كەشە بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم سارايىندا ەل پرەزيدەنتى ن ۇ ر س ۇ ل ت ا ن ن ا ز ا ر ب ا ە ۆ ت ى ڭ توراعالىعىمەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءحىح سەسسياسى ءوتتى.
تۇراقتىلىق. بىرلىك. جاڭعىرۋ.
قاسيەتتى قارا شاڭىراقتىڭ استىندا بىرنەشە ۇلت وكىلىنىڭ باسىن بىرىكتىرىپ, بەرەكەلى تىرلىك كەشىپ كەلە جاتقان قازاقستاننىڭ تاڭداعان جولى بۇل.
قازاقستاندىق قوعامنىڭ نەگىزگى قۇندىلىقتارى دا – وسىلار.
سەسسيانىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا مەملەكەت باسشىسى وسىعان ەرەكشە توقتالدى.
«ءبىز بۇگىن تۇراقتىلىق, بىرلىك, جاڭارۋ ۇعىمدارىن باسقوسۋدىڭ كۇن تارتىبىنە شىعارىپ وتىرمىز. تۇراقتىلىق – ءبىزدىڭ تاتۋلىعىمىز بەرىك بولۋى ءۇشىن تابان تىرەيتىن تۇعىرىمىز. بىرلىك – باعا جەتپەس باستى بايلىعىمىز. جاڭارۋ – كەلەر كۇنگى كەمەل كەلەشەككە جەتەلەيتىن جارقىن جولىمىز. وسى ءۇش ۇعىم ءبىزدىڭ مىزعىماس مەملەكەتىمىزدىڭ تۇتاستىعىنا تىرەك بولىپ تابىلادى. ۇندەستىگى مول ۇيلەسىمدى شارا, مەرەيلى م ە م ل ە ك ە ت ءى م ءى ز د ءى ڭ ق ا س ي ە ت ت ءى قۇندىلىعى بولىپ تابىلادى», دەدى ول.
اسسامبلەيا ۇيىمداستىرعان القالى جيىنداردىڭ قاي- ق ا ي س ى س ى د ا ە ل ءى م ءى ز ءۇ ش ءى ن تاعدىرلى, تۇبەگەيلى شەشىمگە تولى بولادى.
بۇل جولعى باسقوسۋدا دا سالماقتى يدەيالار, ساليقالى باستامالار ايتىلدى.
قازاقستان – بىرلىك پەن كەلىسىمنىڭ وتانى
بۇل – ايداي الەم مويىنداعان شىندىق.
وسى جيىندا ەلباسى ۇلتارالىق كەلىسىمدى نىعايتۋ باعىتىنداعى بىرقاتار ماڭىزدى ماسەلەلەردى اتاپ ءوتتى.
«قازاقستاندىق توزىمدىلىكتى نىعايتۋ ءۇشىن ءبىز الدىمەن, قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن نىعايتۋىمىز كەرەك. مەنىڭ تاپسىرماممەن اسسامبلەيانى ستراتەگيالىق دامىتۋدىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى جوباسى جاسالدى. ماجىلىستە بەيبىتشىلىك پەن قوعامدىق كەلىسىم ماسەلەلەرى جونىندەگى پارتياارالىق ىنتىماقتاستىق توبى قۇرىلدى» دەدى.
قازاقستاننىڭ زورلىق-زومبىلىق, زۇلىمدىق, لاڭكەستىك, ەكسترەميزم يدەيالارىن تاراتپاۋدى باقىلاۋ جونىندەگى زاڭىن قاتايتۋ كەرەك, جاس- تاردى جات پيعىلدى ءدىني توپتاردىڭ جەتەگىندە كەتۋدەن ساقتايتىن ءتيىمدى ءىس-شارالار كەشەنىن ازىرلەۋ قاجەت دەگەن ويلارىن دا قوستى.
قازاقستان ءسوز بوستاندىعىن قالايدى
ەلباسىنىڭ ايتۋىنشا, تمد, ەۋرازەق, شىۇ سىندى ءارىپ- تەستەرىمىزبەن سالىستىرعاندا, بۇل سالاداعى ەلىمىزدىڭ ۇستانىمى كوش ىلگەرى. ءسوز بوستاندىعى – قازاقستان ا ز ا م ا ت ت ا ر ى ن ى ڭ ك و ن س ت ي ت ۋ تسيا ارقىلى كەپىلدەندىرىلگەن ەڭ ماڭىزدى ساياسي قۇقىعى. بۇگىنگى كۇنى ەلىمىزدە ءسوز بوستاندىعى تولىق قامتاماسىز ەتىلگەن.
وسى تۇستا ءوز تاراپىمىزدان قوسارىمىز, «شەكاراسىز رەپورتەرلەر» حالىقارالىق ۇيىمى جاريالاعان 2011-2012 جىلدارداعى الەمدەگى ءسوز بوستاندىعى رەيتينگىسى بويىنشا قازاقستان تمد ەلدەرى اراسىندا العاشقى ۇشتىكتىڭ قاتارىندا كەلەدى.
باستى قازىنا – قازاق ءتىلى
پرەزيدەنت رەسپۋبليكاداعى ون ميلليوننان استام قازاق ءوز انا ءتىلىن تولىق يگەرسە, بايلىقتىڭ ەڭ ۇلكەنى وسى بولار ەدى-اۋ دەگەن ويىن جاسىرمادى.
قازاق حالقى مەن قازاقتىڭ ءتىلى ەلدەگى ازاماتتىق قوعامدى بىرىكتىرۋشى يادرو رەتىندە ىقپال ەتۋى ءتيىس. بۇعان نەگىز دە بار.
مەملەكەتتىك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ 70 پايىزى قازاق تىلىندە جارىق كورەدى.
ورتا مەكتەپتە قازاق تىلىندە ءبىلىم الاتىن وقۋشىلار سانى 60 پايىزدان اسادى.
ال, 2020 جىلعا قاراي قازاقستاندىقتاردىڭ 90 پايىزى قازاق ءتىلىن مەڭگەرۋى ءتيىس. بۇل – مەملەكەت باسشىسىنىڭ قويعان مىندەتى.
بۇل ويىن كەشە دە اشىق ايتتى: «الدىمەن ءوزىمىز يگەرسەك, سويلەسەك قازاقتىلدى ورتا پايدا بولادى. تىلگە قاتىستى بارلىق ماسەلە شەشىلەدى. قازاق ءتىلى بارشانى بىرىكتىرەتىن, ج ا س ت ا ر دى ج ا ق ى ن د ا س ت ى ر ا ت ى ن تاتۋلىق تىلىنە اينالۋى ءتيىس» دەدى.
سىبايلاستىققا جول جوق
قازاقستاندا ءادىل قوعامدى دامىتۋ كەرەك.
جۇمىسقا ورنالاستىرۋدا تامىر- تانىستىققا جول بەرىلمەۋى ءتيىس.
وقۋ ورىندارىنا ءتۇسۋ, ماماندىق الۋ دا ازاماتتاردىڭ قابىلەتىنە قاراي جۇرگىزىلۋى كەرەك.
ەلباسى بۇل ماسەلەمەن ۇكىمەت پەن ءتيىستى مينيسترلىكتەردىڭ تىكەلەي اينالىسىپ, ارتىنان جۇمىس ناتيجەسىن وزىنە بايانداۋىن تاپسىردى.
«مەن – قازاقستاندىقپىن, ەلىمدە مەن ءۇشىن بارلىق ەسىك اشىق» دەپ, ءاربىر ادام ماقتانىشپەن ايتاتىنداي كۇنگە جەتۋدى مىندەتتەدى.
جارقىن بولاشاققا – سەنىمدى قادام
قازاقستاندىقتاردىڭ 87 پايىزى ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن تۇراقتى باعالاپ, بولاشاققا سەنىممەن قا- رايدى.
ە ل د ە ج ءۇ ز ە گ ە ا س ى پ ج ا ت ق ا ن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق رەفورمالار ناتيجەسىندە ەلدىڭ دامۋ رەيتينگى جوعارىلادى.
انا مەن بالا ءولىمى كورسەتكىشىنىڭ كۇرت تومەندەۋى سونىڭ ءبىر دالەلى.
قازاقستاننىڭ «پەريناتالدىق ورتالىعى» حالىقارالىق رەيتينگكە كوتەرىلدى. قازاقستانعا الەمنىڭ 22 ەلىنەن كەلىپ ەمدەلە باستادى. استاناداعى مەديتسينالىق حولدينگتە ەمدەلگەندەردىڭ 67 پايىزى وزگە وڭىردەن كەلگەندەر ەكەن. مەملەكەت باسشىسى مۇنىڭ زور كورسەتكىش ەكەنىن ايتتى.
وسەر ەل وتكەنىن قادىرلەيدى
اسسامبلەيا سەسسياسىنىڭ اقجولتاي حابارى وسى بولدى:
31 مامىر كۇنى استانادا «اشارشىلىق قۇرباندارىنا ەسكەرتكىش» مونۋمەنتى اشىلماقشى.
پرەزيدەنت ءوز سوزىندە اعىمداعى جىلى ماڭگى ەستە ساقتايتىن ەكى ايتۋلى داتا بار ەكەنىنە توقتالدى.
ءبىرىنشىسى – وتكەن عاسىردىڭ 30-جىلدارىندا ورىن العان زۇلمات اشارشىلىق وقيعاسىنا 80 جىل, ەكىنشىسى – ستاليندىك جاپپاي قۋعىن-سۇرگىن قاسىرەتىنە 75 جىل تولۋى.
«بۇل قاسىرەتتىڭ ورنىن تولتىرۋ مۇمكىن ەمەس. جالپى ەسەپ بويىنشا قازاقستان, بەلارۋس, رەسەي
جانە ۋكراينادا اشارلىق پەن اۋرۋ سالدارىنان 7 ملن ادام قازا تاپتى. اشارشىلىق سالدارىنان قازا تاپقان ولاردىڭ 1,5 ملن-نان استامى قازاقستانعا تيەسىلى. 600 مىڭ قازاق اشارشىلىق پەن اۋرۋدان قاشىپ, تۋعان جەرىن تاستاپ كەتۋگە ءماجبۇر بولدى. تەك قانا 37-38-جىلدارى, 2 جىلدا نكۆد ورگاندارىنىڭ رەسمي مالىمەتتەرى بويىنشا, كەڭەس وداعىنىڭ اۋماعىندا 1,5 ملن-نان استام ادام تۇتقىندالدى, ولاردىڭ 680 مىڭىنىڭ اتۋ جازاسىنا كەسىلگەندىگى تۋرالى شەشىمدەرى بولدى. ءبىز بۇنى ەستە ساقتاۋىمىز كەرەك» دەدى ەلباسى.
جيىن سوڭىندا ەلباسى حالىقتار دوستىعىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن بىرنەشە ادامدى ارنايى ناگرادامەن ماراپاتتادى.
P.S.
الدا 1 مامىر – قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنى. مامىردىڭ بۇل مەرەكەسى كوپۇلتتى قازاقستان حالقىن بۇرىنعىدان دا جاقىنداستىرا ءتۇسۋى ءتيىس.
جالپى, تاتۋلىقتىڭ التىن بەسىگىن تەربەتۋ اياق استىنان تۋىنداعان نەمەسە وزدىگىنەن پايدا بولا سالعان دۇنيە بولماسا كەرەك.
جۇرەگى كەڭ, جومارت حالقىمىز الماعايىپ زامانداردا شارتاراپتان باس ساۋعالاپ, بوسىپ كەلگەن تالاي جاندى سىرتقا تەپپەي, باۋىرىنا باستى. ءوزىنىڭ توز-توزى شىعىپ جۇرسە دە, وزگەنىڭ قايعىسىنا ورتاقتاسا ءبىلدى. حالقىمىزدىڭ «پەيىلىنە قاراي بەرەدى» دەگەن ءسوزى وسىندايدا ايتىلسا كەرەك.
بۇگىندە جۇزدەن استام ۇلتتىڭ ورتاق شاڭىراعىنا اينالعان قازاقستان ۇلتارالىق كەلىسىمنىڭ ۇزدىك ۇلگىسىن تانىتىپ وتىر.
شىنار دوسان
