ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسىن وتكىزۋگە بەل بايلاۋ ارقىلى ەلىمىز كۇللى الەم الدىندا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك الىپ وتىر. ونى وتكىزۋ ەلورداعا قاي جاعىنان دا ءتيىمدى بولماق. ەڭ اۋەلى, قازاقتى الەم تاعى ءبىر قىرىنان تاني تۇسەدى.
قازاققا پايداسى مول ءىس
جالپى 2017 جىلى ءۇش اي بويى وتەتىن مامانداندىرىلعان حالىقارالىق كورمەگە جەرلەستەرىمىزبەن بىرگە, شەتەلدىك تۋريستەردى قوسقاندا, 3 ميلليونعا جۋىق ادام كەلەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. ونىڭ سىرتىندا وزدەرىنىڭ تىڭ تەحنولوگيالارىن الا كەلەتىن شەتەلدىك قاتىسۋشىلار دا بار.
كورمە وتكىزۋدىڭ تاعى ءبىر پايداسى, مەملەكەتتىك ماڭىزدى جوبالارعا ينۆەستيتسيانى كوپتەپ تارتۋعا مۇمكىندىك تۋادى. ويتكەنى, ەكونوميكالىق كورمەنىڭ كوپتەگەن مەملەكەتتەرگە تابىستار اكەلگەنىن ەكسپو-نىڭ 162 جىلدىق تاريحىنان بىلۋگە بولادى.
جاھاندىق شارا باس شاھاردىڭ ءبىتىم-بولمىسىنا دا سونى سەرپىن اكەلمەك. استانا جاڭاشا تۇرلەنىپ, ينفراقۇرىلىمدارى جاڭعىرادى. جولدارى مەن كوشەلەرى جوندەلەدى. قوناق ۇيلەرى مەن اسەم عيماراتتارى كوبەيەدى. كورمەنى وتكىزگەن مەملەكەتتەردىڭ تاجىريبەسىندە بولمىسى ەرەكشە عيمارات تۇرعىزۋ ءۇردىسى بار. مىسالى, ەكسپو قارساڭىندا انگليادا تۇرعىزىلعان حرۋستال سارايى, پاريجدەگى ەيفەل مۇناراسى, پورتۋگالياداعى ۆاسكو دا گامما كوپىرىن اتاپ وتۋگە بولادى. ءبىزدىڭ ەلدە دە ايشىقتى نىساندار بوي كوتەرەدى. سونىڭ ءبىرى – 88 قاباتتى «ابۋ-دابي پلازا» كوپ سالالى كەشەنى. 2017 جىلعا قاراي ەلىمىزدە بۇرىن-سوڭدى بولماعان جەڭىل رەلستى جۇردەك ترامۆايلار جەلىسى دە تۇساۋىن كەسپەك. ەلوردامىزدا حالىقارالىق شاراعا دەيىن 50 بالاباقشا مەن 30 مەكتەپ سالىنۋ جوسپاردا بار. ولاردان بولەك كوپتەگەن دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارى دا ىسكە قوسىلادى. دەمەك, كورمە ەكونوميكالىق جاعىنان عانا ەمەس, الەۋمەتتىك تۇرعىدان دا حالىققا پايدالى.
«بولاشاق ەنەرياسى» – وزەكتى تاقىرىپ
ەلوردادا وتەتىن ەكسپو جەتىستىگى مول بولاتىنىنا سەنىمىمىز ۇلكەن. مۇنداي وپتيميستىك كوزقاراس بىلدىرۋىمىزگە بىردەن-ءبىر سەبەپ –قازاقستان تاڭداعان تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگى. بۇگىندە كۇللى الەمدە ەنەرگيا تاپشىلىعى بايقالىپ وتىرعانى بەلگىلى. كومىر, مۇناي, تابيعي گاز سەكىلدى بۇرىننان پايدالانىلىپ كەلگەن ەنەرگيا كوزدەرى ءتۇپتىڭ تۇبىندە ءتۇگەسىلەتىنى انىق. سوندىقتان الەم ەلدەرى ەنەرگيانى ۇنەمدەۋ, كۇن, جەلدەن بالامالى ەنەرگيا كوزدەرىن الۋعا كوشە باستادى. قاۋىپسىزدىك جاعىنان تالاپقا ساي كەلەتىن ءارى ارزان قۋاتتى كوزدەرىن پايدالانۋعا الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى قۇشتار. وسى سالاداعى تاجىريبەلەر كىم-كىمنىڭ دە قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرارى ءسوزسىز. قازاق ەلى «بولاشاقتىڭ ەنەرگياسى» تاقىرىبىن كوتەرۋ ارقىلى كۇللى ادامزاتتى الاڭداتىپ وتىرعان ماسەلەنى ءدوپ باستى. سوندىقتان, جاھاندىق ەنەرگەتيكالىق پرو-
بلەمالاردىڭ ءتۇيىنىن شەشۋگە باعىتتالعان حالىقارالىق كورمەگە دۇنيەجۇزىنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى ءۇن قوسارىنا سەنىمىمىز كامىل.
ەكسپو-2017 لوگوتيپى دە تاقىرىپپەن ۇندەسىپ تۇر. كوك, سارعىلت جانە جاسىل تۇستەرمەن بەينەلەنگەن سيمۆولدار – كۇن ەنەرگياسىن, تەڭىز تولقىندارىن جانە جەل تەربەلىستەرىن ايشىقتايدى. لوگوتيپ قاراپايىم ءارى جيناقى بولعانىمەن ءبىر كورگەننەن-اق, بالامالى ەنەرگيا يدەياسىن اشادى.
قالاشىقتىڭ قاداسى كەلەسى جىلى قاعىلادى
ەلىمىز ەكسپو قالاشىعىنىڭ باس جوسپارىن بەكىتىپ قويدى. عيماراتتار كەشەنى ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىندا, نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قاراما-قارسىسىندا ورنالاساتىن بولادى. كەيىن بۇل نىساندار وقۋ ورداسىنىڭ كلاستەرى قاتارىنا ەنگىزىلمەك. «استانا ەكسپو-2017» اق باسقارما توراعاسى تالعات ەرمەگياەۆتىڭ ايتۋىنشا, قالاشىقتىڭ العاشقى قاداسى كەلەسى جىلدىڭ كوكتەمىندە قاعىلا باستايدى.
| ۆۆۆۆۆۆۆ |
از-كەم انىقتاما
|
| ەكسپو قالاشىعىنىڭ اۋماعى 173,4 گەكتاردى قۇرايدى. ونىڭ 25 گەكتارى كورمە كەشەنىنە تيەسىلى. باستى سيمۆولى – شار ءتارىزدى بىرنەشە قاباتتى عيماراتتا قازاق ەلىنىڭ پاۆيلونى ورنالاسادى. ونى اينالا حالىقارالىق, تاقىرىپتىق جانە كورپوراتيۆتىك پاۆيلوندار بولادى. استانادا وتەتىن كورمە ءتورت تاقىرىپتىڭ اياسىندا ۇيىمداستىرىلادى. ولار: «ەنەرگيا الەمى», «ەنەرگيا ءومىر ءۇشىن», «ەنەرگيا بارلىعى ءۇشىن» جانە «مەنىڭ بولاشاقتاعى ەنەرگيام» دەپ اتالادى. ءار پاۆيلون كەلۋشىلەرگە بولاشاقتا ەنەرگيانىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ايعاقتايتىن اقپاراتتىق كورنەكىلىكتەرمەن بەزەندىرىلەدى. |
قالاشىقتىڭ قاعازداعى جوباسى كوز تارتارلىق. «ەكسپو-2017» كورمە كەشەنىنىڭ ۇزدىك ەسكيز-يدەياسىنا ارنالعان حالىقارالىق ارحيتەكتۋرالىق كونكۋرستا جەڭىمپاز بولعان اقش-تىڭ «Adrian Smath+Gordon Gill Architecture» كومپانياسى ەكسپو-سيتي ورتالىعىن زاماناۋي كيىز ۇيگە ۇقساتىپ جاساماق ەكەن. وتاندىق ساراپشىلار اتالمىش جوبانى «ءداستۇرلى قازاق ارحيتەكتۋراسىنىڭ جاھاندىق وركەنيەتكە ۇلاسقان زاماناۋي كەلبەتىن بەرەدى» دەپ باعالايدى. ال 105 ۇمىتكەردىڭ ىشىنەن وزىق شىققان اقش ساۋلەتشىلەرى استاناداعى ەكسپو الاڭىن 3-ءشى يندۋستريالىق رەۆوليۋتسيانىڭ ورتالىعىنا اينالدىرامىز دەپ وتىر.
ەكسپو قالاشىعىنىڭ اۋماعى 173,4 گەكتاردى قۇرايدى. ونىڭ 25 گەكتارى كورمە كەشەنىنە تيەسىلى. باستى سيمۆولى – شار ءتارىزدى ءبىرنەشە قاباتتى عيماراتتا قازاق ەلىنىڭ پاۆيلونى ورنالاسادى. ونى اينالا حالىقارالىق, تاقىرىپتىق جانە كورپوراتيۆتىك پاۆيلوندار بولادى.
استانادا وتەتىن كورمە ءتورت تاقىرىپتىڭ اياسىندا ۇيىمداستىرىلادى. ولار: «ەنەرگيا الەمى», «ەنەرگيا ءومىر ءۇشىن», «ەنەرگيا بارلىعى ءۇشىن» جانە «مەنىڭ بولاشاقتاعى ەنەرگيام» دەپ اتالادى. ءار پاۆيلون كەلۋشىلەرگە بولاشاقتا ەنەرگيانىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ايعاقتايتىن اقپاراتتىق كورنەكىلىكتەرمەن بەزەندىرىلەدى.
سالماقتى شاراعا – ساقاداي دايىندىق
كۇللى الەم كوز تىگەتىن ساياسي سالماقتى شاراعا استانا جان-جاقتى دايىندىقپەن كەلۋى كەرەك. بۇگىندە حالىقارالىق شاراعا قاتىستى كەز كەلگەن شارۋا ۇساق-تۇيەگىنە دەيىن تۇگەندەلە باستادى.
جاقىندا «استانا ەكسپو-2017» اق باسقارما توراعاسى تالعات ەرمەگياەۆ باستاعان قازاق دەلەگاتسياسى فرانتسياعا بارىپ قايتتى. كورمەنى جوعارى دەڭگەيدە وتكىزۋ جونىندەگى سان-سالالى ماسەلەلەر تالقىلانعان كەزدەسۋدە حالىقارالىق كورمەلەر بيۋروسىنىڭ باس حاتشىسى ۆيسەنتە لوسسەرتالەس قازاقستاننىڭ سوڭعى ءبىر جىلدا اتقارعان جۇمىستارىن جوعارى باعالاپ, جوبانىڭ باس جوسپارى مەن باسقا دا ۇيىمداستىرۋ شارۋالارى تياناقتى جۇرگىزىلىپ جاتقانىن اتاپ وتكەن بولاتىن. ەندى قازاق ەلىنىڭ وسى كۇنگە دەيىن جاساعان قادامدارى حالىقارالىق كورمە بيۋروسىنىڭ سۇزگىسىنەن وتەدى. ەگەر جاسالعان شارۋالار ءتيىستى تالاپتاردان شىقسا, وندا حالىقارالىق كورمە بيۋروسى كەلەر جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا وتەتىن باس اسسامبلەيانىڭ 155-وتىرىسىندا 2017 جىلعى ەكسپو-نىڭ يەسى – قازاق مەملەكەتىنە كورمەنىڭ باستى نىشانى – ارنايى تۋدى سالتاناتتى تۇردە تابىس ەتەتىن بولادى.
ءيا, ەكسپو سىندى حالىقارالىق ءىرى شارانى وتكىزۋ مارتەبەسىنە يە بولۋ – ءار قازاققا ماقتانىش. بەلگياداي بەلدى باسەكەلەسىن باسىپ وزعان قازاق ەلىنىڭ الدىندا ۇلكەن سىناق تۇر. الايدا, بۇل ۇلكەن ەمتيحاننان دا ەلىمىز ابىرويمەن وتەتىنىنە سەنىمىمىز مول.
قىمبات توقتامۇرات
