جول قاۋىپسىزدىگى نازاردان تىس قالمايدى

استانادا وتكەن جىلى 2017 جىلمەن سالىستىرعاندا جول-كولىك وقيعالارى 9,4 پايىزعا, جولدا قازا تاپ­قاندار 43,3 پايىزعا, جاراقاتتانعاندار 10,4 پايىزعا ازايدى. ناقتىراق ايتقاندا, بىلتىر 16929 جول اپاتى تىركەلسە, الدىڭعى جىلى 17607 وقيعا تىركەلدى. بۇل – ەل بويىنشا ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى, ياعني ەلوردادا جول-كولىك وقيعالارى مەن ونداعى قايعىلى جاعدايلار باسقا ايماقتارمەن سالىستىرعاندا سيرەك كەزدەسەدى. ماسەلەن, وتكەن جىلى 100 مىڭ تۇرعىنعا شاققاندا باس قالادا جولداعى ءولىم-ءجىتىم 3,3 پايىزدى قۇراعان. ال بۇعان قاتىستى رەسپۋبليكاداعى ورتاشا كورسەتكىش – 11,5 پايىز. استاناداعى جول قوزعالىسىنىڭ قاۋىپسىزدىگى – امستەردام (3,2) مەن نيۋ-يورك (3,2) قالالارىنىڭ دەڭگەيىندە.

استانادا وتكەن جىلى 2017 جىلمەن سالىستىرعاندا جول-كولىك وقيعالارى 9,4 پايىزعا, جولدا قازا تاپ­قاندار 43,3 پايىزعا, جاراقاتتانعاندار 10,4 پايىزعا ازايدى. ناقتىراق ايتقاندا, بىلتىر 16929 جول اپاتى تىركەلسە, الدىڭعى جىلى 17607 وقيعا تىركەلدى. بۇل – ەل بويىنشا ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى, ياعني ەلوردادا جول-كولىك وقيعالارى مەن ونداعى قايعىلى جاعدايلار باسقا ايماقتارمەن سالىستىرعاندا سيرەك كەزدەسەدى. ماسەلەن, وتكەن جىلى 100 مىڭ تۇرعىنعا شاققاندا باس قالادا جولداعى ءولىم-ءجىتىم 3,3 پايىزدى قۇراعان. ال بۇعان قاتىستى رەسپۋبليكاداعى ورتاشا كورسەتكىش – 11,5 پايىز. استاناداعى جول قوزعالىسىنىڭ قاۋىپسىزدىگى – امستەردام (3,2) مەن نيۋ-يورك (3,2) قالالارىنىڭ دەڭگەيىندە. وسىنداي ستاتيستيكانى جولداعى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىنە ارنالعان قالالىق ءماسليحاتتىڭ تۇراقتى كوميسسيالارىنىڭ كوپشىلىك تىڭداۋىندا استانانىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ اكىمشىلىك پوليتسيا باسقارماسى باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ەلجان چۋپەكوۆ كەلتىرىپ, جول-كولىك وقيعالارىنىڭ سەبەپتەرىن, وندا كىمدەر كىنالى بولىپ تانىلعانىن اتاپ ءوتتى.

– كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ كىناسىنەن 373 وقيعا ورىن الىپ, 22 ادام قايتىس بولدى. جاياۋ جۇرگىنشىلەر 155 جول اپاتىنا سەبەپ بولىپ, 12 ادام قايعىلى قازاعا ۇشىرادى. جول-كولىك وقيعالارىنىڭ سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى جۇرگىزۋشىلەردىڭ رەتتەۋشىسى بار قيىلىستارداعى ەرەجەلەردى بۇزۋىمەن بايلانىستى بولىپ وتىر. اتاپ ايتساق, جۇرگىزۋشىلەر قارسى كەلگەن كولىكتى وتكىزبەگەن. وسىنداي جول اپاتتارى كەزىندە 4 ادام كوز جۇمىپ, 69 ادام ءارتۇرلى جاراقاتتاردى العان, – دەدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا, قالادا جول-كولىك وقيعالارىن ازايتۋ ماقساتىندا وتكەن جىلى 15 قيىلىستا سولعا بۇرىلىستار الىنىپ تاستالدى. بۇل شارانى قولدانۋعا مۇمكىن بولماعان 24 قيىلىستا قوسىمشا باعدارشامدار ورناتىلدى. وسى جۇمىس بيىل دا جالعاسادى. مۇنىڭ ۇستىنە جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلدەرىنە رەتتەۋشىلەردى كوبەيتۋ كەرەك.
بايانداماشى جۇرگىزۋشىلەردىڭ ۇيالى تەلەفونمەن سويلەسىپ كەلە جاتىپ, جول اپاتتارىن تۋدىراتىنىن راستادى. جالپى, بىلتىر 4 مىڭنان استام جۇرگىزۋشىگە ايىپپۇل سالىندى. وتكەن جىلى شاھار تۇرعىندارى 4,8 پايىزعا كوبەيىپ, كولىك سانى دا 25 مىڭعا ارتقان. جول-كولىك جەلىسى كەڭەيگەن. الايدا تۇرعىن ۇيلەردىڭ قۇرىلىسى جول-كولىك جەلىسىن سالۋدان الدەقايدا ىلگەرى كەلەدى. بۇل جاعداي باعدارشامداردى ورناتۋدى كەشەۋىلدەتىپ, جول-كولىك وقيعالارىن تۋدىرىپ جاتىر.
قالادا ورناتىلعان «سەرگەك», «رايدسپيد», «ۆوكورد», «ينتەگرو» بەينەكامەرالارى جول-كولىك وقيعالارىن انىقتاۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزۋدە. ماسەلەن, وتكەن جىلى ولار­دىڭ كومەگىمەن 500 مىڭعا جۋىق قۇقىق ­بۇزۋشىلىق انىقتالعان. 2017 جىلمەن سالىستىرعاندا بۇل 6 ەسەگە كوپ. بيىل تاعى 4 مىڭنان استام «سەرگەك» بەينەكامەرالارىن ىسكە قوسۋ جوس­پارلانىپ وتىر. وسى قوندىرعىلار 332 قيىلىستا ورناتىلادى.
الدىنداعى وتىرىستاردا قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى «سەرگەك» بەينەكامەرالارىن شەتكى ايماقتاردا ورناتۋ ماسەلەسىن بىرنەشە مارتە كوتەردى. اتاپ ايتقاندا, دەپۋتات ميراس شەكەنوۆ «ۇركەر» تۇرعىن الابىندا بەينەكامەرا كەرەك ەكەنىن جەتكىزگەن. ينۆەستيتسيالار جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى الىشەر ابدىقادىروۆ «ۇركەردە» ءتيىستى تالاپقا سايكەس باعانا ورناتىلاتىنىن مالىمدەپ, بۇل ماسەلە شەشىلەتىنىن ايتتى.

سونداي-اق قازىر قالادا ۆەلوجولدار قۇرىلىسى جاقسى ءجۇرىپ جاتقانىن ايتقان م.شەكەنوۆ بۇل جۇمىستا ءبىر نارسە ەسكەرىلمەگەنىن جەتكىزدى. «ۆەلوجولداردى سالدىق. دۇرىس. بىراق ولاردىڭ كۇرە جولمەن قيىلىساتىن تۇستارى مۇلدە ەسكەرىلمەگەن. بۇل قيىلىستاردا ءتيىستى بەلگىلەر جوق. وسى جاعداي ۆەلوسيپەدتى پايدالانۋشىلارعا قاۋىپ تۋدىرىپ وتىر» دەدى دەپۋتات.
ونىڭ ارىپتەسى سايات باتپەنوۆ وسى ورايدا «ۇركەر» تۇرعىن الابى اۋماعىندا جاقسى ۆەلوجول سالىنعانىن, الايدا كولىك جۇرگىزۋشىلەرى سونى ەسكەرمەي, سول اۋماقتا جول-كولىك وقيعالارى ورىن الاتىنىن ايتىپ, بۇل جاعداي قالاي شەشىلىپ جاتقانىن سۇرادى. ءبىرىنشى سۇراققا جاۋاپ بەرگەن كولىك جانە جول ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى اسحات قاراعويشين ۆەلوجولدار مەن كۇرە جولدار تۇيىسەتىن جەرلەرگە بەلگىلەر سالىناتىنىن جەتكىزدى. ە.چۋپەكوۆتىڭ سوزىنشە, «ۇركەردەگى» ۆەلوجول اۋماعى دا باقىلاۋعا الىنعان.
قوعامدىق كولىكتەردىڭ قاتىسۋىمەن بولاتىن جول-كولىك وقيعالارى بىلتىر 18 پايىزعا ازايعان. الايدا قازىر قالادا اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرىنە قاتىستى جاعداي كۇردەلى. بۇگىندەرى سەگىز اۆتوپارك­تە بارلىعى 1678 جۇرگىزۋشى جۇمىس ىستەسە, تاعى 796 جۇرگىزۋشى جەتىسپەيدى. مۇنى «استانا LRT» جشس وكىلى جەڭىس قۋاندىقۇلى باياندادى. وسى سەبەپتەن جۇرگىزۋشىلەرگە تۇسەتىن سالماق اۋىر بوپ تۇر. ولار ءتورت كۇن جۇمىس ىستەپ, ءبىر كۇن عانا دەمالادى. جول-كولىك وقيعالارىن تۋدىرۋلارىنا وسى جاعدايدىڭ اسەرى ۇلكەن.
كوپشىلىك تىڭداۋدا ءماسليحات دەپۋتاتتارىندا قوعامدىق كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنە قاتىستى ءبىراز ساۋالدار تۋىندادى. بۇل ماسەلە بولەك قارالاتىن بولىپ ۇيعارىلدى. جالپى العاندا, وسى وتىرىستان كەيىن قالادا جول قاۋىپسىزدىگى ماسەلەسى قاناعاتتانارلىق دەگەن وي تۇيدىك.