بيىل پاريج وليمپياداسى مەن وعان ىرىكتەيتىن قۇرلىقتىق جانە الەم چەمپيوناتتارى وتەتىنىن دايەكتەپ, گازەتىمىزدىڭ №2 (4590) نومىرىندە ماقالا جازدىق. قىسقاسى, سپورتشىلاردىڭ بابى مەن باعىن سىنايتىن ءدۇبىرلى دودالار جىلى بولعالى تۇر. ونىڭ ارعى جاعىندا تۇتاس ەلدىڭ سپورتتىق يميدجىنە باعا بەرىلەدى. وسى رەتتە, سپورت ساڭلاقتارىنىڭ جەتىستىگى عىلىم مەن مەديتسيناعا تاۋەلدى ەكەنى راس! استانا قالاسىنداعى سپورتتىق مەديتسينالىق ورتالىققا بارىپ, وسى سالانىڭ جۇمىسىنا قانىقتىق.
2022 جىلعا دەيىن سپورتشىلار №5 قالالىق ەمحانا بازاسىندا كاسىبي تەكسەرىستەن ءوتىپ, ەم الاتىن. وندا سپورتشىلار وزگە پاتسيەنتپەن بىرگە كەزەك تۇرىپ تەكسەرىلەتىن. ورتالىق اشىلعالى استانا قۇراما كومانداسىنىڭ مۇشەلەرى جانە سپورت مەكتەبىنىڭ شاكىرتتەرى مەديتسينالىق تەكسەرىستەن ءوتىپ, سپورتتىق فورماسىن تەكسەرىپ, قايتا قالپىنا كەلۋ كەزەڭىن باقىلاپ ءجۇر. تاڭەرتەڭگى ۋاقىتتا ورتالىقتا ادام قاراسى قالىڭ كورىندى. تۋرنيرگە قاتىسۋعا سپورت سەكتسياسىنا بارۋ ءۇشىن تەكسەرۋدەن وتۋدە ەكەن. مەكەمە باسشىسى ازامات ەرقاسىموۆ قارسى الىپ, ورتالىق جۇمىسىمەن تانىستىردى.
– سپورت جانە تۋريزم ءمينيسترى ەرمەك مارجىقپاەۆ سپورت مەديتسيناسى مەن فارماكولوگياعا ماڭىز بەرىپ, سالا ماماندارىمەن كەزدەستى. ءارى پاريج وليمپياداسىنا جولداما العان جانە ليتسەنزيالى تۋرنيرلەرگە قاتىساتىن سپورتشىلار مەديتسينالىق تۇرعىدا قاجەتتى كومەكتى الۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى. جىلدا ەكى رەت ءبىزدىڭ ورتالىقتا 13 مىڭ سپورتشىنى مەديتسينالىق تەكسەرىستەن ءوتىپ, وڭالتۋ, فيزيوتەراپيا الۋ, جاراقاتتان جانە فيزيكالىق جۇكتەمەدەن كەيىن قايتا قالپىنا كەلۋ ءۇشىن ەم قابىلدادى, – دەپ ءسوزىن باستادى ول.
ورتالىقتا سپورتشىنىڭ ەموتسيالىق كوڭىل-كۇيى مەن فيزيكالىق الەۋەتىن باعالايتىن زاماناۋي قۇرىلعىمەن قامتىلعان. وندا ۋلترادىبىستىق تەراپيا اپپاراتى, ەلەكتروتەراپيا اپپاراتى, سوققىلى-تولقىندى تەراپيا قۇرىلعىسى بار. سپورتشى ءۇشىن كەرەكتى ءموبيلدى ەرگوسپيرومەتريا جۇيەسى, ينتەرۆالدى ۆاكۋمدى جانە قارقىندى ماگنيتتىك تەراپيا, دەنە قۇرامىنىڭ اناليزاتورى, كونتاكتىلى ديامەترياعا باعىتتالعان قۇرىلعىنى تابۋعا بولادى. تاۋلى جەردى يميتاتسيالاۋ ءۇشىن گيپوكسيالىق اۋا گەنەراتورى بار ۇرلەمەلى مودۋل جانە سالماق رەتتەيتىنى بار پنەۆماتيكالىق ترەناجەر قۇندى اپپاراتتى سانالادى.
– 2008 جىلى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى «سپورتشىنى ساۋىقتىرۋ جانە ەمدەۋ ءبىزدىڭ ساناتقا جاتپايدى» دەپ سپورتتىق مەديتسينادان باس تارتتى. سودان كەيىنگى ۋاقىتتا وتاندىق سپورتتىڭ دەڭگەيى بەلگىلى. ارينە, سپورتتىڭ قۇلدىراۋىنا ءتۇرلى وبەكتيۆتى جانە سۋبەكتيۆتى سەبەپ بار. باستىسى – سپورت عىلىمى كەنجەلەپ, سپورتتىق مەديتسينا ءوز دەڭگەيىندە دامىمادى. جاپونيا, قىتاي, اقش جانە ەۋروپا ەلدەرىنەن سپورتتىق مەديتسينا بويىنشا ونداعان جىلعا ارتتا قالىپ كەتتىك. بىزدەگى جەتىستىكتەر – تاجىريبەلى باپكەردىڭ ىزدەنىسى, ىنتا-ىقىلاسىنىڭ ناتيجەسى. الايدا كوپ جاتتىقتىرۋشى جاڭاشىلدىقتى قابىلداعىسى كەلمەيدى, زاماناۋي اپپاراتتاردىڭ كومەگىنە جۇگىنگەندى دۇرىس كورمەيدى. ال ورتالىق ورگانداردا عىلىمي دايەكتەلگەن ادىستەمەلىك نۇسقاما جوقتىن قاسى. جاپونيادا ءبىر سپورتشىنىڭ ارتىندا ترەنەردەن بولەك, ديەتولوگ, پسيحولوگ, رەابيليتولوگ, ماسساجيست جانە دارىگەر جۇرەدى. بىزدە ءبىر كومانداعا ءبىر دارىگەر مەن ماسساجيست بولادى. ەندى ءوزىڭىز سالىستىرىپ كورىڭىز, – دەدى ازامات ەرقاسىموۆ.
سپيكەردىڭ سوزىنشە, سپورتتىڭ دامۋىندا دارىگەرلەر دە, پسيحولوگتار دا, ماسساجيستەر تە شەشۋشى ءرول اتقارادى. سپورتشىنىڭ فورماسىن تەكسەرۋدە زاماناۋي اپپاراتتاردىڭ يگىلىگىن پايدالانۋ دا ماڭىزدى.
– كريشتيانۋ رونالدۋ 20 جىلدان اسا جوعارى دەڭگەيدە ونەر كورسەتىپ كەلەدى. مۇنىڭ سىرى – سپورت عالىمىنا سۇيەنەدى جانە پسيحولوگ, ديەتولوگ, رەابيليتولوگ, ماسساجيست, دارىگەر ماماندارمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەپ, وزىنە جوعارى تالاپ قويادى. بىزدە پسيحولوگقا دەگەن كوزقاراس بولەك. «پسيح» دەگەن كومپلەكستەن قاشادى. باپكەرلەردىڭ اراسىندا شاكىرتىمەن سىرلاسىپ, ىشكى كوڭىل-كۇيى تۋرالى بىلسە, ءوزىن «پسيحولوگپىن» دەپ تانيدى. تالانتتى سپورتشى ەل چەمپيوناتىندا دارالانعانىمەن, شەتەلدەگى تۋرنيردە ءوز الەۋەتىن كورسەتە الماي جاتادى. نەگە؟ مۇنداي سپورتشىمەن پسيحولوگ جۇمىس ىستەۋى ماڭىزدى. جاپونيادا ءار سپورتشى تسيفرلانعان. ونىڭ ەپتىلىگى, كۇشى, جىلدامدىعى جانە تاعى باسقاسى تۋرالى اقپارات وزدەرىنىڭ ينتەرنەت بازاسىندا بولادى. اشىق باسەكە وسىدان باستالادى. ويتكەنى ەكىنشى نەمەسە ءۇشىنشى ءنومىرلى سپورتشى ۇزدىك سپورتشىعا قاراپ, ءوزىنىڭ سپورتتىق قابىلەتىن ارتتىرۋعا كوڭىل بولەدى. بىزگە دە سپورت سالاسىن تسيفرلاندىرۋ كەرەك, – دەدى ورتالىقتىڭ ديرەكتورى.
