– «ماعان ەلىمنىڭ اماندىعى مەن جەرىمنىڭ تۇتاستىعىنان اسقان ەشبىر قۇندىلىق جوق. مەنى ەڭ الدىمەن, حالقىمنىڭ بولاشاعى قالاي بولاتىنى تولعاندىرادى» دەدى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ. جولداۋدا ايتىلعان وسى سوزدەر – حالىققا, ءاربىر قازاقستاندىق ازاماتقا ەڭ باستى, ەڭ قاجەتتى, بولاشاققا باعىت-باعدار بەرەتىن بىردەن-ءبىر ماڭىزدى ۇيعارىم, جول كورسەتەر, سەنىم ارتتىراتىن تەرەڭ وي. ەلىمىز زامان بەلەسىندە تۇرعان شاقتا ءاربىر ازاماتتىڭ كوكەيىندە وسى سوزدەر تۇر. سەبەبى قاڭتار وقيعاسى ەلىمىزدىڭ تۇتاستىعى, تاۋەلسىز ەل بولىپ قالۋىمىز قىل ۇستىندە تۇرعاندىعىن كورسەتتى. بۇل وقيعا كوپتەگەن فاكتورلار مەن ماسەلەلەردىڭ تۇيىسكەن جەرى بولعانى انىق. الايدا ەلىمىزدە تىنىشتىق, بەيبىت زامان بولماي, ءبىز حالىق بولىپ ەشقانداي جەتىستىككە, كوركەيۋگە جەتپەيتىنىمىز انىق. بۇل – باستى ماسەلە. سوندىقتان ءاربىر ازامات ەل مۇددەسى ءۇشىن ەڭبەك ەتىپ, ءوز ىسىنە, وتباسىنا, نيەتىنە بەرىك بولۋى قاجەت.
ارينە, جاسىراتىنى جوق, ەل ىشىندە كوپتەگەن شەشىمىن تابا الماي, بيۋروكراتيا اعىمىنا بەت بۇرعان مەملەكەتتىك ورگاندار دا ءوز ءىسىن وڭتايلاندىرا الماي جاتقان جايى بار. بۇل تۇستا وسى ورگانداردىڭ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ, وڭتايلاندىرۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋ قاجەت. قۇقىق قورعاۋ, سوت جۇيەسى – حالىقتىڭ مۇڭىن ايتىپ, شىندىق ىزدەپ باراتىن جەرى. سوندىقتان تۇبەگەيلى تۇردە بۇل ورگانداردا وزگەرىس قاجەت. كوررۋپتسيالىق ەلەمەنتتەردىڭ دە وسى ورگانداردا كوپ كورىنىس تاباتىنىن بىلەمىز. سەنىم جوق, ال سەنىم بولماعان جەردە تالپىنىس تا, قايبىر رەفورما بولماسا, ىسكە اسپايتىنى انىق.
جولداۋدا نازار اۋدارارلىق جايت – بۇل ايەل مەن بالاعا دەگەن قىلمىسقا جاۋاپكەرشىلىك پەن جازالاۋدىڭ كۇشەيتىلۋى. جاسىراتىنى جوق, بۇل وتە اۋىر قىلمىستارعا اپارىپ جاتقانى بەلگىلى. بۇل – اتا داستۇرىمىزدەن دە الشاقتاپ بارا جاتقان تۇسىمىز. ءار وتباسىندا سىيلاستىق, قۇرمەت پەن سەنىم نىعايا تۇسسە دەگەن ۇمىتتەمىز.
كاسىپكەرلىك, ءوز ءىسىن اشۋ, جۇمىس ورنىمەن قامتاماسىز ەتۋ بۇل قوعامنىڭ, ەكونوميكانىڭ تىرەۋشى كۇشى دەپ ويلايمىن. شيرەك عاسىر كاسىپكەرلىكپەن اينالىسقاندىقتان, وسى سالاعا اسا نازار اۋدارعىم كەلەدى. تۇراقتى قارجى جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ, شەكاراارالىق ساۋدا-ساتتىقتى جانداندىرا ءتۇسۋ سيپاتى جولداۋدا اتالدى. وسى تۇستا ءىرى مەملەكەتتىڭ عانا شاماسى كەلەتىن ءىرى زاۋىتتار, كاسىپورىنداردىڭ اينالاسىندا شاعىن, ورتا كاسىپكەرلىكتى شوعىرلاندىرىپ, ولاردى دامىتا تۇسۋگە بولادى. مىسالى, مىس زاۋىتى اينالاسىندا مىستان ءونىم جاسايتىن كابەل ءوندىرىسىن, كىشى اپپاراتۋرا جاسايتىن, باسقا دا تاۋار تۇرلەرىن شىعارۋعا داعدىلى كىشىگىرىم وندىرىستەر قالىپتاستىرۋعا بولار ەدى. شىعارىلعان مىس شيكىزات كۇيىندە شەتەلگە كەتەتىنى بەلگىلى. شيكىزاتتى ساتىپ الۋ بويىنشا وسى كىشى كاسىپورىندارعا جول اشۋ كەرەك. قاراپايىم مىسال, جاپون ەلىندەگى Toyota كاسىپورنى قاجەتتى بارلىق دەتالدار, شۋرۋپتار, دوڭگەلەگىنە دەيىن سول زاۋىت ماڭىنداعى شاعىن كاسىپورىنداردان الادى. بۇل دەگەنىڭىز – قانشاما جۇمىس ورىندارىن اشۋعا مۇمكىندىك. دامىعان ەلدەردە تاعى ءبىر ويعا قونىمدى تاجىريبە – بۇل ءىرى كاسىپورىندار 30 پايىز قاجەتتى دەتالداردى شاعىن كاسىپكەرلىك نىسانداردان ساتىپ الۋعا مىندەتتەيتىن زاڭنامالاردىڭ بولۋى. بىزدەگى ءىرى كاسىپورىندار بۇل سياقتى شاعىن كاسىپورىنداردى ماڭىنا دا جولاتپايدى. سوندىقتان بۇل تۇستا تۇپكىلىكتى وزگەرىس قاجەت.
جالپى پرەزيدەنت جولداۋىنان العان اسەرىمىز زور. بولاشاققا, ەرتەڭگى ەلىمىزدىڭ كوركەيە تۇسۋىنە سەنىم مول. ءاربىر ازامات بۇل جولداۋدان ناتيجە شىعارىپ, العا ۇمتىلىپ, اداسپايتىن جول ىزدەۋ, ءبىلىم مەن ەڭبەكقورلىققا, جاڭا تەحنولوگيالاردى يگەرۋ, جاستارىمىزدىڭ بارىنشا ەلدە قالىپ ەڭبەك ەتۋىنە جاعداي جاساۋ كەرەكتىگىن كوردى.
ساندۋعاش بەكجىگىتوۆا,
كاسىپكەر, قالالىق ىسكەر ايەلدەر اسسوتسياتسياسىنىڭ مۇشەسى:
