اباي قۇنانبايۇلىنىڭ مۋزىكالىق مۇراسى دەگەندە, ەسىمىزگە ۇلى تۇلعانىڭ «كوزىمنىڭ قاراسى», «جەلسىز تۇندە جارىق اي», «سەگىز اياق», «ايتتىم سالەم, قالامقاس», ت.ب. بەلگىلى تۋىندىلارى تۇسەدى. الايدا ابايدىڭ كوپ ايتىلا قويمايتىن, جۇرتقا تانىلماعان اندەرى دە بار. «اباي مۇراسى – حالىق دانالىعى» اتتى ادەبي-سازدى كەشتى ۇيىمداستىرعان استانا قالاسى تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسى اقىننىڭ تانىمال تۋىندىلارىمەن قاتار جۇرتقا بەيمالىم اندەرىنىڭ حالىققا جەتە تۇسۋىنە مۇمكىندىك تۋدىردى.
بۇل كەشتە اباي ءوزى ايتپاقشى, «قۇلاقتان كىرىپ, بويدى العان», «كوڭىلگە ءتۇرلى وي سالعان», «ۇيىقتاپ جاتقان ءجۇرەكتى وياتاتىن» اندەر شىرقالدى. 1945 جىلى حاكىمنىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي «اباي اندەرى» اتالاتىن كوركەم فيلم تۇسىرىلگەنى بەلگىلى. وندا اباي بەينەسىن ساحنا ساڭ-لاعى – قاليبەك قۋانىشباەۆ سومدادى. اتالمىش كينوتۋىندىدان ءۇزىندى تاماشالاي وتىرىپ, ءتىرى ابايمەن قاۋىشقانداي بولدىق.
اباي اندەرىنىڭ جيناقتالۋىنا العاش الەكساندر زاتاەۆيچ, بوريس ەرزاكوۆيچ, لاتيف حاميدي ۇلكەن ەڭبەك ءسىڭىردى. العاشقىسى 1925 جىلى بىرنەشە ءاندى نوتاعا ءتۇسىرىپ, جاريالاسا, كەيىنگى اتالعاندار وتىزىنشى جىلداردا 20-دان اسا ءانىن نوتاعا ءتۇسىردى. ال 1939 جىلى قازاقستاندى زەرتتەۋ قوعامى ابايدىڭ ۇرپاعى ماكەن مۇحامەدجانوۆادان 16 ءاندى جازىپ الدى. اسا كورنەكتى مۋزىكا زەرتتەۋشىسى احمەت جۇبانوۆتىڭ پىكىرىنشە, اباي اندەرى ءتۇرلى نۇسقالارىن قوسقاندا قىرىققا جۋىقتايدى.
ءبىر ساعاتقا سوزىلعان كونتسەرتتە سولاردىڭ ءبىرشاماسىن تىڭدادىق. ونى تانىمال مۋزىكانت ەدىل قۇسايىنوۆ پەن «قورقىت» ءداستۇرلى ساز توبى اشىپ, ءارى قاراي قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرلەرى گۇلزيرا بوكەيحان, كلارا تولەنباەۆا, ءدۇلدۇل ءانشى ەرلان رىسقالي, استانا قالاسى مەملەكەتتىك اكادەميالىق فيلارمونياسىنىڭ سوليستەرى دانيار مۇقان, پەريزات تۇراروۆا جانە وزگە ونەرپازدار جالعادى.
شىرقالعان اندەردىڭ اراسىندا «سۇرعىلت تۇمان دىم بۇركىپ», «اتا-اناعا كوزقۋانىش», «كوكتۇمان الدىنداعى كەلەر زامان» تۋىندىلارى جينالعان قاۋىم ءۇشىن جاڭالىق بولدى دەسەك, ارتىق ايتقانداي بولماسپىز.
اباي ءان عانا ەمەس, كۇي دە جازعان ادام. وسى كۇنى ونىڭ «تور جورعا», «ماي ءتۇنى», «ابايدىڭ جەلدىرمەسى» جانە «مايداقوڭىر» اتتى ءتورت كۇيى بەلگىلى. وسى كەش باعدارلاماسىنا بۇل كۇيلەر دە سۇرانىپ تۇرعان ەدى, الايدا ولاردى ەستي المادىق. ۇيىمداستىرۋشىلار بولاشاقتا وسىنى ەسكەرسە ەكەن دەگەن تىلەگىمىز بار.
احمەت جۇبانوۆ «ابايدىڭ مۋزىكالىق مۇراسى» اتتى زەرتتەۋ ەڭبەگىن: «كومپوزيتسيا جاعىنان ابايدىڭ مۋزىكاسى كوپ جانرلى دەۋگە بولادى. وندا دراما, ساتيرا, تراگەديا, ادەت-عۇرىپتىڭ, جاراتىلىس سۋرەتىن بەينەلەيتىن, تاعى باسقا سان ءتۇرلى مۋزىكا بار» دەپ تۇيىندەگەن. وسى كەش عالىم ابايدىڭ كومپوزيتورلىق ەرەكشەلىگىن ءدال ايقىنداپ بەرگەنىنە كوز جەتكىزدى.
