مۇقامبەتقاسىم شاكەنوۆ,
قوعام قايراتكەرى: سىپايى مىنەز – ادامدىقتىڭ ءسانى
وسى جاسىما دەيىن تالاي تاماشا جاندارمەن تانىسىپ, ەتەنە ارالاسىپ, قىزمەتتەس بولدىم. وڭاشا وتىرعاندا, كەيدە سول كۇندەر ويعا ورالادى. سولاردىڭ جارقىن مىنەزدەرى, جاراسىمدى ءازىل-اڭگىمەلەرى, اسىل ازاماتتاردىڭ بەينەلەرى كوز الدىمنان كەتەر ەمەس. سولاردىڭ ءبىرى جامبىل وبلىسىندا دۇنيەگە كەلىپ, بايتاق قازاقستاننىڭ ءتۇرلى ايماقتارىندا جەمىستى ەڭبەك ەتكەن, قازىر اعا بۋىننىڭ وكىلى اتانعان مۇقامبەتقاسىم قويشىبايۇلى ءشاكەنوۆ دەر ەدىم. مەن ءوزىم ونىڭ بويىنان ءوزىن دە, وزگەنى دە قادىرلەي بىلەتىن يمانجۇزدىلىكتى, ءجون بىلەتىن قازاقى تەكتىلىكتى, سىپايىلىقتى, ءۇلكەنگە جول بەرەر, كىشىنى كوڭىل شىڭىنا شىعارار, قاتار قۇربىسىن وزىمەن تەڭ ۇستار, ۇلىق بولسا دا, كىشىلىكتەن تانباس مىرزا پەيىلدىلىكتى بايقادىم. بۇل, ءسوزسىز, ءومىر بويى ادالدىق پەن تازالىقتى نەگىزگى ماقسات ەتكەن ازاماتتىڭ بولمىسى. جاقىندا مۇقاڭمەن كەزدەسىپ, سۇحباتتاسىپ قايتقان ەدىك.
ارمان ادامدى العا جەتەلەيدى
– سوعىس باستالعان جىلدارى دۇنيە ەسىگىن اشىپسىز. سول كەزدەگى حالقىمىز باسىنان كەشكەن جۇپىنى ءومىر بەلگىلى. قاندى قىرعىندى كورگەن ۇرپاقتىڭ جوقشىلىق پەن تارشىلىقتىڭ ازابىن تارتقانى ايان. اكە-شەشەڭىز, وسكەن ورتاڭىز تۋرالى سىر تارتساڭىز.
– ءيا, ءبىز سۇراپىل سوعىس جىلى ومىرگە كەلگەن ۇرپاقپىز. اتا-انام قۇداي دەگەن قاراپايىم كىسىلەر بولدى. شۇكىرلىكپەن عۇمىر كەشتى. اكەمنىڭ اتى –قويشىباي ناقىپۇلى. شەشەمنىڭ ەسىمى – ءمىناي سارىبايقىزى. ساۋاتتارى از بولسا دا, دۇنيەتانىمدارى كەڭ, قازاقى مىنەزدى, بالالار تاربيەسىنە, ولاردىڭ وقىپ, ءبىلىم الۋلارىنا زور كوڭىل ءبولدى. انام دۇنيەگە ون ءتورت پەرزەنت اكەلگەنىمەن, سولاردىڭ بەسەۋى عانا امان قالدى. ول ءبىر اۋىر جىلدار ەدى عوي. اكەم بىردەڭەنى سەزگەندەي, اسىرەسە, ەكىنشى بالاسى ابىلقاسىمعا قالعان ءىنى-قارىنداستارىنا باس-كوز بولۋدى, ولاردىڭ ءبىلىم الۋلارىنا جاعداي جاساۋىن امانات ەتتى. ابىلقاسىم اعام اكەمنىڭ ورنىنا اكە بولدى. جەڭگەم ەكەۋى ون بالا تاربيەلەپ ءوسىردى. ماعان جانە قارىنداستارىما جوعارى ءبىلىم الۋعا جاعداي جاسادى. اكەلەرىنەن ەرتە قالعان نەمەرە ىنىلەرىم قالمەن مەن وقاندى, ابدىقالىقتى ەڭبەككە باۋلىپ, ماماندىق اپەردى, ۇيلەندىردى. وتە مەيىرىمدى جان ەدى. اعايىن-جەكجاتتان قولدان كەلگەن جاقسىلىعىن ايامايتىن, جانى جومارت, كەڭپەيىل ازامات بولدى.
ابەكەڭ ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماۋشى ەدى. مەككەگە قاجىلىققا باراردا الماتى ارقىلى ۇشتى. جولعا كەرەك بولادى دەپ جورالعىسىن جاساپ ەدىم, الماي قويدى. ءبىر اكە-شەشەدەن تۋساق تا: «شاريعات كوتەرمەيدى, قاجىلىققا ءوز ەڭبەگىممەن تاپقان قاراجاتىما بارۋىم كەرەك» دەپ كونبەدى.
– العاش رەت ارماننىڭ «پىراعىنا» قاشان ءمىندىڭىز؟
– شىركىن, ارمان مەن قيال دەگەن كەرەمەت قوي! ول سەنى كەي ۋاقىتتا مۇمكىندىگىڭە قاراماي اسقاقتاتىپ جىبەرەدى, كەيدە كۇتپەگەن جەردەن جاردان قۇلاتا سالادى. ارمان ادامدى العا جەتەلەيدى. سول ارماننىڭ جەتەگىمەن سەگىزىنشى سىنىپتان كەيىن وبلىس ورتالىعى – جامبىلدان ءبىر-اق شىقتىم. شاھاردان ءبىلىم السام دەگەن نيەتىمە اكە-شەشەم دە قارسى بولمادى, قايتا قولدادى. «جولى بولار جىگىتتىڭ جەڭگەسى الدىنان شىعادى» دەگەندەي, جولىمدا جولىققان ادامدار كەڭپەيىلدى, ىزگى نيەتتى ادامدار بولىپ شىقتى.
1957 جىلى جامبىل قالاسىنا كەلدىم. مەكتەپ ديرەكتورى الدابەرگەن سارسەمباەۆ اعايدان تەحنيكۋمعا تۇسەم دەپ قۇجاتتارىمدى ازەر الدىم. بەيتانىس شاhاردى ارالاپ ءجۇرىپ, پۋشكين كوشەسىنىڭ بويىنداعى ورىس مەكتەبىنە باس سۇقتىم. ديرەكتورى پاۆەل كۋزميچ تسوي كىلەڭ بەسكە تولى قۇجاتتارىمدى قاراپ شىعىپ, سول مەكتەپكە قابىلدادى. جاتار ورنىمنىڭ جوقتىعىن ءبىلىپ, جامبىل اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى سەيدۋللاەۆ دەگەن اعايمەن سويلەسىپ, ونداعى وبلىس اۋداندارىنان كەلگەن بالالارعا ارنالعان مەكتەپ-ينتەرناتقا ورنالاستىردى. وسىندا وقىپ, تاربيە الۋىما ينتەرنات ديرەكتورى اكىم سادىقبەكوۆ اعايدىڭ كوپ شاراپاتى ءتيدى.
وسىلايشا, ون بەس جاسىمدا قالاعا كەلىپ, جاڭا ورتاعا بەيىمدەلە باستادىم, جيناقىلىققا ۇيرەنىپ, ءبىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىم ارتتى. مەكتەپتە ءتۇرلى ۇيىرمەلەرگە قاتىسىپ, ومىرگە قاجەت بولار دەگەن ماماندىقتاردىڭ قىر-سىرىنان جەتكىلىكتى مالىمەت الدىم. اسىرەسە, «اۋەسقوي جۇرگىزۋشى» كۋالىگىنىڭ پايداسىن كەيىننەن مول كوردىم.
– مال شارۋاشىلىعىنا قالاي بارىپ ءجۇرسىز؟
– اكەمنىڭ ءسوزى مەن ءۇشىن جازىلماعان زاڭ بولدى. نە ايتسا دا تىك تۇرامىن. 1959 جىلى ورتا مەكتەپتى ويداعىداي بىتىرگەننەن كەيىن اكەمنىڭ كەڭەسىنە قۇلاق اسىپ, الماتىداعى زووتەحنيكالىق-مال دارىگەرلىك ينستيتۋتىنا وقۋعا ءتۇستىم. قىزىققا تولى ستۋدەنتتىك ءومىردى باستان كەشتىم. شارشاپ-شالدىعۋدى بىلمەيمىز. جوعارى وقۋ ورنىنىڭ قوعامدىق جۇمىسىنا بەلسەنە اتسالىستىم, كۋرستىڭ كومسورگى بولىپ, ءتۇرلى ماراپاتتارعا يە بولدىم. جالىندى جاستىق شاعىمدا بولاشاق جارىم شەكەرگە جولىعىپ, كوپ ۇزاماي شاڭىراق كوتەردىك.
– قولعا ديپلوم ۇستاعان جاس مامانسىز. العاشقى ەڭبەك جولىڭىز قالاي باستالدى؟
– شالعايداعى بولىمشەنىڭ قاتارداعى مال دارىگەرى بولىپ ورنالاستىم. جاس مامانمىن. تاجىريبەم از. بىراق ەلدەگى ءومىر كورگەن ادامداردان تاعىلىم الىپ, ولاردىڭ اقىل-كەڭەستەرىن تىڭداپ, شارۋاشىلىقتىڭ قىر-سىرىن ۇيرەندىم. كوپتى كورگەن قاريالار مەنى ادالدىق پەن تازالىققا باۋلىدى. قانداي جۇمىستا جۇرسەم دە ۇستامدى, تاباندى, سابىرلى بولۋعا ۇمتىلدىردى. سونىڭ ناتيجەسىندە ءاربىر ءىستىڭ تەتىگىن تاۋىپ, شەشىمىن ءادىل, تەز شىعارۋعا تىرىستىم. ەلگە سىيلى بولدىم. ابىرويىم ءوستى. جاستارمەن تىعىز جۇمىس ىستەدىم. سونى بايقادى ما, كومسومول ۇيىمى قىزمەتكە شاقىردى. جاستار اراسىنداعى جۇمىستى جامبىل وبلىسى جامبىل اۋداندىق كومسومول كوميتەتىنىڭ ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قىزمەتىنەن باستادىم.
وزبەكالىنىڭ ونەگەسىن كوردىم
– كەڭەستىك كەزەڭدە جاستاردىڭ مۇددەسىن ءبىر ارناعا توعىستىرعان كومسومول ۇيىمى دۇرىلدەپ تۇردى. ودان تالاي قايراتكەرلەر شىڭدالىپ شىقتى. ءسىز دە سول جولدان ءوتتىڭىز.
– ول كەزدەگى كومسومول ۇيىمى جاستاردىڭ اقىلشىسى, قامقورشىسى بولدى عوي. جاستار قوعامدىق جۇمىستاردىڭ بەل ورتاسىندا ءجۇردى. جوعارىدا ايتقان بولىمدە ىستەپ جۇرگەندە, مەنى جامبىل اۋداندىق كومسومول كوميتەتىنىڭ ەكىنشى حاتشىسى ەتىپ سايلادى. سودان جوعارىلاپ, قازاقستان لكجو ورتالىق كوميتەتى كومسومول ۇيىمدارى ءبولىمىنىڭ نۇسقاۋشىسى, ودان سوڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى ەتىپ تاعايىندادى. 1970 جىلدان باستاپ ماسكەۋگە بۇكىلوداقتىق لكجو ورتالىق كوميتەتى اۋىل جاستارى ءبولىمىنىڭ نۇسقاۋشىسى قىزمەتىنە اۋىستىم. مۇندا ءۇش جىل عانا جۇمىس ىستەدىم. بىلايشا ايتقاندا, كومسومول ماعان ۇلكەن مەكتەپ بولدى. 1973 جىلى ماسكەۋدە بلكجو ورتالىق كوميتەتىندە جاۋاپتى قىزمەت اتقارىپ ءجۇرگەن ورتالىق كوميتەتتىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ە.تياجەلنيكوۆ رەسپۋبليكا باسشىلىعى جاڭادان قۇرىلعان جەزقازعان وبلىسىنىڭ جاستار وداعىن باسقارۋ ءۇشىن مەنى شاقىرىپ جاتقانىن ايتىپ, شىعارىپ سالدى.
– جەزقازعان جەرى ءسىزدى قالاي قارسى الدى؟
– كەڭەس وداعى كەزىندە جاستاردىڭ وبلىستىق ۇيىمىنا جەتەكشىلىك ەتۋ ءۇشىن تالاي سىنداردان مۇدىرمەي ءوتىپ بارىپ سايلاناتىن. جاستار جەتەكشىلەرى وزدەرىن قابىلەت-قارىمىمەن, ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە ىسكەرلىك قاسيەتىمەن, بىلىمدىلىگىمەن, جۇرت الدىنا شىعىپ سويلەي الاتىن شەشەندىگىمەن ىرىكتەلەتىن.
سول كەزدە جەزقازعان وبلىسىندا دامىعان سالالار ءتۇستى مەتاللۋرگيا مەن اۋىل شارۋاشىلىعى بولاتىن. وسى سالالاردى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن ونداعان كومسومول جاستار بريگادالارى قۇرىلىپ, جارىستار ۇيىمداستىرىلدى.
وبلىستىق جاستار ۇيىمىنىڭ يگىلىكتى باستاماسىنا وبلىس باسشىلارى ۇنەمى قولداۋ كورسەتىپ وتىردى. جاستارعا قاجەتتى وندىرىستىك-الەۋمەتتىك جاعداي جاساۋ قاتاڭ باقىلاۋعا الىندى. تەك ءبىر عانا اقتوعاي اۋدانىندا 36 بريگادا قۇرىلدى. كوپتەگەن جاستار قوي ءوسىرۋشى جاستار بريگادالارىنا بارۋعا تىلەك ءبىلدىردى. ەكى جىل جۇمىس جاساعان جاستارعا جەزقازعاندا اشىلعان ينستيتۋتقا تۇسۋگە جەڭىلدىك بەرىلدى.
مادەني سالادا جاعىمدى وزگەرىستەرگە جول اشىلدى. وبلىستا كەيىن اتى بۇكىل ەلىمىزگە جايىلعان «ۇلىتاۋ» اتتى جاستار ءانسامبلى قۇرىلدى. جاڭادان اشىلعان جەزقازعان وبلىسىندا پاراسات, پايىمىن العا تارتۋعا بولاتىن, وزدەرىنىڭ قاجىرلى ەڭبەگىمەن تالاي-تالاي بيىكتەردى باعىندىرعان ازاماتتار از بولمادى. وبلىس باسشىلارى قارىمىمدى بايقاپ, مەنى 1977 جىلى حالىق دەپۋتاتتارى اقتوعاي اۋداندىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى ەتىپ تاعايىندادى. اقتوعاي اۋدانىندا ءبىر جىل ىستەگەننەن كەيىن جاڭاارقا اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىلىعىنا جوعارىلاتتى.
بۇل كيەلى وڭىردە ەسىمدەرى بۇكىل قازاقستانعا بەلگىلى تاريحي تۇلعالار مەن مەملەكەت جانە مادەنيەت قايراتكەرلەرى دۇنيەگە كەلگەن. اۋدان حالقىنىڭ ادەبيەت پەن مادەنيەتكە جاقىن بولاتىنى دا سوندىقتان بولسا كەرەك. پارتيا كوميتەتىنىڭ حاتشىسى رەتىندە ەڭ الدىمەن اۋداننىڭ ونەرى مەن مادەنيەتىنە ەرەكشە نازار اۋداردىم. بۇرىننان بەرى اۋداننىڭ مال مەن ەگىن شارۋاشىلىقتارى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلدى. بۇكىلوداقتىق سوتسياليستىك جارىستا جەڭىمپاز اتاندىق, وزات مالشىلار مەن ديحاندار ۇكىمەتتىك ماراپاتتارعا يە بولدىق. جالپى العاندا, جەزقازعان وبلىسىندا ون ءبىر جىل قىزمەت ىستەدىم.
– ءسىزدىڭ ماڭدايىڭىزعا كىلەڭ جاڭا اشىلعان وبلىستارعا قىزمەت ىستەۋدى جازعان ەكەن. ودان كەيىن تورعاي وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى بولىپسىز.
– تورعاي دانالاردىڭ, باتىرلاردىڭ, اقىنداردىڭ مەكەنى عوي. مۇندا وبلىستىڭ ءبىلىم بەرۋ, دەنساۋلىق ساقتاۋ, حالىقتى الەۋمەتتىك قامتاماسىز ەتۋ, كينو, سپورت, مۇراعات سالالارى جۇمىستارىنا جەتەكشىلىك جاسادىم. كورشى وبلىستارمەن ارىپتەستىك بايلانىس ورناتتىق. سونىڭ ءناتيجەسىندە اقمولا وبلىسىندا باسقارمالاردىڭ باسشىلارىن جيناپ, تاجىريبە الماسۋ سەمينارىن وتكىزدىك. وبلىس جابىلعاننان كەيىن مۋزىكالىق-دراما تەاتر ترۋپپاسىن تۇگەلدەي جەزقازعان وبلىسىنا كوشىرۋگە سەبەپشى بولىپ, تالانتتى جاس ارتىستەردىڭ ونەردەن تىس قالماۋىنا اتسالىستىم.
– كەزىندە جالىندى جاستاردىڭ جەتەكشىسى بولعان كورنەكتى قوعام قايراتكەرى, ۇلت مادەنيەتىنىڭ دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان وزبەكالى اعامىزدى اۋزىڭىزدان تاستاماي ايتىپ جۇرەسىز.
– شىنىندا دا, وزەكەڭ سياقتى اعالاردىڭ ورنى بولەك. ول كىسىمەن قويان-قولتىق ارالاسىپ, قىزمەتتەس بولعان قانداي عانيبەت! ونداي قايراتكەردىڭ ۇيرەتەرى دە, ودان ۇيرەنەرىم دە مول بولدى. وزبەكالى جانىبەكوۆ سابىرلى, سالماقتى, كورەگەندىلىكتىڭ ۇلگىسى ىسپەتتى وتە جايساڭ جان ەدى. ۇلتتىڭ ونەرىن يمپەريالىق ساياسات ءتونىپ تۇرسا دا, باسقادان قىزعىش قۇستاي قورىدى. ول جۇرگەن جەردە كەز كەلگەن ءىس جاندانىپ كەتەدى. قازاقتىڭ بايىرعى ءداستۇرى مەن سالتىن جەتىك بىلەتىن. وزاعاڭ مەن ءۇشىن مادەنيەتتىلىكتىڭ, ۇلاعاتتىلىقتىڭ, كىسىلىكتىڭ, تەكتىلىكتىڭ ەتالونى سانالدى. ءاربىر ءىس-ارەكەتى ساليقالى, ءسوزى دۋالى, مىنەزى جاتىق, ەشكىمدى جاتىرقامايتىن, الالامايتىن, قاراڭعىدا جول كورسەتەر باعدارشام ىسپەتتى ۇلتىمىزعا وتە قاجەت ناعىز اسىل ازامات اتاندى. اتتەڭ, تۇعىرلى تۇلعانىڭ قادىرىن از بىلدىك. ءومىر جولىمدا وزبەكالى اعادان كوپ ونەگە الدىم.
الىپ اعالارىمدى ساعىنامىن
– بۇدان كەيىنگى قىزمەتىڭىز وڭتۇستىك وڭىرگە اۋىستى. بۇرىنعى قىزىلقۇم, قازىرگى وتىرار اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولدىڭىز. بوتەن جەردى جاتىرقاعان جوقسىز با؟
– قازاقتىڭ قاي جەرىنىڭ دە ماعان جاتتىعى جوق. ەل مەن ەلدى ەشقاشان الالاعان ەمەسپىن. وتىرار – ۇلتتىڭ رۋحاني التىن ورداسى, قازاق وركەنيەتىنىڭ اسىل دىڭگەگى. مىسىرداعى الەكساندريادان كەيىنگى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن كىتاپحانا وسىندا بولعان. كيەلى توپىراقتا تۋىپ, ەل ءۇشىن ايانباي تەر توككەن, جۇرتىنا كەڭىنەن تانىمال قايراتكەرلەردىڭ ءوزى ءبىر توبە. سولاردىڭ بىرازىمەن قىزمەتتەس, سىيلاس بولدىم. سول كەزدە قىزىلقۇم اۋدانى رەسپۋبليكاداعى ارتتا قالعان 30 اۋداننىڭ قاتارىندا ەكەن. ماعان جەزقازعان مەن تورعاي وبلىسىندا جيناعان تاجىريبەم كوپ كومەكتەستى. اۋدانداعى الەۋمەتتىك سالا دا كوڭىل كونشىتپەيدى. سابيلەردىڭ شەتىنەۋ پايىزى تىم جوعارى, ونىڭ ۇستىنە وكپە اۋرۋىنا شالدىققاندار سانى ارتپاسا, كەميتىن ءتۇرى جوق. وسىنىڭ ءبارىن وي ەلەگىنەن وتكىزىپ, اۋدانعا وبلىس پەن الماتىدان ءتيىستى مامانداردى شاقىرتىپ, الەۋمەتتىك جانە مەديتسينالىق ماسەلەلەردى بىرلەسىپ شەشۋ جولدارىن ىزدەستىرىپ, قاجەتتى قارجى ءبولىندى. بۇكىل ساياسي ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى تۇرعىنداردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاقسارتۋعا باعىتتالدى. اۋدان ورتالىعىنا 530 مالشىنى ءۇش كۇنگە جيناپ, دارىگەرلىك تەكسەرۋدەن وتكىزدىك. اۋداندا ارتتا قالعان ەگىن جانە مال شارۋاشىلىقتارىن وزاتتار قاتارىنا قوسۋعا ابدەن بولاتىنىنا كوز جەتكىزگەننەن كەيىن مامانداردى ءوزىم قىزمەت جاساعان تورعاي مەن جەزقازعان وبلىستارىنا جىبەرىپ, سوندا جۇزەگە اسقان وزىق تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋدىڭ جولدارىمەن تانىستىردىم. شوپانداردىڭ تۇرمىستىق جاعدايىن جاقسارتۋعا كۇش سالدىق. ارينە, تەك شارۋاشىلىقتى عانا ەمەس, اۋداننىڭ رۋحاني ءومىرى دە نازاردان تىس قالعان جوق. قاسيەتتى ارىستان باب كەسەنەسىنىڭ توڭىرەگىن كوركەيتۋ, كوگالداندىرۋ, كەسەنەگە ەلەۋلى زيانىن تيگىزە باستاعان جەراستى سۋىن «جوعالتۋ» ماقساتىندا بىرنەشە شاقىرىم درەناجدار قازۋ, سونداي-اق, ارىستان باب اۋليە كەشەنىن ادامدار ءتاۋىپ ەتەتىن جەرگە اينالدىرۋ ءۇشىن تۇرعىنجايلار سالدىق. قاراۋسىز قالعان وتىرار توبە تاريحي ەسكەرتكىشىن قورشادىق. ءدال سول جىلدارى اۋدان اتىن «وتىرارعا», بۇرىنعى «قىزىلقۇم» گازەتىن «وتىرار القابى» دەپ وزگەرتتىك. ءابۋ ناسىر ءال-فارابيگە ەسكەرتكىش قويدىق. بۇل دا ءبىر كوڭىلىمدى مارقايتىپ جۇرەتىن يگىلىكتى ءىس بولدى دەپ ويلايمىن.
– حالقىمىز «قىزمەت – قولدىڭ كىرى» دەپ ايتادى. ءسىز جاس كۇنىڭىزدەن اتقا ءمىنىپ, ءتۇرلى باسشىلىق قىزمەت اتقاردىڭىز. وسى تۇسىنىكتى قالاي قابىلدايسىز؟
– حالىق ايتسا, قالپ ايتپايدى عوي. ماسەلە – قىزمەتتى قالاي اتقارۋدا. ەل دەپ, جەر دەپ جان سالىپ جۇمىس ىستەسەڭىز, جۇرت ءسىزدى باعالايدى. اسپانعا كوتەرەدى. ونداي قىزمەت «قولدىڭ كىرى» بولمايدى. مەنىڭ ويىمشا, ەل مۇددەسى بارىنەن بيىك تۇرۋ كەرەك. وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلداردىڭ باسىندا رەسپۋبليكا باسشىلىعى مەنى قازاقتىڭ تاريح جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشتەرىن قورعاۋ قوعامى ورتالىق كەڭەسى پرەزيديۋمىنىڭ توراعاسى ەتىپ سايلادى. بۇل كەڭەس وداعىنىڭ قابىرعاسى سوگىلىپ, بەرەكەسى كەتىپ بارا جاتقان ءولىارا كەزەڭى بولاتىن. سول جىلدارعا دەيىن ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن قۇندى ەسكەرتكىشتەرى ەلەنبەي, تاريحي جادىگەرلەرىمىزدىڭ كوبى كىم كورىنگەننىڭ قولىندا كەتكەن ەدى. ەندى سولاردى تۇگەندەپ, حالىق كادەسىنە جاراتۋدى قولعا الدىم. ءبىرتالاي جۇمىستار اتقارىلدى. ودان كەيىن قر ۇكىمەتى اپپاراتىنىڭ ايماقتىق دامۋ ءبولىمى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى, سودان سوڭ باس ينسپەكتورى قىزمەتىن اتقاردىم. زەينەتكەرلىككە شىققاننان كەيىن دە «KEGOC» كومپانياسىندا ەڭبەك ەتتىم. بىلگەنىمدى, ومىردەن تۇيگەنىمدى كەيىنگى جاستارعا ۇيرەتتىم. قاراپ وتىرسام, عۇمىرىمنىڭ سانالى جىلدارى مەملەكەتتىك قىزمەتكە ارنالىپتى. «سىپايى مىنەز – ادامدىقتىڭ ءسانى» دەيدى عوي ءبىزدىڭ قازاق. وسى مىنەزىمنىڭ ارقاسىندا حالقىمىزدىڭ تالاي تاۋ تۇلعالارىمەن دوس بولدىم, ارالاس-قۇرالاس جۇردىك. اسىرەسە, وزبەكالى جانىبەكوۆ, نۇرتازا يبراەۆ, ءابىش كەكىلباەۆ, قۋانىش سۇلتانوۆ, سەرىك ۇمبەتوۆ, سيازبەك مۇقاشەۆ, يليا جاقانوۆ, قويشىعارا سالعارين, اقسەلەۋ سەيدىمبەك, كارىباي احمەتبەكوۆ, الماسادام سەيتقاليەۆ, تاسبولات بايقاليەۆ, قۋانىش الپىسبەكوۆ سەكىلدى تالاي سىيلاس ازاماتتاردى كەزدەستىردىم. قازاقتىڭ ءبىرتۋار ۇلى, ءىرى قايراتكەر كاكىمبەك سالىقوۆ اعامىزبەن تۋعان باۋىرىنداي ارالاستىم. قازىر ومىردەن ءوتىپ كەتكەن الىپ اعالارىمدى ساعىنامىن. سول جولمەن مەن دە ءجۇرىپ كەلەمىن.
– مۇقا, شىنايى اڭگىمەڭىزگە كوپ راقمەت!
سۇحباتتاسقان
مەيرام بايعازين,
جۋرناليست
