرگىزىلەدى, – دەدى ق.قامباروۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا, ەكىنشى جوبا «Book fest» اتالادى. بۇل جوبا اياسىندا وتاندىق قالامگەرلەرمەن كەزدەسۋلەر وتكىزىلەدى. جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا 10 ملن تەڭگە كەرەك. جازۋشىلارمەن جۇزدەسۋلەردەن بولەك كىتاپ جارمەڭكەسى, جاڭا كىتاپتاردى تالقىلاۋ, جاڭا كىتاپتاردىڭ تۇساۋكەسەرى ۇيىمداستىرىلماق. ال «جاڭا بەلەس فەست» جوباسىنا 30 ملن تەڭگە قاجەت. بۇل – جوعارى جانە ارناۋلى ورتا وقۋ ورىندارى ستۋدەنتتەرى مەن جاستارعا ارنالعان شىعارماشىلىق فەستيۆال.
– فەستيۆال مادەنيەت پەن ونەردى, كوشباسشىلىق داعدىلار مەن كوممۋنيكاتيۆتى دامىتۋ, جاستار اراسىندا تالانتتاردى انىقتاۋ ماقساتىندا وتكىزىلەدى. بۇل جوبا شىعارماشىلىق جانە سپورتتىق الەۋەتتى ىسكە اسىراتىن, ستۋدەنتتەر اراسىندا دوستىق قارىم-قاتىناستى نىعايتاتىن پىكىرتالاس الاڭى, – دەدى جاستار ساياساتى ماسەلەلەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى.
بۇل باسقارما جالپى قۇنى 15 ملن «مەيكاتون نۇر-سۇلتان» الەۋمەتتىك جوباسىن دا ىسكە اسىرماق. سونىڭ اياسىندا 72 ساعاتتىق مارافون وتكىزىلەدى. وندا ونەرتاپقىشتار, ينجەنەرلەر مەن دارىگەرلەر مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامداردىڭ ءومىرىن جەڭىلدەتەتىن قۇرىلعىلاردى جاسايدى. جوبا نەگىزگى ەكى كەزەڭنەن تۇرادى.
كەلەسى «ستريت سپورت» اتالاتىن جوبا مارگينال جاستارمەن جۇمىسقا باعىتتالماق. بۇعان 25 ملن تەڭگە كەرەك. سونىڭ شەڭبەرىندە مادەني-سپورتتىق ءىس-شارالار, كوشە سپورتى بويىنشا جارىستار, ۆوركاۋت, برەيكينگ, سكەيتبوردينگ, پانافۋتبول, تەگبول سايىستارى وتكىزىلەدى. ال «بولاشاققا جول» جوباسى – ناشاقورلىق پەن وزىنە قول جۇمساۋ ارەكەتىنە قارسى باعىتتالعان كەشەندى جوبا. سونداي-اق «جاستار كەمپ», «ۇرپاقتار ساباقتاستىعى» سياقتى جوبالار بار.
– وتكەن جىلدان بەرى اۋلا كلۋبتارىن اقىرىنداپ ءبىرىنشى قاباتقا شىعارىپ جاتىرمىز. قاڭتار ايىندا قاراجات ءبولىندى. جوندەۋ جۇمىستارىن ەندى باستاپ جاتىرمىز. الماتى اۋدانى بويىنشا ابىلايحان داڭعىلى مەن جۇبانوۆ كوشەلەرىندەگى اۋلا كلۋبتارىن جوندەۋگە قوسىمشا قارجى كەرەك. «جاس قانات», «استانا بايتەرەك» اۋلا كلۋبتارىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەتىن بولادى, – دەدى ق.قامباروۆ.
وسىعان وراي قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى ەرلان داكەنوۆ شەتكى ايماقتاردا تۇراتىن بالالاردى اۋلا كلۋبتارىمەن قامتۋدى ۇمىتپاۋ كەرەكتىگىن ايتتى.
– تۇرعىن الاپتار حالقىمەن, بەلسەندى تۇرعىندارىمەن كەزدەسكەن كەزىمىزدە «كيرپيچنىي», «وڭتۇستىك شىعىس», «پريگورودنىي» حالقى اۋلا كلۋبتارى كەرەكتىگى ماسەلەسىن كوتەرگەن ەدى. «پريگورودنىيدا» اۋلا كلۋبى بار. بىراق وتە تار, بار بولعانى ءۇش بولمە. ال «كيرپيچنىي» مەن «وڭتۇستىك شىعىستا» بىردە-بىرەۋى جوق. وسى ماسەلەلەردى قاراستىرىڭىزدار. اۋلا كلۋبتارى قاجەت بولعان سوڭ, تۇرعىندار ءجيى ولاردى اشۋ تۋرالى ءوتىنىش ايتادى, – دەگەن قالالىق ءماسليحات حاتشىسى ەرلان كاناليموۆ كوللەدجدەر تۇلەكتەرىن جۇمىسقا تۇرعىزۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ كەرەكتىگىن ايتتى.
جاستار ساياساتى ماسەلەلەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى قايرات قامباروۆ جۋىردا «كيرپيچنىيدا» اۋلا كلۋبىن اشۋ جوسپارلانعانىن جەتكىزدى.
قالالىق ءدىن ىستەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرداۋلەت ءالمۇحانوۆ اتالمىش باسقارماعا قوسىمشا 8 ملن 450 مىڭ تەڭگە قاجەتتىگىن ايتا كەلە, ونىڭ باسىم بولىگى جەرگىلىكتى دەڭگەيدە ءدىني قىزمەت سالاسىندا ساياساتتى ىسكە اسىرۋعا قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
